- Het Amerikaanse Schrijversgilde (WGA), waarbij veel scriptschrijvers van Hollywood-films en series bij zijn aangesloten, heeft zijn leden gevraagd om toestemming te geven voor een staking.
- Deze staking komt op een slecht moment voor Hollywood en grote entertainmentconcerns.
- Ook al hebben entertainmentbedrijven zoals Netflix en Disney stapels content op de plank liggen, nieuwe films en series kunnen grote vertraging oplopen.
- Lees ook: Netflix staat bekend om zijn competitieve HR-beleid: we spraken met drie ex-werknemers die in Amsterdam voor het bedrijf werkten, van wie twee werden ontslagen
In de Verenigde Staten betalen steeds minder mensen voor dure kabeltelevisie, maar is het bij streamingdiensten zoals Netflix evenmin allemaal rozengeur en maneschijn. Het afgelopen jaar moesten Netflix, HBO en Disney flink snijden in hun begrotingen.
Bij streamingdiensten werden veel projecten geschrapt, zoals de al opgeleverde Batgirl-film, vanwege tegenvallende resultaten. Er werd zelfs al gesproken van een ‘streamingrecessie‘, omdat ook deze abonneediensten zwaar geraakt werden door de hoge inflatie en stijgende kosten van het levensonderhoud.
Gaan schrijvers in Hollywood staken?
Een mogelijke staking van het Amerikaanse Schrijversgilde (WGA), waarbij veel scriptschrijvers voor Hollywood-producties zijn aangesloten, maakt het er niet veel beter op voor de streamingdiensten.
Het bestuur van de vakbond heeft leden toestemming gevraagd om in mei te gaan staken. De WGA onderhandelt momenteel met Hollywood-studio’s en streamingdiensten over onder meer loonsverhogingen.
Ook is er onenigheid over de hoogte van zogeheten residuals: dit zijn financiële compensaties voor degenen die hebben bijgedragen aan een productie. Als een film of serie wordt herhaald, de rechten worden verkocht aan (internationale) televisiezenders, op DVD of Blu-Ray worden uitgebracht, of op streamingdiensten beschikbaar komen, levert dat extra inkomsten op
Residuals zijn naast een welkome financiële bijdrage ook een symbolische manier voor scriptschrijvers om zich gewaardeerd te worden voor hun werk.
In totaal zou het gewenste beloningspakket van WGA de studio's in Hollywood zo'n 600 miljoen dollar kosten, meldt Variety. De onderhandelingen begonnen op 20 maart. Momenteel is er een twee weken lange pauze ingelast in de gesprekken tussen de verschillende partijen, zoals ook gebruikelijk is.
Op 17 april worden de onderhandelingen weer opgestart. In de tussentijd heeft de WGA zijn leden toestemming gevraagd voor een staking per 1 mei, meldt de LA Times. Dit maakt volgens ingewijden deel uit van de gebruikelijke 'Kabuki'-dans van de vakbond.
Staking kan fikse klap opleveren voor de kijker
Toch zou een staking wel degelijk kunnen gaan plaatsvinden, gelet op de druk die streamingdiensten en traditionele studio's voelen. Het zou dan de eerste keer zijn sinds de werkonderbreking van 2007-2008 dat schrijvers de pen neerleggen. Destijds werden meer dan zestig lopende televisieseries geschrapt en daalden de kijkcijfers en reclame-inkomsten fors. De staking kostte de staat Californië 2 miljard dollar aan belastinginkomsten; zeker 37.700 banen gingen verloren.
Mocht het tot een staking komen, dan zouden entertainmentbedrijven opnieuw zonder nieuwe series en films komen te zitten. Al hebben veel spelers uit angst voor een werkonderbreking de afgelopen maanden in alle stilte meer producties voorbereid, meldt The Hollywood Reporter.
Naast de schrijversvakbond moeten vakbonden van regisseurs en acteurs deze lente ook met de studio's onderhandelen over hun contracten. Als deze onderhandelingen spaak lopen, zou Hollywood te maken kunnen krijgen met een veel bredere en meer ingrijpende onderbreking in de productie.
Sommige ingewijden vermoeden dat de studio's een staking willen gebruiken om onder nadelige afspraken uit te komen. Zo zegt een anonieme agent die televisieschrijvers vertegenwoordigt: "Dit is de manier om een correctie te forceren en duur uitgevallen afspraken op te blazen".
Een staking in 2023 is niet zoals die in 2007
Wat het huidige medialandschap anders maakt vergeleken met 2008, is dat het publiek meer kijkmogelijkheden heeft. Als een favoriete televisieserie niet meer wordt geproduceerd, zijn er genoeg series op andere platforms om te bekijken.
Het spectrum van media-opties is "veel competitiever dan tijdens de vorige staking", legt mediaconsultant Peter Csathy uit aan Insider. "Dus als je als consument gefrustreerd bent door de staking, dan zoek je gewoon je plezier elders." Dat kunnen andere streamingdiensten zijn, maar ook andere platforms. Csathy: "Veel schermtijd zal verschuiven naar andere vormen van entertainment, zoals gaming. Ik denk dat spelstudios's van een staking zullen profiteren."
