- De Amerikaanse president Joe Biden heeft woensdagavond voor het eerst het Congres toegesproken.
- Biden riep op tot grootschalige hervormingen, met een focus op banen, infrastructuur en kinderopvang.
- Hij wil ook het immigratie- en buitenlandbeleid op de schop nemen.
Joe Biden zit donderdag precies 100 dagen in het Witte Huis. Aan de vooravond van die heuglijke dag sprak de Amerikaanse president voor het eerst het Congres toe.
In zijn toespraak riep Biden op tot een ambitieus herstelplan om de economie weer op de rit te krijgen na de coronapandemie. Sleutelwoorden daarbij zijn banen, infrastructuur, kinderopvang en onderwijs.
De voorstellen behoren tot de meest vooruitstrevende in decennia – en kunnen waarschijnlijk niet op Republikeinse steun rekenen, zoals al duidelijk werd uit de reacties van Republikeinen in de zaal en op Twitter.
Hij riep ook op tot wijzigingen in het immigratie- en buitenlands beleid en vroeg de Senaat belangrijke wetgeving op het gebied van burgerrechten aan te nemen, waaronder wetten over politiehervorming en stemrecht.
Dit zijn de belangrijkste punten uit de speech van Joe Biden in het Congres.
Biden wil nog eens vele duizenden miljarden uitgeven
Biden ontvouwde een omvangrijk investeringsplan van 4.000 miljard dollar. Hij wil de Amerikaanse economie hervormen en de rol van de overheid vergroten om gezinnen beter te ondersteunen.
In maart werd Bidens coronasteunpakket van 1.900 miljard dollar goedgekeurd door het Congres. Dat plan is populair bij kiezers, onder meer vanwege de cheque van 1.400 dollar voor elke Amerikaan.
In zijn toespraak roemde Biden de directe uitkeringen van de overheid en zei dat de wet ertoe heeft geleid dat Amerikanen minder honger hebben.
Hij ging al snel door met zijn nieuwste economische plannen. Biden wil namelijk de infrastructuur aanpakken en gezinnen met een gemiddeld tot laag inkomen beter ondersteunen. Voor dat laatste wil de president 1.800 miljard dollar uittrekken om overheidsprogramma's op te zetten op het gebied van onderwijs, kinderopvang en gezondheidszorg.
"Dit zijn investeringen die we samen doen, als één land, en die alleen de overheid kan doen", zei Biden. "Keer op keer stuwen ze ons voort richting een betere toekomst."
Republikeinen zullen het nieuwste voorstel, dat door Biden het 'American Families Plan' is gedoopt, waarschijnlijk niet steunen.
"Er zijn afzonderlijke onderdelen van het plan waar conservatieven misschien voor te porren zijn. Maar het volledige pakket van 2.000 miljard dollar, gefinancierd door grote nieuwe belastingen, is absoluut een no go voor de Republikeinen", zei Brian Riedl, een begrotingsexpert bij het Manhattan Institute.
De president roept het Congres ook op om de gezondheidszorg te hervormen en het minimumloon te verhogen
Biden drong er bij het Congres op aan om het federale minimumloon, dat sinds 2009 niet meer is verhoogd, op te krikken. "Niemand zou 40 uur per week moeten werken en nog steeds onder de armoedegrens leven", zei hij.
Democraten zijn het eens over het verhogen van het minimumloon, maar zijn het sterk oneens over de hoogte ervan. Sommigen, zoals senator Bernie Sanders, zijn voorstander van een minimumloon van 15 dollar per uur, maar anderen, zoals senator Joe Manchin, willen een lager bedrag.
Biden riep Congresleden ook op om de kosten van geneesmiddelen op recept te verlagen, een initiatief dat naar verluidt uit zijn economische pakket is geschrapt. In plaats daarvan stelt hij voor om de Affordable Care Act (Obamacare) significant uit te breiden.
Biden sprak ook zijn steun uit voor de PRO Act, een wetsvoorstel om het voor werknemers makkelijker te maken zich te verenigen in vakbonden. Het plan is vastgelopen in de Senaat, omdat het niet kan rekenen op de benodigde 60 van de 100 stemmen om een zogeheten filibuster te voorkomen.
Biden praat over immigratie, maar niet over de grens
Biden riep het Congres opnieuw op tot een grootschalige hervorming van het immigratiebeleid. Hij benadrukte dat miljoenen mensen zonder papieren in de Verenigde Staten een weg naar een legale status moet worden geboden, waarbij hij benadrukte dat dit een tweeledig doel was.
"Laten we onze uitputtende oorlog over immigratie beëindigen", zei Biden. "Al meer dan 30 jaar praten politici over immigratiehervorming en doen ze er niets aan. Het is tijd om dat te veranderen."
Op de dag dat hij zijn ambt aanvaardde, onthulde Biden een voorstel om een vaste verblijfstatus te verlenen aan de naar schatting 11 miljoen immigranten die naar de VS zijn gekomen om te werken. Ook moeten mensen die als kind naar de VS kwamen staatsburger kunnen worden.
In zijn speech deed Biden een beroep op het Congres om die plannen om te zetten in wetgeving. Al erkende hij dat het lastig zou worden om de voorstellen door de Senaat te krijgen, waar de Republikeinen en Democraten beide 50 zetels hebben.
