Hoge rente doet aandelen pijn: dit verwachten beursexperts

Afgelopen week piekte de rente op de 10-jarige Amerikaanse staatslening net boven de 5 procent, een percentage dat sinds 2007 niet meer was voorgekomen.

De 10-jaars staatslening van de VS wordt nauwlettend in de gaten gehouden als een ‘benchmark’ voor verschillende leenkosten. De stijging van de marktrente van deze obligatie is mede het gevolg van de inschatting van beleggers dat de Amerikaanse centrale bank de eigen beleidsrente nog een tijdje op een hoog niveau zal houden.

De rentestijging op obligatiemarkten zette de aandelenmarkt afgelopen week onder druk. Beleggers proberen nu een beter gevoel te krijgen waar het uiteindelijk heengaat met de ontwikkeling van de rente en de gevolgen daarvan voor de beurs.

Volgens technisch analist Paul Ciana van Bank of America zijn er tekenen dat de rente bijna een piek bereikt. In een rapport van 25 oktober stelt hij dat hoewel technische indicatoren nog niet aangeven dat er een toppatroon is bij de rente, het niveau van 5,2 procent een belangrijk omkeerpunt is voor de 10-jaarsrente in de VS.

Volgens oprichter Gordon Johnson van financieel adviesbureau GLJ Research wijzen snel stijgende rentes echter op een dieper probleem, waardoor de obligatierente nog verder zou kunnen stijgen.

Johnson denkt dat de waarde van technische analyse op basis van patronen in koersgrafieken momenteel beperkt is. Beleggers kijken volgens hem naar macro-economische en geopolitieke trends. Johnson denkt dat de groep van zogenoemde 'bond vigilantes' weer actief is op financiële markten.

Die term is bedacht door de bekende beursstrateeg Ed Yardeni voor beleggers die obligaties verkopen (waardoor de rente juist stijgt) als protest tegen bepaald overheidsbeleid. Het is dus een teken van wantrouwen van beleggers die zich zorgen maken over de financiële gezondheid van de overheid.

Johnson staat niet alleen in zijn mening. Andere experts, waaronder ook Yardeni zelf en ook Kevin Zhao van vermogensbeheerder UBS Asset Management, zeiden onlangs dat sprake is van een terugkeer van de bond vigilantes, meldde CNBC. Deze keer maken ze zich onder andere druk om de impact van het Amerikaanse fiscale beleid op de staatsschuld.

"Als obligatiebeleggers dat willen, kunnen ze de 10-jaars rente morgen naar 10 procent sturen. Ze kunnen gewoon helemaal stoppen met het kopen van Amerikaanse schulden", stelt Johnson in zijn analyse ter illustratie van het dreigende gevaar voor financiële markten dat kan uitgaan van de obligatiemarkt.

De combinatie van een voorlopig relatief hoge inflatie in de VS en een verdere stijging van de staatsschuld maakt Amerikaans staatspapier minder aantrekkelijk, aldus Johnson.

Een teken aan de wand in dit verband is de verlaging van de kredietwaardigheid van de VS door ratingbureau Fitch van augustus, stelt ook beleggingsstrateeg Eric Leve van vermogensbeheerder Bailard. Afgelopen maand werd weliswaar ternauwernood een crisis rond het schuldenplafond van de Amerikaanse overheid afgewend. Maar dit is een probleem dat telkens voor een korte periode wordt vooruitgeschoven.

Kiezen tussen obligaties en aandelen, of geen van beide

Er is echter nog meer dan het technische koersbeeld op de rentemarkt of de invloed van protesterende obligatiebeleggers. Fondsbeheerder Michael Gayed van Tidal Financial Group wijst erop dat een verkoopgolf op de markt voor staatsobligaties alleen mogelijk is, als beleggers een alternatief hebben op de aandelenmarkt.

In tijden van toenemende economische en geopolitieke onzekerheid, zullen beleggers echter eerder kiezen voor de zekerheid van staatsleningen dan voor aandelen, denkt Gayed. Hij beheert drie fondsen die zowel in aandelen als staatsobligaties beleggen.

Gayed verwacht dat de aandelenmarkt op korte termijn de beleggingscategorie is die het meeste pijn zal lijden. Tijdens een financiële crisis vluchten beleggers niet naar aandelen van grote techbedrijven, maar kiezen ze voor staatsleningen, stelt Gayed.

Beursstrateeg Leve van vermogensbeheerder Bailard wijst er in dit verband op dat Amerikaanse staatsobligaties relatief hoge reële rentevergoedingen bieden, dus gecorrigeerd voor de inflatie, in vergelijking met andere westerse landen. Dit trekt buitenlands beleggers aan die dus als kopers kunnen optreden van Amerikaans staatspapier.

Beursstrateeg Johnson van GLJ Research meent echter dat de aloude strategie van kiezen tussen aandelen en obligaties niet opgaat als de rente sterk stijgt. In een omgeving met stijgende rentes wil je niet in aandelen zitten, maar ook niet in obligaties, omdat de waarde van je obligaties ook daalt. Johnson ziet het aanhouden van cash en vermogen parkeren in liquide geldmarktfondsen daarom als de meest veilige strategie.

LEES OOK: Serieuze verzwakking op de beurs: aandelen in de gevarenzone