De Italiaanse president Sergio Mattarella heeft voormalig IMF-functionaris Carlo Cottarelli opdracht gegeven een regering te vormen. Cottarelli moet het land als interim-premier gaan besturen tot nieuwe verkiezingen kunnen worden gehouden.
Cottarelli zei “erg snel” een nieuwe regering te willen vormen. Daarna mag het parlement zich in een vertrouwensstemming uitspreken.
Er kunnen volgens de beoogde premier begin volgend jaar verkiezingen worden gehouden als hij het vertrouwen van het parlement krijgt.
“Als het vertrouwen uitblijft, neemt de regering onmiddellijk ontslag”, zei Cottarelli. De Italiaanse kiezers kunnen dan “na de maand augustus” weer naar de stembus.
De Lega en de Vijfsterrenbeweging (M5S) stonden eerder op het punt een regering te vormen, maar haakten af toen Mattarella een veto uitsprak over hun beoogde minister van Financiën.
Woede bij Lega en M5S
De leiders van Lega en M5S reageerden woedend op de ingreep van de president. Lega-leider Salvini verweet Mattarella naar de pijpen te dansen van Brussel, Parijs en Berlijn. De M5S en Lega kwamen in de parlementsverkiezingen van afgelopen maart als winnaars naar voren.
De president stelde op zijn beurt dat hij het recht heeft kandidaten te weigeren die het land schade kunnen toebrengen. Hij zei dat de partijen weigerden een andere kandidaat-minister naar voren te schuiven.
Leider Matteo Salvini van de Lega zei dat de beoogde coalitiepartners de mogelijkheid zouden moeten hebben zelf de kandidaat-ministers voor een nieuwe regering aan te wijzen. "We hebben wekenlang dag en nacht gewerkt om een regering te vormen die opkomt voor de belangen van de Italianen”, zei Salvini. "Maar iemand – onder druk van wie? – heeft nee gezegd."
De leider van de Lega zei dat "Italië geen kolonie is".
Zorgen op financiële markten over Italië
Financiële markten waren afgelopen week niet gerust op de ontwikkelingen in Italië: de rente op Italiaanse staatsobligaties liep vrijdag verder op, toen de naam van anti-euro econoom Savona rondzong als kandidaat-minister van Financiën.
Vrijdag lag de marktrente voor de tienjarige staatslening op ruim 2,5 procent. Dat is ruim 2 procentpunt hoger dan de marktrente voor de vergelijkbare Duitse staatslening.
Zowel Lega als de Vijfsterrenbeweging hebben zich in het verleden eurosceptisch uitgelaten. Gelet op de omvang van de Italiaanse economie en de hoogte van de staatsschuld, zou een financiële crisis in Italië een totaal andere proportie hebben vergeleken met de Griekse crisis van enkele jaren geleden.
Maandag zakte de rente op de tienjarige Italiaanse staatsleningen in de ochtend, in reactie op het nieuws dat de vorming van een kabinet door Lega en de Vijfsterrenbeweging is mislukt. Maar in de loop van de middag liep de staatsrente weer op tot 2,7 procent.
Gelet op de felle reacties van Lega en de Vijfsterrenbeweging op de actie van de Italiaanse president, vrezen beleggers dat Italië de komende maanden het toneel zal zijn van bittere politieke strijd, waarbij de beleidsvorming praktisch gesproken stil ligt.