”Dit is niet het begin van een nieuwe crisis. Het referendum ging over Italië, de uitkomst is niet een anti-Europese stem. De markten hebben kalm gereageerd.”
Dat zei minister Jeroen Dijsselbloem (Financiën) maandag in Brussel voor het begin van een eurogroepvergadering waar onder meer over de ontwerpbegrotingen van de eurolanden in 2017 wordt gesproken, inclusief de Italiaanse.
De Italianen stemden zondag tegen ingrijpende staatshervormingen in het land, waarna premier Matteo Renzi het ontslag van zijn regering aanbood. Idee was om de macht van de Senaat te beperken, om zo de stroperige politieke besluitvorming in Italië aan te pakken.
Bankencrisis
Italië heeft de economische hervormingen nodig om de traag groeiende economie te stimuleren. Bovendien sluimert er een bankencrisis, omdat een aantal Italiaanse banken nog altijd veel slechte leningen op de balans heeft. Op de derde plaats is er de sluimerende populistische revolte van de 5-sterrenbeweging van de voormalig komiek Beppe Grillo, die als eurosceptisch bekend staat.
“Er zal een nieuwe regering komen en die zal aan dezelfde problemen het hoofd moeten bieden”, aldus Dijsselbloem. “Het is een sterk land en ik heb er alle vertrouwen in.”
Ook andere ministers reageerden rustig. "Zo zijn de democratische processen", aldus de Duitser Wolfgang Schäuble. "Het is belangrijk dat er een handelsbekwame regering komt maar ik zie geen aanleiding voor een nieuwe eurocrisis." Over de bank Monte dei Paschi di Siena die dreigt om te vallen, zei Dijsselbloem dat "het niet zo is dat de hele bankensector in Italië" in de problemen zit. Er wordt gewerkt aan een oplossing voor de oudste bank ter wereld "binnen de Europese regels".
Opvolgers Renzi
De Italiaanse president Sergio Mattarella moet besluiten hoe Italië verder gaat na het vertrek van Renzi. De 75-jarige Mattarella zou op zoek moeten naar een premier die op minstens dezelfde parlementaire steun kan rekenen als Renzi.
Een van de namen die in Rome circuleert, is die van de minister van Financiën, Pier Carlo Padoan (66). Hij heeft zijn afspraak maandag met de collega's van de eurogroep afgezegd.
Ook de voorzitter van de Senaat, Pietro Grasso (71) zou een nieuwe regering kunnen leiden. Die kan desgewenst aanblijven tot in februari 2018 wanneer er verkiezingen zouden zijn als Renzi de rit had uitgezeten. De nieuwe regering zou belangrijke lopende zaken kunnen afhandelen zoals de staatsbegroting voor 2017 en wijzigingen in de kieswet.
De oppositie, inclusief de populistische Movimento5Stelle (Vijfsterrenbeweging) van Beppe Grillo, eist zo snel mogelijk verkiezingen.