Ondernemers vinden hem een linkse softie met zijn idealen over kennisdeling en samenwerken.
WordPress-ontwikkelaars beschouwden hem lange tijd als een commerciële rakker: hij spoorde ze aan meer geld te vragen voor hun producten.
Joost de Valk (36) is een ondernemende hippie. Maar wel eentje met bijna 8 miljoen klanten – tot Obama aan toe. En met ruim 80 werknemers in dienst en een omzet van 10 miljoen euro.
Zijn belangrijkste product is Yoast SEO, software voor het contentmanagementsysteem WordPress om de inhoud van websites beter vindbaar te maken voor zoekmachines zoals Google.
Business Insider sprak met De Valk, die onder meer Disney, Facebook en The Guardian van advies heeft voorzien.
Hoe wordt een gesjeesde theologiestudent de oprichter van een succesvol bedrijf dat SEO-software maakt?
De Valk lacht. "Niet alleen theologie, maar ook aan de HEAO haalde ik nauwelijks studiepunten. Theologie was een vreemde keuze, maar met twee theologen als ouders wel verklaarbaar."
"Ik had het gymnasium in Nijmegen fluitend doorlopen en moest ineens aan de bak op de universiteit en later op de hogeschool. Dat was ik niet gewend. Ik had nooit geleerd hoe ik moest leren. Dus dat ging helemaal mis. Niet dat ik daar toen erg mee zat overigens, ik had het in het studentenleven prima naar mijn zin."
"Ik was wel altijd al bezig met programmeren. Op mijn twaalfde leende ik geld van mijn ouders om een computer te kopen. Sindsdien bouw ik websites. Toen het met die studies niet zo wilde lukken, ben ik verder gegaan in de IT. In het begin nog altijd freestylend. Maar toen ik jong vader werd, op mijn 24e, veranderde dat. De verantwoordelijkheid voor een gezin maakte me serieuzer."
"Ik praat nogal makkelijk en dat is in de IT-wereld best bijzonder. Ik ging van accountmanager naar commercieel manager bij diverse bedrijven. Ik raakte gebiologeerd door SEO: Search Engine Optimization. Je website zo inrichten dat jouw producten of diensten vindbaar zijn in de zoekmachines, dat is werken op het snijvlak van techniek en marketing. Dat vind ik superinteressant."
"Op een gegeven moment begon ik voor mezelf als SEO-consultant, met klanten als eBay en the Guardian. De gratis plugin voor WordPress bouwde ik in mijn vrije tijd. Toen het gebruik van de plugin explosief steeg, werd de combinatie met consultancy en een jong gezin te veel.
Of ik moest geld gaan verdienen aan de plugin of ik moest er mee stoppen."
"Dat laatste was geen optie, ik zag de kansen die het bood en vond het veel leuker dan de consultancy. Dat laatste betekende ook veel reizen en met ons gezin dat uitbreidde zag ik dat niet zitten. Ik ging aan de slag met een freemiummodel voor de plugin. Er kwam een basis en een betaalde premium-variant. We hadden het geluk dat ook de betaalde versie direct als een speer ging."
En nu zetel je met bijna alle medewerkers in een kantoorgebouw in Wijchen, een plaats met 34.000 inwoners onder de rook van Nijmegen.
Een ironisch lachje volgt: "Je bedoelt: waarom zitten we als hippe startup niet in een industrieel pand in de Randstad? Vrijwel al onze klantcontacten gaan digitaal, dus meer dan een goede glasvezelverbinding is niet nodig."
"Ik wil een lifestyle-business: een bedrijf dat zich voegt naar mijn privéleven in plaats van andersom. Mijn eerste medewerker -nu compagnon- en ik woonden al in Wijchen. Wij kunnen nu op de fiets naar ons werk en om 14.00 uur op het schoolplein staan als we dat willen."
"En als ik op mijn vrije dag nog wat moet doen op kantoor kan dat ook. Neem ik mijn zoons mee, die gaan dan in de LEGO-kamer auto’s bouwen."
Schrikt een kleinere plaats buiten de Randstad potentiële werknemers niet af?
"Inmiddels hebben we zo’n naam dat mensen graag bij ons willen komen werken. Door hetgeen we doen en door onze manier van werken. Als je goed bent voor je werknemers, dan zijn ze ook goed voor jou, is onze gedachte. Om 17.15 uur veeg ik bijvoorbeeld het kantoor leeg. Overwerken wordt incidenteel gedoogd."
Twintig procent van de totale werktijd bij Yoast wordt besteed aan het verder ontwikkelen van WordPres. Een systeem dat niet van jullie is en voor iedereen gratis beschikbaar. Leg uit.
"De economische gedachte er achter is simpel: als wij de groei van WordPress stimuleren, komt dat ons ook ten goede. Ons bedrijf teert voor 98 procent op WordPress."
