Moeten de inflatie en de economische groei aangejaagd worden door lenen nóg goedkoper te maken? President Klaas Knot van De Nederlandsche Bank (DNB) is het niet eens met de koers die de Europese Centrale Bank (ECB) donderdag inzette.
Knot twijfelt aan de effectiviteit van het pakket aan maatregelen dat de ECB heeft gelanceerd om de economie in de eurozone een zetje te geven. Hij sprak zich, heel ongebruikelijk, in een formele verklaring op de website van de eigen centrale bank uit tegen het pakket.
De ECB zei donderdag onder meer het aankoopprogramma van obligaties opnieuw op te starten. En dat zint de Nederlandse bankbaas, die ook in het beleidsbepalend comité van de ECB zit, niet. “Het staat in geen verhouding tot de huidige economische omstandigheden, en er zijn gegronde redenen om de effectiviteit in twijfel te trekken”, aldus Knot.
Knot wijst erop dat bedrijven en burgers al ongekend goedkoop kunnen lenen. Onder meer hypotheekrentes zijn extreem laag. En spaarrentes zitten dicht tegen het nulpunt. Verder is Knot beducht dat goedkoop lenen ervoor zorgt dat er nieuwe zeepbellen ontstaan op de huizenmarkt én de beurs.
In bankiersjargon formuleert Knot dat zo: “Financieringscondities voor burgers, bedrijven en overheden zijn ongekend ruim, en vormen geen obstakel voor kredietverlening, consumptie en investeringen. Tegelijkertijd zijn er toenemende signalen van een gebrek aan investeringen met een laag risicoprofiel, verstoorde prijsvorming op financiële markten en overmatig risicozoekend gedrag op huizenmarkten.”
Verzet van Knot en Duitsers tegen geldbeleid van ECB
In tegenstelling tot wat president Mario Draghi van de Europese Centrale Bank (ECB) zei, was er juist veel weerstand tegen het hervatten van het opkoopprogramma, meldde persbureau Bloomberg donderdag.
Onder meer DNB-president Knot, Jens Weidmann van de Duitse Bundesbank en François Villeroy de Galhau van de Banque de France verzetten zich tegen de maatregel, schrijft persbureau Bloomberg op basis van ingewijden.
Behalve Nederland, Duitsland en Frankrijk zagen ook Oostenrijk en Estland weinig in het hervatten van de stimuleringsmaatregelen. Verder waren directieleden Sabine Lautenschläger en Benoît Cœuré geen voorstanders van het plan.
Tijdens Draghi's acht jaar aan het roer van de ECB is er zelden zoveel weerstand tegen een beleidsbeslissing geweest. De Italiaan draagt eind volgende maand het stokje over aan Christine Lagarde.
Banken betalen negatieve rente van 0,5% bij ECB
De ECB besloot donderdag in meerderheid om flink in te grijpen om de Europese economie te stimuleren. De centrale bank verlaagt de depositorente en gaat opnieuw obligaties opkopen om zo de afzwakkende Europese economie te stimuleren.
De depositorente gaat naar min 0,5 procent, van min 0,4 procent eerder. Als banken geld in Frankfurt stallen moeten ze daar nu dus meer geld op toeleggen. Wel komt de centrale bank met bepaalde uitzonderingsmaatregelen om de pijn voor financiële instellingen te verzachten. Verdere renteverlagingen sluit de ECB niet uit. De herfinancieringsrente blijft op 0 procent. Dat betekent dat banken gratis geld kunnen lenen bij de ECB.
Verder begint de ECB per 1 november met een nieuw opkoopprogramma voor obligaties met een maandelijkse omvang van 20 miljard euro. Dit programma zal lopen zolang als nodig is, aldus de ECB. De centrale bank stopte eind vorig jaar met een eerder opkoopprogramma dat een looptijd van vier jaar had met een totale omvang van 2600 miljard euro.
ECB-president Mario Draghi verklaarde in een toelichting dat het gaat om "substantiële" monetaire steun voor de economie van het eurogebied. Het blijft nodig om de economie aan te jagen met monetaire versoepeling omdat de economische zwakte is toegenomen, aldus de centralebankpresident. Hij verlaagde de prognoses voor de economische groei en inflatie in de eurozone.
Op de financiële markten wordt gezegd dat Draghi met deze nieuwe monetaire versoepeling wederom een "bazooka" tevoorschijn haalt om de Europese economie een impuls geven, omdat die kampt met flinke tegenwind van de handelsspanningen, de afkoelende wereldeconomie en de onrust door de brexit.