Voormalig D66-voorman en kinderboekenschrijver Jan Terlouw kreeg woensdagavond in De Wereld Draait Door maar liefst 7 minuten om de kijker toe te spreken, recht in de camera kijkend.
Wat volgde was opvallend, alleen al omdat er in het programma normaal ongeveer drie gesprekken of zeven live-optredens plaatsvinden in dat tijdsbestek.
“Er hangen geen touwtjes meer uit de brievenbussen”, was het centrale thema van Terlouw. Daarmee wilde de 85-jarige oud-politicus zeggen dat het vertrouwen weg is. Nederlanders vertrouwen elkaar niet meer en de politiek vertrouwen ze al helemaal niet meer, betoogde Terlouw.
We moeten iets doen aan het klimaat
Daarnaast brak hij lans voor het klimaat en verzette zich tegen klimaatsceptici als Donald Trump. Als we niets doen, zei Terlouw, zijn de poolkappen binnenkort gesmolten.
Eigenlijk vatte Jan Terlouw nog eens zijn bekendste boek samen.
In de Koning van Katoren (1971, verfilmd in 2012) schetst Terlouw een land dat wordt geregeerd door een aantal corrupte ministers, die beloven een nieuwe koning aan te stellen maar dat vervolgens niet doen - ze jagen vooral hun eigenbelang na.
De held van het verhaal, de 17-jarige Stach, wil koning worden, maar om dat te doen moet hij een aantal onmogelijke taken uitvoeren. Zo worden de lucht en het water van het stadje Smook vervuild door de zwaveldampen van een Draak, en is het aan Stach om de draak te verjagen.
Terlouw is zeker niet de enige die dit signaleert. Vorig jaar bleek uit een rapportage van het Sociaal Cultureel Planbureau dat Nederlanders massaal geen vertrouwen meer hebben in de politiek. En politici als Henk Krol en Geert Wilders verwoorden dit op hun eigen manier ook al jaren.
Nederlanders zijn wel positief over het principe van democratie, maar over de politici zijn ze niet te spreken. Men heeft niet het idee dat ze mee kunnen praten, willen meer zeggenschap maar willen tegelijkertijd “niet altijd en over alles” meepraten.
Het rapport citeert een anonieme, 31-jarige vrouw, die het gevoel verwoordt in twee zinnen:
“Je kunt stemmen wat je wilt maar in principe ligt alles al vast. Wat de heren en dames willen, gaat ook gebeuren”.
Dat Terlouws bekendste werk vol zat met dubbele bodems is niet onbekend en ook niet verrassend. Vijf jaar voordat het boek uitkwam, richtte Terlouw D66 op. Wat misschien wel verrassend is, is dat dezelfde thema’s van toen, blijkbaar nog steeds spelen.