Gaat Donald Trump de vier jaar volmaken als president van de Verenigde Staten? De Democraten hebben dinsdag de eerste stap gezet om hem af te zetten. Ze ruiken bloed na een onhandig telefoontje van Trump met de Oekraïense president.

Hoe dat eigenlijk in zijn werk, het afzetten van een Amerikaanse president?

Allereerst moet er voldoende grond zijn om een afzettingsprocedure te beginnen. De grondwet van de Verenigde Staten stelt dat de president zich moet schuldig hebben gemaakt aan “high crimes and misdemeanors” – zware misdrijven dus. Wat precies de reden zou moeten zijn voor een impeachment wordt niet duidelijk omschreven in de wet, maar je moet denken machtsmisbruik of meineed.

Drie voorgangers van Donald Trump kregen al te maken met een afzettingsprocedure: Andrew Johnson (1868), Richard Nixon (1974) en Bill Clinton (1998). Johnson had tegen de grondwet in zijn minister van Oorlog ontslagen; bij Nixon was het Watergate-schandaal de aanleiding en Clinton werd beschuldigd van meineed en machtsmisbruik bij de affaire met Monica Lewinsky.

In het geval van Trump zou het gaan om belemmering van de rechtsgang. Hij heeft naar verluidt een verklaring van een klokkenluider over het telefoongesprek tegenhouden. Ook zou hij de Oekraïense president hebben gechanteerd door hulpgeld niet uit te betalen.

Lees meer: 6 vragen over de Oekraïne-affaire rond president Trump

Afzetting president: de Senaat beslist

Een afzetting is een tweetrapsraket in het Huis van Afgevaardigden en de Senaat. Het Huis van Afgevaardigden bepaalt of er voldoende grond is om zo’n procedure te starten. Nixon besloot bijvoorbeeld nog voor de stemming om zelf af te treden. In principe is een normale meerderheid voldoende – de helft plus 1 dus.

In het verleden was dat geen probleem: bij Johnson en Clinton werd de procedure aangenomen. Beide presidenten waren Democratisch, terwijl de Republikeinen een meerderheid hadden in het Huis van Afgevaardigden.

Ook Trump heeft het Huis tegen zich. De Democraten hebben 235 van de 435 zetels in handen.

Als de procedure eenmaal door het Huis van Afgevaardigden is, wordt de president berecht in de Senaat. De opperrechter van het Amerikaanse Hooggerechtshof leidt die procedure. Daarna stemmen de senatoren over een afzetting. Daarbij is een tweederdemeerderheid nodig.

Zowel Andrew Johnson als Bill Clinton overleefden deze stemming – hoewel het bij Johnson maar één stem scheelde. De Republikeinen hebben ook nu een meerderheid in de Senaat; zij bezitten 53 van de 100 zetels. De kans dat Trump daadwerkelijk wordt afgezet door de Senaat, is dus niet zo groot – hij zou dan de allereerste president zijn bij wie het zover komt.

Lees meer: