Sinds het debâcle met de omgevallen internetspaarbank Icesave, worden relatief
onbekende, kleine internetbanken met afwijkende garantieregelingen in
Nederland met de nodige scepsis ontvangen.
Toch is nieuwkomer Bigbank uit Estland sinds kort met een website
en de Nederlandse spaarmarkt opgegaan. Wie in contact wil komen met Bigbank,
kan bellen en wordt dan vanuit Estland te woord gestaan door één van de twee
Nederlandse werknemers van de bank.
Voor spaarexperts Rob
van Eeden en Hanneke van Veen is het feit dat Bigbank niet onder
toezicht van De Nederlandsche Bank valt, alvast reden om de bank uit Estland
niet op te nemen in hun spaarvergelijkers. Bigbank maakte volgens Van Eeden
en Van Veen in eerste instantie ook onjuiste vergelijkingen over
depositorentes met andere banken.
Maar wat valt er nog meer te zeggen over deze Estse bank? Zes vragen.
1) Wat voor rente’s biedt Bigbank?
Bigbank biedt in Nederland alleen deposito's aan, waarbij spaargeld voor
langere tijd vast staat. De geboden looptijden zijn zes maanden, één, twee,
drie, vier en vijf jaar.
Bij het 1-jarige spaardeposito adverteert de bank momenteel met een percentage
van 3,5 procent, voor bedragen van duizend tot 10 duizend euro. Dat is net
iets hoger dan bijvoorbeeld Leaseplanbank, dat 3,45 procent biedt voor
1-jarige deposito's.
2) Wie houdt toezicht?
Bigbank heeft op grond van een zogenoemd Europees Paspoort een vergunnning
voor 'vrije
dienstverrichting'. De bank heeft geen fysiek bijkantoor in Nederland en
valt zodoende geheel onder het bancaire toezicht in Estland.
Als een buitenlandse bank een bijkantoor heeft in Nederland, dan houdt De
Nederlandsche Bank (DNB) zich bezig met het zogenoemde 'liquiditeits- en
integriteitstoezicht' van het bijkantoor. Dat wil zeggen: DNB bekijkt of de
financiële middelen van het bijkantoor adequaat zijn en de bestuurders
integer.
Omdat Bigbank geen fysiek bijkantoor in Nederland heeft, voert DNB geen
integriteits- en liquiditeitstoezicht uit, bevestigt de woordvoerder van
DNB. Het toezicht ligt bij de Financiële Inspectie van Estland
Ter vergelijking: Icesave was in 2008 officieel een bijkantoor van de
IJslandse bank Landsbanki. Hierdoor hield DNB wel integriteits- en
liquiditeitstoezicht op het bijkantoor in Nederland.
Vanuit de Nederlandse toezichthouder is er in het geval van Bigbank dus zeer
beperkt zicht op het welvaren van de bank. Omdat Bigbank onder Europese
regels voor vrije dienstverlening valt, kan DNB ook geen eisen stellen aan
de hoeveelheid spaargeld die bijvoorbeeld in Nederland kan worden
aangetrokken door de Estse bank. "Dat is een zaak van de
hoofdtoezichthouder", aldus de woordvoerder van DNB.
3) Spaargarantie
Tegoeden bij Bigbank zijn gegarandeerd tot 100 duizend euro bij het
depositogarantiestelsel in Estland, het Tagisfond.
Commerciële banken in Estland financieren het lokale spaargarantiestelsel.
Maar uiteindelijk is het de overheid in Estland die borg staat.
Ook dit is anders dan bij Icesave. Voor Nederlandse spaarders van Icesave werd
de eerste 20.887 euro spaargeld gegarandeerd door het IJslandse
garantiestelsel. De volgende tranche, tot 40.000 euro, viel onder het
Nederlandse depositogarantiestelsel.
4) Waar kun je terecht bij problemen?
Omdat Bigbank geen Nederlandse rechtsvorm heeft, moeten klanten zich volgens
de algemene voorwaarden van Bigbank wenden tot de rechter in Estland. "Depositohouders
in Nederland kunnen zich ook richten tot een Nederlandse rechter", stelt
Bigbank op haar Nederlandse site. Vraag blijft of ze dan echt verhaal kunnen
halen.
5) Wat voor bank is Bigbank?
In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, is Bigbank een kleine bank.
Eind september 2011 bedroeg het balanstotaal 222 miljoen euro. Om een idee
te geven: de balans van Dirk Scheringa's DSB Bank had ten tijde van het
faillissement in 2009 een omvang van ongeveer 4,5 miljard euro. En DSB was
voor Nederlandse begrippen een kleine bank.
Bigbank is voornamelijk actief in Estland, Letland en Litouwen en heeft
daarnaast als internetbank activiteiten in Duitsland, Finland, Oostenrijk en
Nederland. De bank doet in consumenten- en bedrijfskredieten in trekt in
diverse landen spaargeld aan.
De woordvoerder van de bank geeft aan, dat het aantrekken van spaargeld uit
Nederland vooral bedoeld is voor consumentenkredieten in Estland, Letland,
Litouwen, Finland en Spanje. Die hebben een omvang van gemiddeld 2.000 euro.
"Het is de bedoeling in Nederland ongeveer een miljoen euro per maand aan
deposito's aan te trekken en dit jaar en ongeveer duizend klanten te krijgen."
Op het geheel van de Nederlandse spaarmarkt van 291 miljard euro zijn dat
zeer bescheiden doelstellingen.
Afgaande op de derde
kwartaalcijfers van 2011 heeft Bigbank stevige financiële buffers. De
zogenoemde tier-1 ratio, die de verhouding tussen eigen vermogen en de naar
risico gewogen bezittingen weergeeft, lag op 26,6 procent. Dat is zeer hoog
voor een bank.
Maar mocht Bigbank zelf in de problemen komen, dan is het zeker geen
systeembank die altijd gered zal worden door de overheid.
Zet je de omvang van Bigbank af tegen die van de Estse
economie, waarvan het bruto binnenlands product afgelopen jaar op circa
16 miljard euro lag, dan komt Bigbank uit op minder dan een procent van de
Estse economie. Ofwel: onbeduidend.
Wie geld bij Bigbank parkeert, moet in geval van problemen, vertrouwen hebben
in de kracht van het Estse depositogarantiestelsel. En in laatste instantie:
de nationale regering in Estland.
6) Hoe sterk is Estland?
Tijdens de recessie van 2009 had Estland het zwaar, met een economische krimp
van 14 procent. Maar een zeer streng overheidsbeleid, met forse
bezuinigingen en loonverlagingen, hebben het land overeind gehouden.
In 2011 groeide de economie naar schatting met 7,5 procent en noteerde de
overheid een licht overschot op de begroting. De staatsschuld ligt onder de
10 procent van het bruto binnenlands product.
Toch blijft Estland kwetsbaar. Kredietbureau Standard and Poor's gaf afgelopen
maand een negatief vooruitzicht voor de AA- rating van Estland. Naar
verwachting valt de economische groei dit jaar terug tot onder de twee
procent. "Estland heeft een kleine, open economie en is kwetsbaar voor
externe schokken", aldus
de analisten van S&P.
Wie z'n geld op een spaardeposito bij Bigbank zet, moet dus minimaal twee
zaken goed in de gaten houden: de kracht van de bankensector in Estland en
de financiële soliditeit van de overheid. Kortom, voor de echt avontuurlijke
spaarder.
Lees ook:
spaarrente?
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl