De Nederlandse banken stelden de code in 2009 op onder druk van toenmalige
minister van Financiën, Wouter Bos, en de Tweede Kamer. De sector beloofde
de klant centraal te stellen, de risico’s beter te beheersen, meer te doen
aan interne scholing en niet onbelangrijk: de bonussen te matigen.

Er is één achterdeur: de code kent een ‘pas toe of leg uit-principe’,wat
betekent dat de code uitgangspunt is, maar dat afwijken mogelijk is, mits
goed toegelicht. En dat afwijken gebeurt veel te vaak, vindt de Kamer.

Zo bleek onlangs dat 26 procent van de banken de beperking van bonussen niet
geheel naleeft en 43 procent zich niet houdt aan de regel dat bestuursleden
aandelen minimaal vijf jaar in bezit moeten houden. De rapportage door de
commissie-Burgmans leidde tot ,,een mager zesje”, zo hielden de Kamerleden
topbankiers als Jan Hommen (ING), Piet Moerland (Rabobank), Floris Deckers
(Van Lanschot Bankiers) en Gerrit Zalm (ABN Amro) voor.

Die stelden eensgezind dat ze de code volledig onderschrijven en zo goed
mogelijk willen uitvoeren. ,,We realiseren ons dat we er nog niet zijn. Rome
is niet op één dag gebouwd’’, zei Deckers.

Volgens Moerland hebben Nederlandse banken te maken met een ,,internationale
realiteit'' die hen soms dwingt tot hogere bonussen voor specifieke
werknemers op locaties in het buitenland. ,,Als er op vitale onderdelen van
je bedrijf vier, vijf of zes mensen in een week worden weggekocht door
andere banken, dan ben je gek, als je je niet achter de oren krabt als er
ook aan de zevende wordt getrokken.''

Ook Gerrit Zalm verwees naar de enkeling die in Hongkong of Singapore moet
kunnen rekenen op een hoge variabele beloning. Jan Hommen van ING was
eerlijk: ,,Ik kan geen bedrijf runnen als we alle bonussen afschaffen.’’ Hij
stelde dat hij niet de hele onderneming kan ,,straffen'' voor de fouten die
in het verleden zijn gemaakt bij de aankoop van ‘rommelhypotheken’ in de VS.

Voor de Kamerleden was het olie op het vuur. PvdA'er Ronald Plasterk viel over
het door Hommen gebruikte ,,straffen'', de PVV zag de bonuspotten overal
weer ,,tot de rand gevuld'' en andere partijen constateerden dat het toch
weer erg op ,,business as usual'' lijkt. De Kamer bespreekt binnenkort met
minister Jan Kees de Jager van Financiën hoe het verder gaat.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl