Japan is volgens sommige economen een “tikkende demografische tijdbom“.
Japan is terechtgekomen in een vicieuze cirkel van een lage vruchtbaarheid, een sterk dalend geboortecijfer en afnemende consumentenuitgaven. Een en ander heeft ertoe geleid dat ’s lands economie de afgelopen 25 jaar gestaag is gekrompen.
Japanners worden almaar ouder, een trend waarvan de torenhoge kosten op het bordje van jongere generaties terechtkomen. Jongere generaties die zelf nauwelijks tot geen kinderen krijgen, en die daarmee de demografische scheefgroei verder vergroten.
Kijk hier hoe zichtbaar de tikkende tijdbom is in het dagelijkse leven van de Japanners.
Japan telt nu al meer dan 68.000 honderdjarigen.
Om een idee te krijgen van de problematiek: 2017 was het 47ste jaar op rij waarin het land het eigen record brak voor het aantal honderdjarigen.
In 2016 telde Japan zo'n 65.000 eeuwlingen op een totale bevolking van 127 miljoen, een jaar later ligt dat aantal op 67.824 aldus de Asahi Shimbun in september.
Met 4,8 op 100.000 inwoners heeft Japan heeft dan ook het hoogste percentage honderdjarigen ter wereld. Vergelijk dit met de Verenigde Staten. Daar is 2,2 op de 100.000 inwoners 100 jaar of ouder, waarmee de VS in absolute aantallen het hoogste aantal honderdjarigen ter wereld telt.
Vergeleken met luiers voor baby's gaan die voor volwassenen als warme broodjes over de toonbank.
Sinds 2011 overstijgt de verkoop van luiers voor volwassenen die van die voor baby's, wat illustratief is voor de demografische ramp waar Japan mee te maken krijgt. Van de 127 miljoen Japanners behoort 26,7 procent tot het seniorencohort. Dat is 3,7 procentpunt meer dan 6 jaar geleden.
Waterscheiding 2016: de laagste vruchtbaarheid in 117 jaar.
Sinds 1899 kwamen er jaarlijks meer dan een miljoen nieuwe Japanners ter wereld. Tot 2016. In dat jaar ontdekten Japanse ambtenaren tot hun schrik dat ze 20.000 nieuwgeborenen afweken van de benchmark. En dat terwijl het sterftecijfer daalde naar 1,3 miljoen.
'Granny dumping' wordt populair.
Je oude en seniele vader of moeder achterlaten in het ziekenhuis of bij het Leger des Heils. En dan zelf niet meer terugkomen. Britten noemen het 'granny dumping', Japanners 'ubasute'.
Ubasute is overigens een oud Japans woord, dus helemaal nieuw is het verschijnsel niet. Wel dat het volgens sommige Japanse media een comeback maakt. Ouderenzorg wordt voor steeds meer jongeren te duur, granny dumping is een goedkoop alternatief. De trend is echter nog niet wijdverbreid: een sociaal werker schat het aantal gevallen op een paar honderd per jaar.
Gevangenis of bejaardentehuis? Slimme senioren kiezen voor criminaliteit.
Een vijfde van alle misdrijven in Japan wordt door een oudere gepleegd - meestal winkeldiefstal. Met een stijgend aandeel senioren in de criminaliteitscijfers is het niet meer dan logisch dat gevangenissen in toenemende mate het karakter van bejaardentehuizen krijgen. Bewakingspersoneel moet steeds vaker gevangenen in bad doen en helpen met aankleden. Volgens experts zijn de leefomstandigheden in de gevangenissen te goed om de recidive laag te houden.
Gewoonlijk nemen jongere familieleden de zorg voor ontslagen oudere gevangenen voor hun rekening, maar in sommige gevallen zijn de kosten te hoog en is de eenzaamheid te pregnant, zodat senioren de gevangenis als een beter alternatief zien.
Doomsday clock: de laatste Japanner blaast in het jaar 3776 de laatste adem uit.
Als je maar lang genoeg wacht leidt een lage vruchtbaarheid (zonder immigratie van betekenis) ertoe dat de bevolking van een land helemaal uitsterft.
Op korte termijn betekent dat dat de Japanse bevolking met 34 procent krimpt de komende tachtig jaar. Voor de iets langere termijn hebben Japanse wetenschappers met een doomsday clock de verwachte uitsterfdag voor het Japanse volk berekend. De laatste Japanner vertrekt volgens deze klok op 12 augustus 3776 naar de Eeuwige Rijstvelden.
Japanse demografie is... uit pure wanhoop met je beste vriend(in) trouwen.
Jongeren vormen een belangrijk ingrediënt voor de Japanse tijdbom: ze besteden immers veel meer tijd aan werk dan aan hun sociale leven. Overigens niet zelden gedwongen door economische omstandigheden. Omdat ze uiteindelijk óók willen trouwen, huwen ze uit arren moede met hun beste vrienden.
'Dood door overwerk' wijst op een verstoorde balans tussen werk en privé.
Japan heeft te maken met een stijgend aantal gevallen van karoshi, een Japanse term die je het beste kunt omschrijven als 'dood door overwerk.'
Om extra inkomen te genereren werken Japanners steeds langer. Uit een in oktober verschenen onderzoeksrapport naar karoshi blijkt dat 20 procent van de 10.000 respondenten aangeeft maandelijks meer dan 80 uur over te werken. Het gevolg: structurele uitputting en dito ondermijning van de gezondheid. De Japanse overheid moedigt mensen nu aan op tijd naar huis te gaan of een vrije dag te nemen.