Nederland maakt dit jaar 1 miljard euro extra vrij voor militaire hulp aan Oekraïne. Daarmee komt het totaal aan militaire steun dit jaar op 3 miljard euro.

Dat heeft het demissionaire kabinet vrijdag aangekondigd in een gesprek met president Volodymyr Zelensky van Oekraïne, twitterde premier Mark Rutte.

Verder gaat er ook volgend jaar 3 miljard naar Oekraïne aan militaire steun, aldus de premier. Ook wordt er 400 miljoen euro vrijgemaakt voor steun aan de economie en infrastructuur van Oekraïne.

Het land lag de afgelopen weken zwaar onder vuur van Rusland. Donderdag werd nog de grootste energiecentrale bij Kyiv verwoest.

"Oekraïne wordt dagelijks geteisterd door Russische agressie. Deze week vonden grootschalige aanvallen plaats op energiecentrales. Ook kwamen opnieuw burgers om het leven bij aanvallen op de stad Kharkiv. Oekraïne heeft meer nodig om zichzelf te beschermen", aldus Rutte.

Steun luchtverdediging en munitie in samenwerking met Denemarken en Tsjechië

Verder blijft het kabinet zich inzetten om extra luchtverdediging en munitie voor de regering in Kyiv te regelen. Daarbij wordt volgens de minister-president nauw samengewerkt met onder andere Denemarken en Tsjechië. Rutte voerde hierover woensdag nog overleg met de regeringsleiders van beide landen.

Met zowel Praag als Kopenhagen werkt Den Haag al langer samen om Oekraïne te helpen. Met de Denen gaat Nederland F-16 gevechtsvliegtuigen leveren. Ook trainen ze Oekraïense piloten om met dit toestel te kunnen vliegen.

Onlangs gaf Nederland een kwart miljard euro uit aan een initiatief van de Tsjechen om op zeer korte termijn 800.000 artilleriegranaten voor Oekraïne te kunnen kopen.

Informateurs verrast door miljardensteun voor Oekraïne, Wilders kritisch

De door Rutte aangekondigde miljardensteun aan Oekraïne kan het ingewikkelder maken om de financiële "puzzel" te leggen in de formatie, zeggen de informateurs. De mededeling dat het demissionaire kabinet dit jaar 1 miljard euro extra uittrekt voor militaire steun en volgend jaar 3 miljard euro, komt volgens informateur Richard van Zwol onverwacht. "Ik zou een signaal tenminste niet onwelkom hebben gevonden", zegt hij.

Aan de andere kant hebben de informateurs er begrip voor dat het kabinet ook in demissionaire staat door moet besturen. Van Zwol denkt dat iedereen er begrip voor zal hebben dat "die afschuwelijke oorlog in Oekraïne wel 'hors catégorie' is. Dus je probeert er wel enig begrip voor op te brengen".

Dat laatste is niet te bespeuren in een tweet van PVV-leider Geert Wilders over de miljardensteun. "Terwijl de PVV knokt voor Nederland, vliegen de miljarden op een vrijdagmiddag naar het buitenland", schrijft hij.

Dilan Yeşilgöz vindt het juist heel belangrijk om extra geld te besteden aan militaire steun. "Dit doen we in het belang van Oekraïne, en daarmee ook voor vrijheid en veiligheid in Europa en Nederland", schrijft de VVD-leider op X.

Maandag komt het kabinet naar buiten met de voorjaarsnota, een bijstelling van de lopende rijksbegroting. Dan wordt ook duidelijk hoe de steun aan Oekraïne precies wordt betaald. "Als dat niet ordelijk verwerkt is in de voorjaarsnota, is dat wel een verrassing", vindt Van Zwol.

De informateur ziet het steunpakket "mogelijk" wel als een "puzzelstukje extra" dat de formatiegesprekken "niet eenvoudiger maakt". Aan de andere kant vindt hij het wel "behulpzaam in het proces" dat het kabinet vroeger dan verwacht met de voorjaarsnota komt. Daardoor zijn de onderhandelende partijen namelijk op de hoogste van de meest actuele stand van de overheidsfinanciën.

De onderhandelaars van PVV, VVD, NSC en BBB hebben maandag een gezamenlijk gesprek met de informateurs. Deze week hebben zij ook één-op-één gesproken met de partijleiders. "Dat werkte erg goed", zegt informateur Elbert Dijkgraaf. "Waardoor we ook nu weer stukken hebben waarmee we volgende week verder kunnen."

LEES OOK: Nederland geeft te weinig uit aan defensie en dreigt NAVO-norm niet te halen – we zijn niet de enige