Jeff Bezos vliegt op 20 juli met een raket van zijn ruimtevaartbedrijf Blue Origin naar de rand van de kosmos.
1 procent van alle bemande ruimtevluchten heeft een dodelijke afloop.
De New Shepard-raket heeft tot nu toe vijftien vluchten gemaakt die zonder problemen zijn verlopen.
Jeff Bezos geeft dinsdag zijn leven uit handen aan de raketbouwers van Blue Origin. De Amazon-oprichter startte zijn ruimtevaartbedrijf in 2000, en zal nu een van de vier passagiers zijn van de eerste bemande vlucht naar de rand van de kosmos.
Zijn medepassagiers? Zijn broer Mark Bezos, de 82-jarige piloot Wally Funk en de Nederlander Oliver Daemen.
Dinsdag nemen ze plaats in de capsule van de vijf verdiepingen hoge raket. Vanaf dat moment, tot aan de landing in de Texaanse woestijn moeten ze vertrouwen op de kennis en kunde van Blue Origin.
"Bezos neemt graag risico's", legt John Logsdon uit aan Business Insider. Hij is de oprichter van het Space Policy Institute van George Washington University en een voormalig lid van de adviescommissie van NASA. "Bezos begrijpt de risico's die gepaard gaan met deze vlucht en snapt heel goed wat die inhouden."
Voor lezers die met beide voeten op de aarde staan en geen toegang hebben tot de raketontwerpen en risicoberekeningen van Blue Origin is het misschien moeilijk om in te schatten welk gevaar Bezos daadwerkelijk loopt. Het bedrijf reageerde niet op veelvuldige vragen over dit onderwerp van Insider. Maar een blik op de geschiedenis en statistieken geven wel een idee van het gevaar.
Ongeveer 1 op de 100 bemande ruimtevluchten loopt dodelijk af
De New Shepard heeft al vijftien succesvolle vluchten gemaakt, maar altijd onbemand. Een noodsysteem schiet de passagierscapsule weg zodra de raket in de problemen komt. Daarnaast duurt de gehele vlucht heen en terug slechts elf minuten.
Maar... In de cabine is er geen piloot die de raket of capsule bestuurt. De bemanning draagt vermoedelijk geen ruimtepakken. En hoe veilig de New Shepard op papier ook is, ruimtevluchten zijn altijd riskant. Zo'n 1 procent van alle bemande ruimtevluchten eindigt in een dodelijk ongeluk, blijkt uit een analyse van George Nield, een voormalig kopstuk van de Amerikaanse luchtvaartautoriteiten.
"Dat is tienduizend keer gevaarlijker dan een commercieel vliegtuig", vertelt hij aan Business Insider. Maar hoe meer bemande ruimtevluchten er zijn, benadrukt Nield, hoe veiliger ze op den duur worden. "Bezos gelooft dat hij met zijn reis meehelpt aan het verwezenlijken van een toekomst waarin miljoenen mensen leven en werken in de ruimte."
Langs de ruimte scheren verlaagt het gevaar
Als alles dinsdag volgens plan verloopt, dan ziet de dag voor Bezos en zijn drie medepassagiers er als volgt uit.
De New Shepard-raket stijgt om 9.00 uur plaatselijke tijd (15.00 uur Nederlandse tijd) op vanaf een dorre vlakte in het westen van de Amerikaanse staat Texas. De passagiers worden in hun stoelen gedrukt tot ze de rand van de ruimte bereiken. Hier zullen ze drie minuten gewichtloos door de cabine kunnen zweven. Daarna valt de capsule terug naar de aarde.
Op het moment dat de capsule de rand van de ruimte bereikt, kunnen de passagiers hun gordels losmaken en rondzweven door de cabine. De ramen aan de zijkant zorgen ervoor dat de Bezos-broers, Funk en Daemen uitgebreid kunnen genieten van het uitzicht: de aarde en de eindeloze kille, zwarte leegte waarin onze planeet ronddraait.
Als de zwaartekracht na drie minuten de capsule weer terug in zijn greep krijgt, moeten de passagiers zich vastmaken voor de val naar beneden. Als de drie parachutes ontvouwen, voelt het viertal waarschijnlijk een harde ruk die ze opnieuw in hun stoel drukt.
De parachutes moeten ervoor zorgen dat de passagiers zacht landen in de Texaanse woestijn, waar een reddingsteam klaarstaat.
Technisch gezien is de ruimtereis van Bezos niet echt een ruimtereis. De vlucht is suborbitaal, aangezien de capsule niet in een baan rond de aarde komt.
En dat is de bedoeling. Blue Origin ontwierp de New Shepard specifiek om rijke passagiers naar de rand van de ruimte te brengen. De raket is te klein en de aandrijving onvoldoende toereikend om de capsule in een baan rond de aarde te brengen.
De vlucht kort en suborbitaal houden, heeft voordelen. Er is namelijk minder kans dat er iets misgaat, de raket is makkelijker stabiel te houden door de kleine motoren en de raket heeft minder snelheid nodig dan een ruimteveer om een suborbitale hoogte te bereiken.
Als de vlucht van Bezos goed verloopt, dan wordt het lanceersysteem van Blue Origin aantrekkelijker voor toekomstige ruimtetoeristen.
De New Shepard is uitgebreid getest en heeft een ontsnappingssysteem
De onderdelen van de ruimtereis waarbij de passagiers en de ingenieurs van Blue Origin de meeste nagels zullen bijten, zijn: de start van de motoren voor de lancering, de loskoppeling van de capsule en de opening van de parachutes. "Je hebt hoog presterende onderdelen in de raketmotor die zomaar kunnen breken, uit elkaar vallen of niet de dingen doen die ze zouden moeten doen", legt Logsdon uit.
De eerdere vluchten van de New Shepard-raket laten zien dat dit sinds 2015 al vijftien keer goed gegaan is. Maar dat was altijd zonder mensen aan boord. Het noodsysteem waarmee de capsule wordt weggeschoten bij problemen met de raket is ook al drie keer succesvol getest.
Lees meer: Als er iets misgaat bij de raketlancering van Jeff Bezos moet dit noodsysteem hem redden
Als er iets gebeurt met een parachute, zorgen hulpraketten in de capsule voor extra remming in de vrije val naar de aarde. Als er twee parachutes falen dan moet een zogeheten 'bumper', een speciale kreukzone aan de bodem van de capsule, een deel van de klap van de landing opvangen.
"De capsule bezit het meest overtollige en veilige systeem voor ruimtevluchten dat ooit ontworpen is", zegt Blue Origin-ontwerpdirecteur Gary Lai in een recente video. "In veel gevallen hebben we een back-up voor een back-upsysteem ingebouwd".
Volgens Logsdon is de New Shepard "uitgebreid" en "zonder haast" getest. Hij wijst naar het Space Shuttle-programma van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA dat in 1972 van start ging. "Vergeleken daarmee is Blue Origin een stuk minder riskant."
Vliegen zonder ruimtepak is riskant, maar veiliger als een van de passagiers moet overgeven
Sinds het ongeluk met de Challenger in 1986 - toen een Space Shuttle uiteenbrak tijdens de lancering en alle zeven astronauten omkwamen - dragen NASA-astronauten een ruimtepak tijdens lanceringen en landingen.
Ruimtepakken hadden de passagiers van de Challenger niet gered, maar kan wel levens redden bij een lek in een capsule. Volgens de website van Blue Origin zullen de vier inzittenden alleen een jumpsuit dragen - en niet een onder druk gezet ruimtepak met bijbehorende helm.
CNN meldt dat er wel zuurstofmaskers in de capsule aanwezig zijn, zoals in een vliegtuig, voor het geval de cabine druk verliest. Blue Origin heeft niet laten weten wat Bezos en zijn passagiers uiteindelijk zullen dragen.
Zowel Nield als Logsdon denken dat de kans klein is dat de cabine lek raakt. Dus de keuze om met of zonder een ruimtepak te vliegen, hangt af van het ontwerp van het voertuig. Als de wanden en ramen dik en sterk zijn en het systeem eventuele technische fouten kan corrigeren zonder de passagiers in gevaar te brengen, dan is het ontbreken van speciale pakken geen probleem.
Aangezien het bij vluchten van Blue Origin voornamelijk zal gaan om toeristen die meevliegen, is het ontbreken van een ruimtepak ook een plus. Want van mensen die voor het eerst de ruimte in reizen is bekend dat ze weleens overgeven tijdens de lancering of de landing.
"Zeker als je niet een getrainde of ervaren astronaut bent, dan wordt een ruimtepak dragen riskanter als je overgeeft", zegt Nield. Er bestaat namelijk een kans dat een passagier stikt in het eigen braaksel.
Een volledig geautomatiseerde vlucht zonder piloten is niet meteen onveilig
De vluchten van New Shepard zijn volautomatisch. "Het design voorkomt dat iemand de raket hoeft te besturen", vertelt Logsdon. Dat is niet riskanter dan een raket die wel een piloot nodig heeft. In ieder geval, zolang alle passagiers zo getraind zijn dat ze weten wat ze moeten doen bij een noodgeval.
Dit volautomatische lanceersysteem van Blue Origin is relatief nieuw. Er kan tijdens deze eerste vluchten nog van alles misgaan waar nog niet op gerekend is. Ongelukken met raketten worden vaak veroorzaakt door kleine foutjes in hardware of software.
"Totdat we meer ervaring hebben, zoals nu na miljoenen vluchten met vliegtuigen, zullen we tegen dingen aanlopen. Er liggen nog genoeg verrassingen voor ons in het verschiet", vertelt Nield. "De komende jaren kunnen we ongelukken verwachten. Door ongelukken met auto's, schepen, vliegtuigen en treinen sterven er ieder jaar mensen. De ruimtevaart zal niet veel anders zijn."
Lees meer over de ruimtevlucht van Jeff Bezos:
- Dit is Oliver Daemen, de 18-jarige Nederlander die met Jeff Bezos de ruimte in mag nadat zijn rijke vader miljoenen betaalde voor een ticket
- Jeff Bezos gaat op 20 juli de ruimte in: wordt hij daarmee ook astronaut?
- 120.000 mensen tekenen petities om Jeff Bezos niet naar aarde terug te laten keren na zijn ruimtereis
- Als er iets misgaat bij de raketlancering van Jeff Bezos moet dit noodsysteem hem redden