"Het Congres moet dit jaar nog wetgeving aannemen om eindelijk bescherming te bieden aan de Dreamers: de jonge mensen die Amerika alleen als hun thuis hebben gekend", zei hij.
Biden riep ook op tot wetgeving om "permanente bescherming te bieden aan immigranten met een tijdelijke beschermde status" en een proces voor het verlenen van het staatsburgerschap aan "landarbeiders die voedsel op onze tafels brengen".
Biden sprak echter niet over de huidige status van de Amerikaanse grenzen, die gesloten blijven voor iedereen behalve niet-begeleide minderjarigen. De afgelopen maanden is de druk aan de grens van Mexico opnieuw opgelopen. Opvangcentra zitten overvol met mensen die hopen op een beter bestaan in de VS nu Donald Trump niet meer president is.
Biden gaat ondertussen door met het uitwijzen van asielzoekers die armoede en geweld in Midden-Amerika ontvluchten. Daarbij verwijst zijn regering naar de coronapandemie en de noodzaak om de benodigde registratiesystemen voor asielzoekers opnieuw op te zetten. Die zijn onder Trump ontmanteld.
Biden schetst een buitenlandbeleid dat afwijkt van de Trump-doctrine
Tijdens zijn toespraak legde Biden de nadruk op het buitenlandbeleid. Hij wil de relatie van de VS met bondgenoten versterken en werkbare maar strenge banden smeden met Rusland en China.
In tegenstelling tot Trump beschuldigde Biden Rusland rechtstreeks van inmenging in de verkiezingen van 2016 en van de recente SolarWinds-aanvallen, waarbij overheids- en particuliere bedrijfssystemen werden gehackt.
De president voegde eraan toe dat hij in gesprekken met Vladimir Poetin "duidelijk heeft gemaakt" dat de VS geen escalatie van het conflict willen, maar dat de "acties van Rusland gevolgen zullen hebben". De VS en Rusland moeten volgens Biden samenwerken wanneer de belangen op één lijn liggen.
Ook heeft Biden urenlang gesproken met de Chinese president Xi Jinping en een soortgelijke balans voorgesteld.
De president noemde verder de nucleaire programma's van Iran en Noord-Korea. Die zijn volgens hem bedreigingen voor de VS, maar hij beloofde met bondgenoten en beide naties in gesprek te blijven, middels een combinatie van "diplomatie en een afschrikbeleid".
Hij sprak ook over zijn belofte om een einde te maken aan de "eeuwige oorlog in Afghanistan". Biden erkende en rechtvaardigde de lange aanwezigheid van de VS in het land. Hij zei dat de VS hun belofte om Osama bin Laden voor de "poorten van de hel" te brengen zijn nagekomen, en dat soldaten dienen in "hetzelfde oorlogsgebied als hun ouders". Het herhaalde zijn boodschap dat het tijd is om de troepen naar huis te laten komen.
Biden dringt aan op strengere wapenwetgeving
Biden noemde het wapengeweld in de VS een "epidemie". Hij somde op hoe vaak de vlag bij het Witte Huis halfstok hing om slachtoffers van de recente schietpartijen in Atlanta en Colorado te gedenken.
"In de week tussen deze massale schietpartijen werden meer dan 250 andere Amerikanen doodgeschoten", zei Biden.
Biden riep de Republikeinen in de Senaat op om zich aan te sluiten bij de Democratische leden van het Congres om "mazen in de wet te dichten en achtergrondchecks verplicht te stellen bij de aankoop van een wapen".
Hij verwees daarbij naar een lacune in de wapenwetgeving die het mogelijk maakt dat partners die veroordeeld zijn voor huiselijk geweld een vuurwapen kunnen kopen als hun partner niet hun echtgenoot was, geen kinderen bij hen had of op enig moment met hen samenwoonde.
"Ik zal alles doen wat in mijn macht ligt om het Amerikaanse volk te beschermen tegen deze epidemie van vuurwapengeweld", zei Biden. "Maar het is ook tijd voor het Congres om te handelen."
De president roept de Senaat op om twee stukken burgerrechtenwetgeving aan te nemen
Biden memoreerde zijn ontmoeting met Gianna Floyd, de dochter van George Floyd, tijdens de begrafenis van haar vader vorig jaar.
Volgens Biden had ze gelijk toen ze zei dat haar vader "de wereld veranderde". De politieagent die zijn knie in de nek van Floyd duwde, werd in april schuldig bevonden aan moord.
Biden erkende dat "de meeste mannen en vrouwen in uniform hun gemeenschap eervol dienen". De president riep Amerikanen op om samen te komen om "het vertrouwen te herstellen tussen de rechtshandhaving en de mensen die zij dienen" en "systematisch racisme in ons strafrechtsysteem uit te roeien".
Hij drong er bij Congresleden op aan een wetsvoorstel voor politiehervormingen aan te nemen voor 25 mei, de dag dat Floyd in 2020 overleed. De wet is vernoemd naar Floyd.
Ook deed de president een beroep op de Senaat om een wet vernoemd naar burgerrechtenactivist John Lewis aan te nemen. Die wet, die al door het Huis van Afgevaardigden is goedgekeurd, moet discriminatie van zwarte Amerikanen door strengere kieswetten tegengaan.