Kinderen doen vaker een beroep op hun ouders voor financiële hulp dan ouders zelf deden toen ze jong waren.
Dat blijkt uit onderzoek van vermogensbeheerder Van Lanschot onder ruim duizend mensen uit de ‘sandwichgeneratie’, de groep die zowel de zorg voor kinderen heeft als voor de ouders. Papa en mama springen op vele manieren bij, van een bijdrage in de dagelijkse boodschappen tot het betalen van de huur.
Van Lanschot zelf ziet echter vaker de vermogende ouders die hun kinderen vooral helpen met de aankoop van een huis. Dat sluit aan op onderzoek van Independer waaruit bleek dat 65 procent van de starters verwacht hulp nodig te hebben bij de aankoop van een huis. In het afgelopen jaar nam ruim een derde die hulp aan.
Ouders kunnen hun kinderen op meerdere manieren helpen, bijvoorbeeld door hen geld te lenen of te schenken. Schenken lijkt voor de hand te liggen, aangezien je eenmalig ruim een ton belastingvrij kunt weggeven aan je kind. Deze maatregel gold vanaf oktober 2013 tot 31 december 2014 om de huizenmarkt op gang te helpen en is in 2017 in aangepaste vorm van stal gehaald.
Overigens hoeven het niet per se ouders te zijn die schenken. Iedereen mag dat, dus ook een gulle oom of tante. Voorwaarde is wel dat de ontvanger tussen de 18 en 40 jaar is en dat de schenking wordt aangewend voor de aankoop of het verbeteren van een huis.
'Ontvangen rente kun je belastingvrij terug schenken'
"Vaak komen ouders bij ons met het idee om hun kind te helpen bij het aankopen van een woning door te schenken", zegt Hanneke Kroonenberg, hoofd Kenniscentrum bij Van Lanschot.
“Ze zijn niet op de hoogte van het feit dat de maandlasten van hun kind lager kunnen uitvallen bij een lening dan bij een schenking van 100.000 euro. Dit komt omdat je bij een lening de ontvangen rente jaarlijks belastingvrij kunt terug schenken aan je kind, tot een bedrag van 5.363 euro."
Dat neemt niet weg dat schenken nog steeds voordelig kan zijn omdat je als kind dan minder bij de bank hoeft te lenen, dat drukt de maandlasten. Kroonenberg legt dat uit met een voorbeeld:
“Stel dat je een huis koopt voor drie ton en je neemt voor het hele bedrag een hypotheek tegen 2 procent rente, dan betaal je jaarlijks 6000 euro aan bruto hypotheekrente. Krijg je een ton van je ouders of iemand anders, dan slinkt dit bedrag naar ongeveer 4000 euro.”
Waarschijnlijk valt de hypotheekrente nog lager uit omdat je eigen geld meeneemt. Minder risico voor de bank betekent meestal een lagere rente.
“Als je als huizenbezitter binnen 30 jaar aflost, krijg je ook nog hypotheekrenteaftrek in box 1. Dit belastingvoordeel is afhankelijk van het inkomen en kan in 2018 oplopen tot maximaal 49.5 procent."
"De aftrek wordt echter afgebouwd naar ongeveer 37 procent. Uitgaande van dit lagere percentage bedraagt de netto rentelast 2.520 euro op jaarbasis”, aldus Kroonenberg. Wel moet hierbij nog rekening worden gehouden met de bijtelling van het eigenwoningforfait en de verplichte aflossing op de hypotheek."
Lenen en ontvangen rente schenken: Eén keer rente betalen, twee keer hypotheekrenteaftrek
Toch kan lenen nog voordeliger uitpakken, zegt Kroonenberg. “Net als bij een gewone hypotheek, kun je bij een geldlening van je ouders gebruikmaken van de hypotheekrenteaftrek als je binnen 30 jaar annuïtair aflost”, zegt Kroonenberg.
“De rente die je aan je ouders betaalt, kunnen zij weer terug schenken. Tot een bedrag van 5.363 euro (2018) kan jaarlijks gebruik worden gemaakt van de schenkingsvrijsteling, daarboven moet schenkbelasting worden betaald."
