Consumenten hebben nog altijd onvoldoende zicht op de kosten die ze werkelijk
betalen aan financiële adviseurs, vindt minister De Jager van Financiën.
De bewindsman gaf op 12 oktober aan te werken aan een wettellijk verbod op
provisies die tussenpersonen krijgen als vergoeding van banken en
verzekeraar. Dergelijke provisies worden versleuteld in totale prijs van
hypotheken en premies van verzekeringen.
De Jager hoopt zo een einde maken aan de slepende discussie over onduidelijke
kosten in het hypotheek- en verzekeringsbedrijf. In 2011 wil de minister het
verbodsplan verder uitwerken. Consumenten zouden binnen enkele jaren alleen
nog direct moeten kunnen afrekenen met hypotheekbemiddelaars voor advies- en
afsluitingskosten
Redelijke prijs?
Diverse partijen werken al met hypotheken, waarbij de bemiddelings- en
afsluitingskosten niet in de totaalprijs zitten. Ze rekenen hiervoor aparte
uurtarieven of een vast bedrag. Het vergelijken van deze aanbieders lijkt op
het eerste gezicht eenvoudig, maar levert toch aanzienlijke verschillen op.
Want wat is een goede bemiddeling tegen een redelijke prijs?
Consumenten en hypotheekbemiddelaars hebben hierbij sterk uiteenlopende
verwachtingen, blijkt uit een recente peiling van TNS
Nipo. Zo vinden gemiddelde hypotheekklanten een uurtarief van 57 euro
gepast voor adviseurs, en denken ze dat twaalf uur voldoende moet zijn om
een hypotheekaanvraag af te handelen. Ofwel een totaalprijs voor advies en
afsluiten van 684 euro.
In werkelijkheid hanteren adviseurs vaak prijzen waarbij de totale
bemiddelingskosten drie tot vier keer zo hoog kunnen uitvallen, blijkt uit
een kleine rondgang van Z24.
Veel of weinig tijd
Adviesketen De Hypotheekshop werkt bijvoorbeeld met tarieven van 123 euro per
uur. "Omdat vooraf niet precies duidelijk is hoeveel tijd de
bemiddeling gaat kosten, is er altijd eerst een oriënterend gesprek.
Vervolgens kan de adviseur aangeven hoeveel tijd hij denkt nodig te hebben",
legt woordvoerder Oscar Noorlag uit.
Een relatief eenvoudige klus kan ongeveer 15 uur in beslag nemen, aldus
Noorlag. "Maar gemiddeld kost het advies en de afhandeling zo'n 20 tot
30 uur." Als er 25 uur werk in rekening wordt gebracht komt dat dus
neer op 3075 euro.
Intermediair Aktia, van de site hypotheeksupport.nl, adverteert met een fors
lager vast bedrag van circa 1.500 euro voor advies- en afsluitingskosten bij
provisievrije hypotheken. Directeur Wessel Zoethout geeft eveneens aan dat
er een flinke bandbreedte zit in de noodzakelijke tijdsinspanning. "Als
een klant vrij goed weet wat hij wil, kun je in tien uur klaar zijn, maar
bij gecompliceerdere gevallen kan het wel 25 uur kosten. Tijdrovend is
vooral ook het contact met geldverstrekkers om een hypotheekaanvraag rond te
krijgen."
Vast bedrag
Prijsvechter de Nationale Hypotheekpas, een prominente promotor van
kostentransparantie, hanteert een gesplitst model. Wie precies weet wat hij
wil en zelf een hypotheek aanvraagt, met telefonische hulp van een adviseur,
betaalt een vast bedrag van 795 euro.
Komt er een specialist aan huis voor advies en afsluiting van een hypotheek,
dan rekent die adviseur een vast bedrag of een uurtarief.
"Onze franchisenemers zijn vrij om hun beloning vast te stellen",
legt directeur Elian Smits van de Nationale Hypotheekpas uit. "Het
uurtarief bedraagt gemiddeld circa honderd euro, waarbij de tijd voor de
bemiddeling uiteen kan lopen van vijftien tot ruim dertig uur. Alternatief
voor uurtarieven is een vaste prijs voor een compleet advies met alles erop
en eraan, bijvoorbeeld voor zelfstandigen. Dan kom je al gauw op bedragen
tussen de twee- en drieduizend euro uit."
Consumentenorganisatie Vereniging Eigen Huis (VEH) vindt het lastig om een
norm te geven voor een redelijke tijdsbesteding van hypotheekadviseurs. "Het
hangt inderdaad sterk af van de individuele situatie. Een starter met een
vast inkomen vergt minder werk dan een zelfstandig ondernemer. Als er met
uurtarieven wordt gewerkt, moeten consumenten vooral goede afspraken maken
over de verwachte tijdsbesteding en eventueel plafonds inbouwen voor de
kosten", stelt de woordvoerder van de VEH.
Betaling ineens
Van belang is volgens de VEH ook dat tussenpersonen goed duidelijk maken
waarom de tarieven die ze hanteren redelijk zijn. "Het risico van een
totaal verbod op provisies is dat consumenten schrikken van de directe
kosten van intermediairs. Dan gaan ze misschien eerder naar een bank die
alleen de eigen producten verkoopt, maar daar krijg je geen onafhankelijk
advies", aldus de woordvoerder.
Ook directeur Smits van De Nationale Hypotheekpas maakt zich zorgen over een
totaalverbod op provisies, zeker als het om verzekeringen gaat. "Wij
bieden een provisievrije overlijdensrisicoverzekering aan met vaste kosten
van 795 euro, maar merken dat mensen met lagere inkomens toch vaak
aanbiedingen kiezen waarbij de provisie verwerkt zit in de periodieke
premie. Ze betalen liever niet een bedrag ineens. Die keuze moet je kunnen
blijven bieden."
De Hypotheekshop is wel blij met het door minister De Jager beoogde
provisieverbod, aldus woordvoerder Noorlag. "Alleen op die manier weet
de consument zeker dat adviseurs niet in de verleiding komen om te
bemiddelen voor producten waar ze de hoogste beloning voor krijgen."
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl