IMF verlaagt groeivooruitzichten voor wereldeconomie

De handelsoorlog van Donald Trump drukt flink op de wereldwijde economische groei. Dit voorspelt het Internationaal Monetair Fonds (IMF), dat ook voor Nederland somberder is geworden over de groeivooruitzichten. De VN-organisatie voor financiële stabiliteit spreekt van een “nieuw tijdperk” voor het mondiale economische systeem. Toch stevent de wereld niet af op een recessie. Ook blijft de toename van de inflatie naar verwachting beperkt.

Voor de wereld als geheel voorspelt het fonds dit jaar 2,8 procent groei en volgend jaar 3 procent groei. Bij de laatste raming in januari gingen de deskundigen voor beide jaren nog uit van 3,3 procent. Het IMF verwacht dat de Nederlandse economie dit jaar en volgend jaar met 1,4 procent groeit, waar eerst nog werd gerekend op 1,6 en 1,8 procent. Dit zijn stevige bijstellingen, al is het IMF niet zo somber als bijvoorbeeld aan het begin van corona.

Groeivertraging in de VS en China

Vooral in de VS zelf voorziet het fonds een flinke groeivertraging. Daar is dit jaar waarschijnlijk maar 1,8 procent groei, bijna een procentpunt minder dan bij de vorige raming. Ook China wordt hard geraakt. Het IMF denkt dat de Chinese economie dit jaar 4 procent groeit, een verlaging van 0,6 procentpunt. Verder zijn er stevige bijstellingen voor onder meer Mexico en het Midden-Oosten.

In Europa, en daarmee ook in Nederland, zijn de cijfers minder scherp verlaagd. Dat komt doordat de heffingen voor de EU relatief nog niet zo hoog zijn. Ook verwacht het IMF een flinke toename van de overheidsuitgaven, bijvoorbeeld voor defensie. Dat moet de economie steun bieden.

Naar deze voorspellingen werd internationaal uitgekeken. Het IMF baseert zich op alle heffingen die zijn aangekondigd tot en met 4 april. Dat betekent dat het door de VS aangekondigde uitstel van negentig dagen voor hogere tarieven voor veel landen niet meer is meegenomen. Datzelfde geldt voor de laatste onderlinge tariefverhogingen van de VS en China.

Voor alles wat tussen 5 en 14 april is aangekondigd, heeft het IMF de mogelijke gevolgen nog niet allemaal kunnen uitrekenen. Maar het IMF heeft wel een snelle berekening gemaakt. Wanneer marktonrust en andere effecten buiten beschouwing worden gelaten, zou de wereldeconomie dit jaar 2,8 procent groeien en volgend jaar 2,9 procent. Volgens het IMF is dat vrij vergelijkbaar met de cijfers uit het volledig doorgerekende scenario, al kunnen de groeicijfers voor landen onderling wel verschillen.

Verdere beurscorrectie

Een verdere correctie op de financiële markten ligt nog steeds op de loer, ondanks alle recente koersdalingen door de handelsoorlog. Daarvoor waarschuwt het IMF in zijn stabiliteitsrapport, dat dinsdag kort na de nieuwe economische ramingen is gepresenteerd. Volgens IMF-econoom Tobias Adrian zijn de risico's voor de mondiale financiële stabiliteit aanzienlijk toegenomen. Ook vindt hij de waarderingen van beleggingen nog steeds opgerekt.

Adrian wijst er al langer op dat de financiële markten met hun waarderingen van aandelen en obligaties wel erg optimistisch lijken. Daardoor kunnen de koersen hard onderuitgaan bij plotselinge economische schokken. Dat laatste is recent voor een deel ook werkelijkheid geworden, toen niet alleen de aandelenbeurzen grote verliezen lieten zien maar ook sprake was van een verkoopgolf van Amerikaans staatspapier. Daarmee zijn de risico's echter niet verdwenen.

Kwetsbaarheden

De econoom stipt aan dat het financiële systeem om verschillende redenen kwetsbaar is. Zo zijn de markten erg geconcentreerd. De Verenigde Staten maken met Wall Street nu bijna 55 procent uit van de wereldwijde aandelenmarkten. Daarnaast blijven de overheidsschulden almaar verder oplopen. Bij elkaar opgeteld staan al deze schulden nu gelijk aan 93 procent van de omvang van de wereldeconomie. Dat was tien jaar geleden nog 78 procent. En te midden van alle onzekerheid kunnen de schuldniveaus zomaar verder toenemen, bijvoorbeeld door hogere defensie-uitgaven.

"Omdat staatsobligaties hoekstenen zijn op de kapitaalmarkten, kunnen verstoringen in deze markt een bedreiging vormen voor de financiële stabiliteit", waarschuwt Adrian. Volgens hem is het daarom essentieel dat landen werk maken van het op orde brengen van hun overheidsfinanciën. Ook dringt hij aan op beleid dat voorkomt dat eventuele problemen zich snel als een olievlek kunnen verspreiden. Dan gaat het bijvoorbeeld om het verder invoeren van de Bazelse kapitaalregels voor banken. Ook is het volgens Adrian belangrijk toezicht te houden op financieringsinstellingen buiten de banken om, waaronder zogenoemde hedgefondsen.

LEES OOK: Trump en het Amerikaanse handelstekort; waarom structureel meer consumeren dan produceren wel degelijk een probleem kan zijn