Amazon-topman Jeff Bezos was duidelijk geestelijk vroegrijp.
In zijn jongere jaren bracht hij de zomerdagen door op de ranch van zijn grootouders in Texas. Ten dele om zijn relatief jonge ouders wat rust te gunnen.
Bezos is de zoon van een tienermoeder, die later trouwde met de Cubaanse immigrant Miguel Bezos toen hij vier jaar oud was.
Op de ranch leerde hij van zijn opa om zelfvoorzienend te zijn, van hoe je gereedschap repareert tot het zorgen voor een zieke koe. En hij leerde een hoop levenslessen die hij tot de dag van vandaag bij zich draagt.
Dat zei Bezos onlangs op het podium in een interview met Mathias Döpfner, de CEO van de Duitse uitgever Axel Springer, dat tevens de eigenaar is van de Amerikaanse tak van Business Insider.
De grootvader van Bezos deelde vele wijze inzichten met zijn kleinzoon, vertelde de Amazon-oprichter. Zoals die keer dat hij als tienjarige een botte opmerkingen maakte tegen zijn oma.
Slimme rekenaar, lompe opmerking
Het was 1974. Het publieke bewustzijn over de gevaren van roken nam toe en er waren constant reclames op tv om mensen te ontmoedigen een sigaret op te steken.
"Een van de reclamespots noemde een getal", memoreerde Bezos op het podium. "Het was zoiets als: 'Elk trekje van een sigaret kost je zoveel minuten van je leven.' Ik weet het niet meer precies, ik denk dat het twee minuten was."
Bezos wist dat zijn oma een kettingroker was.
"Dus ik zat achter in de auto en ik rekende uit met hoeveel minuten ze haar leven verkort had. Ik vond dat heel slim van mezelf, als tienjarige. Toen ik klaar was met rekenen, vertelde ik trots aan haar hoeveel minuten ze korter zou leven."
Zijn grootmoeder barstte in tranen uit. Bezos was in shock, want deze reactie had hij totaal niet verwacht.
"Mijn opa trapte op het rempedaal en trok me mee de auto uit", herinnert Bezos zich. "Ik had geen idee wat er zou gaan gebeuren, omdat hij nog nooit tegen mij was uitgevallen. Ik dacht dat hij nu wel boos op me zou zijn."
Maar dat was hij niet. Zijn opa wilde alleen even onder vier ogen met hem praten. Hij zei: "Op een dag kom je erachter dat het moeilijker is om aardig te zijn dan om slim te zijn."
Bezos is het verhaal en die levensles nooit vergeten.
Keiharde bedrijfscultuur bij Amazon
De anekdote verklaart misschien ook waarom er zo veel negatieve verhalen zijn over de bedrijfscultuur bij Amazon. Die is volgens sommigen precies omgekeerd: slim en niet aardig.
Bij Amazon staat de klant dan wel altijd op één, maar het bedrijf heeft ook een reputatie om keihard te zijn voor de eigen medewerkers. De focus ligt op productiviteit en het halen van meetbare doelen.
Personeel in de magazijnen urineert volgens ingewijden in flessen, omdat een gang naar de wc te veel tijd kost en hun productiviteit dan daalt. Er doen ook verhalen de ronde dat werknemers gestraft worden als ze een praatje maken met collega's.
Amazon staat erom bekend dat het monitort hoe snel magazijnmedewerkers producten uit de schappen halen en verpakken. Pauzes en targets zijn nauw omschreven. Wie z’n doelen niet haalt of langer pauzeert dan voorgeschreven is, krijgt strafpunten.
Bezos geeft toe dat bij Amazon alles tot in detail gemeten wordt. Maar hij zei onlangs ook dat luisteren naar mensen, en dan vooral de klanten, de sleutel tot succes is.
"Wat mij is opgevallen: als de anekdotes en data niet met elkaar overeenkomen, dan vertellen de anekdotes meestal de waarheid", aldus de Amazon-topman. "Dan is er iets verkeerd met de manier waarop je meet."