Een voorbeeld:
“Stel dat je een huis koopt van drie ton, waarvoor je 200.000 euro bij de bank leent en 100.000 euro bij je ouders. De rente op de hypotheek bij de bank is 2 procent, wat neerkomt op 4000 euro bruto rente op jaarbasis. Net als bij een schenking, hoeft de bank jou geen tophypotheek te verstrekken. Je neemt immers zelf geld mee: de lening van je ouders."
"Wel is de rente op de geldlening van je ouders een stuk hoger dan op een hypotheeklening van de bank. Dit komt omdat je je ouders geen huis als onderpand geeft. De rente bedraagt bijvoorbeeld 5 procent en dus betaal je je ouders 5.000 euro aan rente. Maar je ouders schenken dit weer onbelast terug via de regeling waarbij je maximaal 5.363 euro per jaar mag schenken aan een kind", legt Kroonenberg uit.
“Ondertussen geldt de hypotheekrenteaftrek in box 1 voor zowel de hypotheeklening van de bank als de geldlening van je ouders, ondanks dat je de aan je ouders betaalde rente terugkrijgt. Je mag dus 9000 euro aan bruto rente aftrekken. Daarmee krijg je 3.330 euro aan rente terug van de belastingdienst als we uitgaan van het lagere tarief van 37 procent”, vervolgt ze.
“Op die manier betaal je slechts 670 euro netto rente op jaarbasis (€9.000 minus 5.000 minus 3.330), wat neerkomt op 55 euro per maand. Dus veel minder dan de netto rente van 2.520 euro die je per jaar zou moeten betalen als je ouders 100.000 hadden geschonken.” Overigens moet je in dit voorbeeld ook rekening houden met de bijtelling van het eigenwoningforfait en de aflossingen op de leningen.
Mochten je ouders je te hulp schieten bij het kopen van een huis, dan zullen jullie bij zowel lenen als schenken rekening moeten houden met een aantal zaken.
Waar je op moet letten bij schenken:
Je kunt niet van alle schenkingsvrijstellingen (tegelijkertijd) gebruikmaken.
- Krijg je eenmalig 100.800 euro van je ouders voor een huis, dan mag je in dat jaar niet gebruikmaken van de regeling waarbij je ouders jaarlijks maximaal 5.363 euro mogen schenken.
- De belastingvrije schenking van ruim een ton voor een huis, is een zogenoemde ‘verhoogde vrijstelling’ waar je éénmaal in je leven recht op hebt. Krijg je 100.800 euro belastingvrij voor een huis, dan heb je geen recht meer op ruim 50.000 euro voor een studie of 25.000 euro om vrij te besteden. Wie liever een halve ton belastingvrij krijgt voor een studie aan Harvard, schrapt dus de optie om 100.800 euro voor een huis te ontvangen.
“In dat geval kun je de rente- en aflossing op je koophuis ook betalen met de jaarlijkse schenking van maximaal 5.363 euro die je ouders kunnen doen. Je ouders doen er dan goed aan om deze jaarlijkse betaling niet vast te leggen. Anders moet je in één keer belasting betalen over de contante waarde van alle toegezegde schenkingen. Het moet bij een intentie blijven.”
Waar je op moet letten bij lenen:
- Het uitgeleende bedrag van 100.000 euro valt nog steeds onder het vermogen van je ouders. Dat betekent dat ze hierover belasting blijven betalen in box 3. Bij een schenking is het bedrag niet meer belast in box 3.
- Ook kan een lening nadelig zijn als je ouders komen te overlijden. De lening geldt als een vordering waarover erfbelasting moet worden betaald, een nadeel dat kan op oplopen tot 20 procent.“In dat geval kunnen je ouders de lening voor een aantal jaren verstrekken en, als dat mogelijk is, 100.000 euro kwijtschelden vlak voor je 40ste verjaardag”, tipt Kroonenberg.
Volgens Kroonenberg vinden ouders het meestal geen probleem om bij een lening de betaalde rente terug te schenken aan hun kinderen. "Er zijn ook ouders die de terug te schenken rente verrekenen met de heffing die zij betalen in box 3. Dus dan ontvangen zij 5 procent rente en schenken ze bijvoorbeeld 3,39 procent terug."