Kabinet komt met nieuwe regels: Action en Wibra mogen toch niet open

Koopjesketens als de Action en de Wibra kunnen niet open, zegt zorgminister Hugo de Jonge. Hij benadrukt dat de situatie met het coronavirus van iedereen “een maximale inspanning” vraagt om contacten te beperken.

“Dit is niet het moment om de randen van de regels op te zoeken, en daarom kan het gewoon niet”, aldus de bewindsman.

HEMA maakte woensdag zelf bekend dat alle vestigingen vanaf donderdag weer gesloten zijn. Eerder hield HEMA zijn winkels nog open voor eten en drinken en andere essentiële producten, om ondersteuning te bieden aan supermarkten en drogisterijen.

"Vanwege de onduidelijkheid in de regelgeving van de overheid is gebleken dat dit niet leidt tot het gewenste resultaat", laat HEMA nu weten in een verklaring. De keten betreurt naar eigen zeggen de onduidelijke regelgeving en de wijzigingen die door het kabinet zijn gemaakt.

Verschil tussen essentiële en niet-essentiële winkels

Premier Mark Rutte kondigde maandagavond strengere coronamaatregelen aan. Alleen winkels die voorzien in eerste levensbehoeften als eten, drinken, verzorgingsproducten, diervoeding en babyspullen mogen open. Niet-essentiële winkels blijven dicht.

Onduidelijk was wat dat betekende voor winkels die zowel essentiële als niet-essentiële producten verkopen. Later kwam het ministerie van Economische Zaken met omzetcriteria.

Een winkel mocht openblijven als de omzet voor meer dan 70 procent afkomstig is van artikelen die onder de eerste levensbehoefte vallen. Bij winkels met meerdere afdelingen en een omzet die ten minste voor 30 procent uit essentiële producten bestaat, mocht alleen die afdeling openblijven. 

Dat is precies wat HEMA deed. Een groot deel van de 540 Nederlandse vestigingen opende dinsdag de deuren voor de verkoop van eten, drinken, verzorgingsproducten en babyspullen. Niet-essentiële producten werden uit de winkels gehaald of afgeschermd. Die producten, zoals kleding, woon- en keukenspullen, worden alleen online verkocht.

Action gaf aan woensdag ook weer open te gaan. Volgens de keten wordt ongeveer 40 procent van de omzet behaald met essentieel geachte artikelen, zoals voedingsmiddelen, wc-papier en zeep. Dat is meer dan de grens van 30 procent die de overheid hanteert. Ook Wibra wilde weer klanten toelaten.

Kabinet komt met strengere regels

Daar steekt de regering nu een stokje voor door de regels aan te scherpen. De koopjesketens moeten dicht.

Alleen winkels die minstens 70 procent van hun omzet halen uit artikelen voor levensonderhoud, zoals eten en drinken, drogisterijartikelen, schoonmaakmiddelen, persoonlijke verzorging en diervoeding, mogen openblijven. Bij de verzorgingsproducten tellen cosmetica en parfums niet mee.

Bij het bepalen van het aandeel dat deze essentiële goederen hebben in de omzet, wordt gekeken naar de situatie van voor de lockdown. Winkels kunnen dus niet alsnog open als zij hun assortiment aanpassen, bijvoorbeeld door meer 'toegestane' artikelen toe te voegen of juist spullen uit de schappen te halen of af te dekken. Bij winkelketens worden de regels per vestiging toegepast.

Een uitzondering blijft gelden voor bredere winkels en warenhuizen die een aparte afdeling hebben voor levensmiddelen. Die moet dan wel een eigen ingang hebben om open te mogen.

Action is verbaasd over de gang van zaken

Action is verbaasd over de streep door de geplande heropening. Het ministerie van Economische Zaken gaf de onderneming dinsdag nog toestemming voor een gedeeltelijke heropening, stelt een woordvoerster.

"We verkopen ook niet alle spullen. Bovendien verlichten we de druk op de supermarkten", vult ze aan. Action wijst er ook op dat bij eerdere lockdowns in België en Frankrijk, waarbij een groot deel van de detailhandel dicht moest, Action-filialen ook essentieel geachte goederen mochten blijven verkopen.

Niet alle grote namen uit de Nederlandse winkelstraat zijn tegen strengere regels. Topman Michiel Witteveen van Mirage Retail, het moederbedrijf van Blokker en Intertoys, roept andere ketens op om de regels zo strikt mogelijk te volgen. Ook textielsuper Zeeman, die ook enige schoonmaakproducten verkoopt, vindt dat ketens zo veel mogelijk volgens de geest van de nieuwe lockdownregels moeten handelen.

"Als familiebedrijf met 450 winkels in Nederland heeft Zeeman een voorname rol in de samenleving en vinden wij het belangrijk dat we ons conformeren aan de richtlijnen die op dit moment in de maatschappij gelden", verklaart algemeen directeur Erik-Jan Mares. "Wij hebben er derhalve voor gekozen om ons te scharen achter de bedoeling van de maatregelen om zo veel mogelijk contacten te vermijden."