Voor adverteerders is televisie de afgelopen jaren steeds duurder geworden om doelgroepen te bereiken. Dus een staking kan de verschuiving naar alternatieve media zoals YouTube en TikTok nog verder stimuleren, denkt marketinganalist Brian Wieser.
Het aandeel van door advertentie ondersteunde televisie is in de VS veel kleiner geworden sinds 2007-2008, onder andere door de opkomst van reclamevrije streamers (die ondertussen ook weer op kleine schaal advertenties zijn gaan vertonen.)
Ook is de hoeveelheid internationale en reality-tv content sinds de vorige WGA-staking fors toegenomen. Allemaal programma's waarvan de makers niet bij de vakbond zijn aangesloten.
Reality-tv is ondertussen ook tot een van de best bekeken genres uitgegroeid. Niet-Amerikaanse shows zijn volgens Parrot Analytics goed voor een derde van Amerikaanse kijkersvraag. Deze alternatieven voor Hollywood-producties zullen de schade van een staking enigszins verzachten voor de consument.
Desalniettemin kan de klap voor Hollywood aanzienlijk zijn deze herfst, afhankelijk van de omvang van de catalogi van streamingdiensten en de beschikbaarheid van reality- en sporttelevisie.
Hieronder een overzicht van de zeven grootste studio's en streamingdiensten en wat zij te verliezen of winnen hebben bij een schrijversstaking, gebaseerd op gesprekken met bronnen binnen de entertainmentindustrie:
Netflix
Als grootste streamingdienst is Netflix waarschijnlijk het best gewapend tegen een staking in Hollywood. In 2022 bracht het 811 originele titels uit, meer dan vier keer zoveel als de nummer twee op de ranglijst: Amazon Prime. Netflix is een contentfabriek waar nieuwe series, films en reality-tv van de lopende band rollen.
Daarnaast heeft de streamer een robuuste aanvoer van internationale programma's en is Netflix dus niet volledig afhankelijk van content uit de VS. "Netflix heeft de grootste behoefte aan content, maar ook de meeste opties", vat analist Michael Pachter van Wedbush Securities de situatie samen.
Amazon Prime
Met 186 originele producties in het afgelopen jaar, is de positie van Amazon Prime schijnbaar sterk, mocht het komen tot een staking in Hollywood. Net als Netflix biedt de dienst van Amazon een keur aan internationale titels aan. Daarnaast kocht Amazon onlangs de bibliotheek van MGM Studios aan. Hierdoor is het zeer goed gefinancierde Prime ietwat beschermd tegen problemen in Hollywood.
Al heeft de streamer wel een imagoprobleem dat bij een staking kan gaan bijten: de content van Amazon Prime blijft over het algemeen kwalitatief achter bij die van andere streamers.
Apple TV+
Apple TV+ heeft de kleinste catalogus van alle grote streamers en staat niet bekend om de internationale content. Hiermee is het een van de meest kwetsbare kandidaten bij een staking. Maar net zoals Amazon Prime is Apple TV+ niet afhankelijk van de inkomsten uit streaming, omdat ook hier een miljardenbedrijf achter zit dat met hele andere dingen geld verdient.
Dus de dienst kan een lange staking overleven, al is dat alleen maar door de verkoop van iPhones en andere elektronica van Apple.
Disney+
Disney is een gigantisch groot bedrijf. Het runt pretparken, heeft een enorme bibliotheek aan content en bezit de meest lucratieve franchises van dit moment: Star Wars, Marvel en andere kindvriendelijke merken. Daarnaast heeft het na Netflix de meeste abonnees wereldwijd.
Disney bezit sportzender ESPN, alsook zender ABC. Die laatste zou lijden onder een staking, maar die eerste niet. "Disney kan de klap van een staking beter incasseren dan Netflix", denkt Entertainment hoogleraar Paul Hardart van de New York University. "De grootste uitdaging zullen de late night talkshows zijn, die consequent zorgen voor hoge kijkcijfers en dus voor advertentie-inkomsten. Iedere reden om niet af te stemmen op een zender van Disney, raakt de winstgevendheid."
Warner Bros. Discovery (WBD)
WBD kan mogelijk profiteren van een staking. De Discovery-bibliotheek bestaat uit een keur aan reality-programmering zoals het populaire 'Naked and Afraid' en '90 Day Fiancé'.
De eigen streamingdienst HBO Max leunt daarentegen hevig op content die gemaakt wordt door leden van de WGA. Toch kan Warner Bros best de besparingen gebruiken die een staking oplevert. CEO David Zaslav zoekt al een jaar naar mogelijkheden om de organisatie te saneren en kosten te besparen.
NBCUniversal
Een staking zou een fikse klap opleveren voor netwerk NBC en hun streamer Peacock. Die laatste heeft maar een kleine catalogus, die aangevuld wordt met lineaire televisieprogramma's.
Maar de streamingdienst kan binnenkort wel teren op de omvangrijke bibliotheek van Universal Studios en kan de klap enigszins verzachten met sport en realityprogramma's.
Paramount Global
Tv-zender CBS van Paramount Global is als lineair netwerk kwetsbaar voor een staking van schrijvers en acteurs in Hollywood. Maar de eigen streamer van Paramount kan teren op een grote bibliotheek met prestigieuze titels zoals Star Trek en Yellowstone. Daarnaast biedt het entertainmentconcern ook een keur aan live sport en sportprogramma's.