De Britse premier Boris Johnson waarschuwt de Britten voor een no deal-Brexit.

Het Verenigd Koninkrijk bereidt zich voor op een handelsrelatie naar “Australisch model” met de EU, dus zonder een akkoord op vrije handel, zei Johnson vrijdag.

Een compromis is alleen mogelijk als de EU “fundamenteel” van houding verandert.

Het Verenigd Koninkrijk moet zich voorbereiden op een vertrek uit de Europese Unie zonder handelsakkoord.

Dat heeft premier Boris Johnson vrijdag aangekondigd.

Als de EU niet “fundamenteel” van houding verandert, zal het Verenigd Koninkrijk zich voorbereiden op een handelsrelatie naar “Australisch model”, zei Johnson tijdens een korte persconferentie.

Australië en de EU hebben op dit moment geen akkoord over vrijhandel. Op de vraag of Johnson met deze aankondiging nu definitief wegloopt van verdere onderhandelingen met de EU, antwoordde de premier ontwijkend.

EU negeerde deadline Johnson

Johnson stelde aanvankelijk afgelopen donderdag als deadline waarop er zicht op een akkoord moest zijn over een nieuwe handelsdeal. Zo niet, dan zou hij de stekker uit de onderhandelingen trekken.

De 27 EU-leiders riepen na afloop van hun top de Britse regering op om "de noodzakelijke stappen te nemen om een akkoord mogelijk te maken", omdat anders het no deal-scenario zou uitkomen.

Volgens de EU waren de besprekingen nog lang niet zo ver om meer duidelijkheid over het handelsverdrag te kunnen geven. Onder andere Nederland en Frankrijk zeggen inmiddels op half november te mikken voor een eventueel handelsakkoord met het VK.

Het Verenigde Koninkrijk verliet de Europese Unie op 31 januari, maar is in de overgangsfase tot de jaarwisseling nog aan de meeste regels van het landenblok gebonden. Als er voor 31 december geen akkoord is over de toekomstige relatie, valt de wederzijdse handel terug op de zeer basale regels van de Wereldhandelsorganisatie (WTO).

Voor veel goederen worden dan aan de grens weer importheffingen ingesteld, en douanecontroles zorgen naar verwachting voor files van vrachtwagens aan de grens. De handel tussen Australië en de EU komt in principe ook op die WTO-regels neer.

Johnson wil het liefst een handelsverdrag zoals de EU met Canada heeft gesloten, maar concludeert nu "dat dit niet zal werken". Belangrijke twistpunten blijven de toegang tot Britse wateren voor vissers uit EU-lidstaten en het zogeheten gelijke speelveld.

Met dat laatste wordt bedoeld dat Britse bedrijven zich aan Europese regels voor bijvoorbeeld het milieu, concurrentie en werknemersrechten moeten houden, willen ze vrije toegang tot de EU-markt behouden. Dat ligt in Londen gevoelig, omdat het Verenigd Koninkrijk dan nog altijd gebonden is aan EU-regels waar het met de Brexit juist van af wilde.

Maandag verder onderhandelen

De Britse onderhandelaar David Frost heeft aangegeven dat zijn Europese evenknie Michel Barnier maandag niet naar Londen hoeft te komen voor Brexitgesprekken. Wel hebben de twee afgesproken begin volgende week te verder te praten over een mogelijk handelsakkoord, deelde een woordvoerder van het Britse kabinet mee.

De Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen verklaarde op Twitter dat een EU-delegatie maandag zou afreizen naar de Britse hoofdstad. Daar zouden de onderhandelingen worden geïntensiveerd. Maar volgens de Britse regering is er nu geen basis voor onderhandelingen in Londen.

Bondskanselier Angela Merkel zei dat ook de EU is voorbereid op een no-deal. Ze erkende dat beide kanten moeten bewegen en compromissen sluiten. EU-president Charles Michel zei dat het werk doorgaat. "Ik hoop dat het mogelijk is een oplossing te vinden".

LEES OOK: Dit zijn de verliezers en winnaars van een harde Brexit – vissers versus consultants