"Inmiddels draait bijna 30 procent van het wereldwijde internet op WordPress en gebruikt 30 tot 40 procent van de WordPress-gebruikers onze tool. En hoewel ons marktaandeel binnen WordPress groeit, wordt de groei beperkt door de grootte van het CMS. Door de taart groter te maken, wordt ons stukje ook groter."
Dat is helder, maar dan nog is 20 procent wel veel.
"Wij vinden het belangrijk dat niet alleen de grote bedrijven, maar iedereen ter wereld een mooie, goed werkende en vindbare site kan bouwen. Door kennis en tijd beschikbaar te stellen, dragen we daaraan bij. Dat is dan misschien een beetje die hippie in ons."
Jij bent een groot voorstander van open source.
"Ik geloof er heilig in dat kennisdelen en samenwerken leidt tot snellere innovaties en het oplossen van problemen. Ik begrijp niet waarom er bedrijven zijn die al hun ICT-kennis voor zichzelf houden en hun eigen websitesystemen bouwen. Er is een enorm tekort aan developers. Nogal wiedes als developers overal opnieuw het wiel moeten uitvinden, omdat bedrijven hun kennis niet willen uitwisselen. Als alle software open source zou zijn, zouden we zoveel sneller vooruitgang kunnen boeken."
Open source krijgt als verdienmodel ook kritiek. De gratis software is eigenlijk te goed, waardoor er te weinig betalende klanten zijn. Zo kan je niet opboksen tegen de giga marketingbudgetten van de grote closed-source systemen.
"Ik begrijp die kritiek niet zo. Tuurlijk, er zijn wel wat voorwaarden voor een goed verdienmodel: je moet je aansluiten bij een opensourcecommunity die kansrijk is en waarin veel onderling vertrouwen is. Maar dan is júist doordat je samenwerkt snelle innovatie tegen een lage prijs mogelijk, waardoor je kunt concurreren met grote partijen. Binnen WordPress zie ik heel veel startups die in korte tijd heel hard groeien, allemaal met eenzelfde freemium-model als Yoast heeft."
Een ander kritiekpunt is dat open source niet veilig is. Hoe denk jij daarover?
"Dat is echt de grootste onzin die er bestaat. Waar mensen werken, worden fouten gemaakt. Maar de kans dat een fout in een gesloten systeem niet wordt ontdekt, is veel groter dan in een open systeem. Want daar kan iedereen de code checken. In een gesloten systeem kom je vaak pas achter fouten als de boel al gehackt is."
"Daarbij: de meeste hacks gebeuren op de inlogsystemen. Tja, daar hebben we al heel lang goede opensourceoplossingen voor. Waarom zou je dan een nieuw closed-source systeem bouwen waar veel meer risico’s aan kleven?"
In de WordPress-gemeenschap wordt veel kennis gedeeld. Jij wil dat dat in veel meer branches gebeurt. Kan dat overal?
"Deze werkwijze vindt zijn oorsprong in de wetenschap. Daar is men zich altijd al bewust van het idee dat het uitwisselen van kennis en samenwerken tot innovatie leidt."
"Er is wel wat nodig om open source te kunnen werken. Dat begint bij de juiste mindset. Iedereen moet zich ervan bewust zijn dat het delen van kennis voor iedereen tot een beter resultaat leidt. Je moet soms over je eigen schaduw heen kunnen stappen."
"Het komt voor dat in de WordPress-community bepaald wordt dat iets wat wij in onze betaalde versie wilden bouwen, gratis beschikbaar moet zijn voor iedereen. Ja, dat is even slikken, pech voor ons. Maar wel in het belang van de gebruiker en dat is waar het om draait."
"En je moet elkaar kunnen vertrouwen. In de ICT groeit het aandeel opensourcesoftware. Microsoft, Google en Facebook stellen steeds meer beschikbaar. In andere branches gebeurt het nauwelijks. Neem de auto-industrie. Tesla’s doel is mobiliteitsproblemen oplossen en stelt daarom als één van de weinigen in de auto-industrie zijn kennis beschikbaar. Maar de rest durft dat niet aan, zonde. Maar BMW bouwt ondertussen wel nieuwe auto’s met de kennis van Tesla."
"De uitgelezen plek om open source te werken is het onderwijs. Iedereen wil zo goed mogelijk onderwijs tegen een redelijke prijs. Als ik naar het basisonderwijs kijk in Nederland schrik ik me soms wezenloos. Al die scholen hebben dure administratiesystemen die niet altijd even docentvriendelijk zijn. Waarom is het nodig dat enkele grote softwarebedrijven elkaar beconcurreren in plaats van dat ze samenwerken aan betere systemen? Samen gaat het sneller en goedkoper."
"En wat te denken van de onderwijsmethodes en de lessen die docenten geven? Het zou toch mooi zijn als er veel meer gedeeld wordt en verbeteringen worden aangebracht op elkaars lessen? Het gebeurt wel, maar het kan op veel grotere schaal en zou door de overheid gefaciliteerd moeten worden. Het zal leiden tot minder werkdruk, daar ben ik van overtuigd."