Huurders staan eerder op straat en hebben te maken met snel stijgende huurprijzen door de invoering van tijdelijke huurcontracten in 2016.

De ‘flexibele contracten’ waren een plan van voormalig minister van Wonen Stef Blok om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen.

Bijna de helft van de aangeboden huurcontracten is tijdelijk. Dat is gunstig voor verhuurders die hun woning na enige tijd weer beschikbaar willen hebben.

Bijna de helft van alle particuliere huurwoningen in Nederland wordt aangeboden met een tijdelijk contract, waardoor huurders sneller op straat komen te staan en de huur vaker verhoogd kan worden.

Dat concludeert onderzoeksplatform Investico in samenwerking met de Rotterdamse nieuwssite Vers Beton, Trouw en De Groene Amsterdammer. Volgens de onderzoekers wordt daarmee gebroken met de politieke belofte om vaste huurcontracten de norm te laten zijn.

Investico heeft in een steekproef meer dan 160 verhuurmakelaars persoonlijk bevraagd over de huurcontracten van in totaal 259 huizenadvertenties. Daaruit blijkt dat 47 procent van de huizen en appartementen met een tijdelijke contract wordt aangeboden.

Tijdelijk contract van maximaal 2 jaar eindigt automatisch

Het tijdelijke contract is in zwang sinds de Wet doorstroming huurmarkt op 1 juli 2016 in werking is getreden. Deze wetswijziging maakte het mogelijk om huurovereenkomsten af te sluiten voor bepaalde tijd, die na het verstrijken van de overeengekomen periode van rechtswege – dus automatisch zonder opzegging – tot een einde komen.

Bij een zelfstandige woonruimte mag het tijdelijke contract maximaal 2 jaar duren, bij kamerverhuur 5 jaar. Dit is gunstig voor verhuurders die hun woning na enige tijd weer beschikbaar willen hebben.

Vóór 1 juli 2016 was het moeilijker om de huur op te zeggen omdat huurders volledige huurbescherming genoten bij zowel tijdelijke overeenkomsten als contracten voor onbepaalde tijd.

Contracten voor bepaalde tijd met geen of beperkte huurbescherming waren alleen mogelijk in bepaalde situaties, zoals verhuur volgens de Leegstandswet. Of op grond van de 'diplomatenclausule' waarbij de bewoner de woning tijdelijk verhuurt met de bedoeling er weer terug te keren.

Voormalig minister voor Wonen Stef Blok kwam met het plan van de flexibele huurcontracten om de doorstroming op de woningmarkt te bevorderen. De zekerheid dat een huurcontract eindigt zou verhuurders in verleiding moeten brengen eerder woonruimte aan te bieden, zo was het idee.

Huurprijs stijgt 4x sneller bij verhuizing

Blok deed de belofte aan de Tweede Kamer dat flexibele huurcontracten een uitzondering zouden blijven. Volgens Investico is dat dus niet gebeurd. De wet heeft volgens het platform het aantal huurwoningen niet vergroot, maar de rechten van veel huurders wel beperkt.

Huurders in de particuliere sector verhuizen nu ook vaker, en dat heeft een snellere huurstijging mogelijk gemaakt. Want bij een nieuwe bewoner stijgt de huurprijs van een woning bijna vier keer sneller dan bij een zittende huurder, schrijft Investico.

Bovendien wordt bij een derde van de tijdelijke contracten ook een minimum huurperiode afgesproken. Dat is in strijd met de wet. Bij een tijdelijk contract dat automatisch eindigt mag de huurder tussentijds opzeggen, de verhuurder niet.

Het ministerie liet Investico weten de uitkomst van zijn eigen evaluatie te willen afwachten. Die wordt verwacht rond de zomer van volgend jaar.

'Huurders verdienen zekerheid'

De Woonbond wil dat de inzet van tijdelijke contracten aan banden wordt gelegd. Volgens de belangenorganisatie voor huurders kunnen commerciële verhuurders die inzetten wanneer ze willen. "En dat gebeurt dus ook massaal."

Volgend jaar wordt de wet doorstroming huurmarkt die de tijdelijke contracten mogelijk maakte geëvalueerd. Minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) heeft in een wetsvoorstel ondertussen een uitbreiding van de mogelijkheden voor tijdelijke contracten opgenomen.

Woonbond-directeur Zeno Winkels bestempelt dit als bizar, juist omdat deze contracten de positie van huurders hebben verslechterd. "Huurders verdienen woonzekerheid. Het is tijd dat het kabinet dat ook inziet", aldus Winkels.

Lees meer over huurwoningen: