Slechts een kwart van de mensen die een kunstopleiding doet, wordt later ook daadwerkelijk kunstenaar.
Dat staat in een studie van het CBS naar creatieve opleidingen. Overigens neemt het CBS de definitie van kunstenaar ruim: er vallen niet alleen schilders, schrijvers en musici onder, maar ook architecten, kledingontwerpers en grafici. Tien procent van de afgestudeerden belandt in een ander creatief beroep: bijvoorbeeld marketingmensen, journalisten of chef-koks.
Geen uitzondering
Dat een kwart doorstroomt van opleiding naar kunstzinnig beroep lijkt weinig, maar het is zeker geen uitzondering. Ook in andere beroepsgroepen is te zien dat mensen in andere functies belanden dan waarvoor ze in eerste instantie zijn opgeleid. Neem de financiële opleiding: slechts een kwart van de afgestudeerden wordt ook echt financieel specialist.
(klik voor uitvergroting)
Groeiend aantal
Wat ook veel gebeurt: mensen met een andere opleiding worden kunstenaar. Want onder de mensen die van kunst hun beroep hebben gemaakt zitten omgekeerd veel mensen die daar nooit een opleiding voor hebben gehad. In 2011 waren er in Nederland 119 duizend kunstenaars werkzaam. In dat aantal zat groei: sinds 2005 is het aantal kunstenaar met 14 procent toegenomen.
Op het hbo is er een groei van het aantal studenten, die voor rekening komt van de studierichtingen Creatieve Industrie Techniek en Creatieve Industrie Economie. De afgelopen tien jaar zijn opleidingen geïntroduceerd als industrieel product ontwerpen, mediatechnologie, gamesarchitectuur en media-opleidingen.
(klik voor uitvergroting)
Slecht betaalde zelfstandige
In de ruime definitie is kunstenaar een mannenberoep: 1 op de 3 is vrouw. Maar onder beeldend kunstenaars is de verhouding ongeveer 1 op 1. En een ander beeld wordt door het onderzoek bevestigd: kunstenaars werken vaker dan anderen als zelfstandige, verdienen minder, en trekken vaker steun.
“Negen jaar na het afstuderen is het aandeel zelfstandigen onder afgestudeerden met een creatieve hbo-opleiding toegenomen tot zo’n 30 procent. Dit is ruim drie keer zoveel als voor de hogeronderwijsafgestudeerden gemiddeld”, aldus het rapport.
Vaker in bijstand
Afgestudeerden van creatieve opleidingen lopen meteen na hun afstuderen een inkomensachterstand op ten opzichte van andere afgestudeerden, en hun inkomen neemt minder snel toe.
“Het aandeel personen met een bijstandsuitkering onder kunstenaars is vijf tot zeven keer zo hoog als voor de beroepen met hoog vaardigheidsniveau”, aldus de onderzoekers. Het aandeel WW-uitkeringen is onder de kunstenaars drie keer zo hoog.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl