Het kabinet denkt na over een nieuwe ‘mini-Schengenzone’. Als die wordt opgericht met een aantal gelijkgestemde landen zou die de asielstroom naar die landen moeten indammen. Er komt dan weer grensbewaking aan de buitengrenzen van deze kleine groep landen.
In het kabinet is er al meermalen over gesproken, aldus bronnen op het Binnenhof. Het nieuwe gebied zou kunnen bestaan uit de Benelux, Duitsland en Oostenrijk, maar de gesprekken met Duitsland verlopen moeizaam. Die met België gaan volgens een bron heel goed.
Binnen het kabinet wordt ook gekeken naar het afkondigen van een asielquotum, als de plannen voor een beperkt Schengen onhaalbaar blijken te zijn. Zo’n quotum zou inhouden dat er een maximaal aantal asielzoekers wordt toegelaten tot de opvang in Nederland.
De huidige Schengenzone bestaat uit 26 landen: 22 uit de EU plus landen als Noorwegen en Zwitserland. Er wonen rond de 400 miljoen mensen. Binnen de zone bestaat er aan de binnengrenzen in beginsel geen paspoortcontrole.
Kampen voor vluchtelingen
Onderdeel van het plan is behalve het instellen van paspoortcontroles aan de buitengrenzen van het nieuwe gebied ook de oprichting van kampen waar vluchtelingen worden opgevangen die verder naar Nederland, België of Duitsland willen. Hiervoor is wel de medewerking van andere landen nodig.
Ondanks Europese afspraken over de opvang van migranten in zogenoemde hotspots aan de grenzen van de unie en afspraken over een eerlijke verdeling van de honderdduizenden vluchtelingen, stromen asielzoekers nog steeds vrijwel ongehinderd door Europa. In de eerste negen maanden van dit jaar kwamen er bijna 11.620 asielzoekers zonder paspoort Nederland binnen.
Koenders: voorhoede moet Schengen versterken
Minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken wil het woord 'mini-Schengen' niet gebruiken. Volgens hem probeert een klein aantal gelijkgezinde EU-landen die veel vluchtelingen ontvangen, juist Schengen te versterken.
Volgens de minister wordt er nagedacht over het versterken en versnellen van maatregelen die eerder al in Brussel zijn genomen om het aantal migranten te beperken. De groep gelijkgezinde landen wil voorkomen dat allerlei individuele lidstaten maatregelen nemen tegen vluchtelingen en daarmee andere landen verrassen, aldus Koenders.
De "heel verkennende gesprekken" tussen de landen gaan volgens hem over bijvoorbeeld het versterken van hotspots waar migranten worden opgevangen aan de grenzen van de Unie, betere identificatie van vluchtelingen, betere grensbewaking en hulp aan Griekenland.
Hij ziet het feit dat een klein aantal landen wil samenwerken om Schengen te versterken niet als een motie van wantrouwen tegen Brussel. "De Europese Unie heeft een aantal voorstellen gedaan en die ondersteunen we ook, maar we willen ook dat die echt goed worden uitgevoerd.''
VVD steunt 'mini-Schengen' en asielplafond
De VVD zal voorstellen van het kabinet voor een 'mini-Schengenzone' of een asielplafond steunen. VVD-fractievoorzitter Halbe Zijstra liet dat weten in reactie op berichten dat het kabinet hiernaar kijkt. "Zo'n voorstel kan op steun van de VVD rekenen, zowel ten aanzien van mini-Schengen als ten aanzien van een plafond in het aantal asielaanvragen'', aldus Zijlstra.
PvdA-Kamerlid Marit Maij wil dat Europa de buitengrenzen beter gaat bewaken. Zij vindt dat er ook moet worden nagedacht over alternatieven die voorkomen "dat we terugvallen in een Europa van ieder voor zich'' als dat blijft falen. Een plafond instellen voor het aantal asielzoekers, wordt lastig. Maij: "Natuurlijk is het aantal mensen dat wij kunnen opvangen niet grenzeloos, maar het is lastig om dat in een getal te vangen."
D66-leider Alexander Pechtold vindt het prima dat Europese landen overleggen over de buitengrenzen. Maar: "Het komt mij wat paniekerig over wanneer je nu zegt: Schengen dat gooien we bij het oud papier. Nee, zet maximaal in op Schengen, zorg dat de buitengrenzen daarvan stevig zijn en durf ook te zeggen dat je dat niet over twee weken hebt georganiseerd."
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl