De coronacrisis heeft de economie lamgelegd waardoor werk en inkomens op losse schroeven kunnen komen te staan.

Banken en andere geldverstrekkers berekenen de maximale hypotheek op basis van het inkomen.

Zij willen hier zoveel mogelijk zekerheid over om het risico op wanbetaling te verkleinen.

Tijdens de coronacrisis stellen ze extra vragen als consumenten een hypotheek aanvragen. Daarnaast zijn ze strenger over de geleverde informatie.

De coronacrisis heeft de wereld op zijn kop gezet. Mensen die een huis willen kopen en een hypotheek willen afsluiten of oversluiten, moeten rekening houden met extra vragen over hun inkomen en meer controles op de geleverde gegevens.

Banken en andere geldverstrekkers moeten zoals altijd bepalen in hoeverre een hypotheek betaalbaar is voor huiseigenaren, zodat het risico op wanbetaling zo klein mogelijk is.

Aan de hand van een inkomenstoets wordt de maximale hypotheek bepaald. Bij zzp’ers en andere zelfstandigen gaan banken uit van de verdiensten van de laatste drie jaar. Hoewel de afgelopen jaren ondernemers vaak ook al een hypotheekaanvraag konden doen na één jaar ondernemen.

Lees ook: Je bent zzp’er en je wilt een hypotheek – hoe vriendelijk is de bank dan?

Werknemers in loondienst wordt gevraagd om onder meer een loonstrook te overleggen. Het inkomen van flexwerkers is wat onzekerder. Om hypotheken ook voor hen toegankelijk te maken, is een paar jaar geleden de perspectiefverklaring (voor uitzendkrachten) en de arbeidsmarktscan (voor flexwerkers in loondienst) in het leven geroepen.

Het bijzondere van de perspectiefverklaring en de arbeidsmarktscan is dat ze een beeld geven van de kansen op de arbeidsmarkt, en dus het zicht op inkomen, in de toekomst. Terwijl geldverstrekkers bij zzp'ers en werknemers uitgaan van de huidige situatie en die in het verleden.

Wat zegt het huidige situatie over het inkomen in de toekomst?

Nu de coronacrisis in alle hevigheid is losgebarsten, is het nog maar de vraag hoeveel het huidige inkomen zegt over verdiensten in de toekomst.

De maatregelen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, hebben de economie voor een groot deel lamgelegd. Veel bedrijven sluiten hun deuren of hebben het moeilijk. Opdrachten en banen komen op de tocht te staan.

Niemand weet hoelang de maatregelen van kracht blijven en in hoeverre de draad weer kan worden opgepakt door bedrijven en individuen als de crisis voorbij is.

Toch moeten banken en andere geldverstrekkers inschatten in hoeverre hypotheken betaalbaar zijn voor huiseigenaren. Dat doen ze in tijden van corona met extra vragen, zegt Martin Hagedoorn van De Hypotheekshop tegen Business Insider.

"De overheid, banken en de AFM (Autoriteit Financiële Markten, red.) proberen uit te zoeken welke gevolgen de coronacrisis voor het inkomen heeft. Dat heeft in ieder geval tot aanvullende vragen voor zelfstandigen geleid", aldus Hagedoorn.

5 extra vragen bij aanvraag hypotheek

Het gaat om de volgende vijf vragen:

  • Op welke wijze wordt u of uw bedrijf getroffen door de coronacrisis?
  • Hoe gaat het bedrijf waar u voor werkt/uw bedrijf hiermee om?
  • Hoe zal dat financieel uitpakken voor u?
  • Is er overheidssteun aangevraagd door u of uw werkgever en wat is de inhoud en status hiervan?
  • Heeft u nog reserves om (verdere) tegenslagen op te vangen?”

Volgens Hagedoorn hebben de extra vragen er bij zelfstandigen vooralsnog niet toe geleid dat méér hypotheekaanvragen worden afgewezen. Naar aanleiding van de antwoorden wordt mogelijk wel het inkomen naar beneden bijgesteld, wat leidt tot een lagere maximale hypotheek. "Maar tot nu toe valt dat mee", zegt hij. 

Daarnaast ziet De Hypotheekshop de afgelopen week een trend dat de extra vragen ook worden gesteld aan werknemers in loondienst. "Het is te kort om de eventuele consequenties daarvan te zien, maar ik kan me voorstellen dat dat problemen kan opleveren", zegt Hagedoorn.

"Klanten zijn hierbij afhankelijk van hun werkgever. Dat kan vertraging opleveren en werkgevers moeten de vragen kunnen en willen beantwoorden."

Volgens Hagedoorn is er momenteel een discussie gaande of de extra vragen gesteld moeten worden aan mensen loondienst, ook omdat de antwoorden niet alles zeggen over de situatie in de toekomst.

Alleen meest recente loonstrook acceptabel voor hypotheek

Hoewel het verstandig is om bij het aanvragen van een hypotheek vooruit te kijken op de arbeidsmarkt, zoals ook gebeurt bij de perspectiefverklaring en de arbeidsmarktscan, wijst De Hypotheekshop ook op een mogelijke keerzijde: een meer subjectieve beoordeling van de aanvraag. 

Naast de extra vragen moeten hypotheekaanvragers er ook rekening mee houden dat banken strenger zijn over de informatie die zij overhandigen en dat die extra gecontroleerd wordt. 

Volgens De Hypotheekshop volstaat bij een deel van de geldverstrekkers alleen nog de meest recente loonstrook. Geef je een intentieverklaring of toezegging voor een loonsverhoging van een werkgever af, dan wordt die werkgever gebeld.

Ook mag de verklaring niet verouderd zijn. Als deze dateert van voor half maart (het begin van de coronacrisis) dan wordt een nieuwe werkgeversverklaring van na die datum gevraagd.

Sinds 2018 accepteren steeds meer geldverstrekkers het verzekeringsbericht van het UWV om het toetsinkomen te bepalen. Hoewel het nog niet bevestigd is, lijkt het erop dat dit digitale alternatief voor de werkgeversverklaring niet meer wordt geaccepteerd bij mensen met een tijdelijke of flexibele arbeidsovereenkomst. 

Waarschijnlijk omdat uit het UWV-bericht alleen het totale inkomen op te maken valt en niet waaruit het is samengesteld. Inkomensbestanddelen zoals overwerk of onregelmatigheidstoeslag zijn niet herleidbaar. 

Ook ontbreekt meer informatie over het dienstverband, zoals de intentie tot het aanbieden van een vast dienstverband of de einddatum van een contract. Deze informatie is wel opgenomen in een werkgeversverklaring. 

Lees meer over de huizenmarkt in coronacrisis: