Er zijn bedrijven die uitmunten op het gebied van veiligheid en risicobewustzijn. Daar staan bedrijven tegenover die op deze vlakken volledig tekort schieten. Opmerkelijk genoeg vindt je deze uitersten vaak in dezelfde branche.
In deze column neemt Arjan Hendriksen de mengvoederindustrie als voorbeeld. Hij laat zien dat de veiligheidsrisico’s hier overal groot zijn maar dat daar heel verschillend mee wordt omgegaan. Hendriksen is manager risicobeheersing bij Interpolis.
Alle denkbare gevaren zijn aanwezig
Bij gevaarlijk werk denk je waarschijnlijk niet meteen aan de mengvoederindustrie. Want wat kan daar nu misgaan? Dat blijkt een hele waslijst te zijn. Er is het gevaar van stofexplosies, van werken op hoogte en in besloten ruimten.
De machines produceren veel lawaai en zware trillingen. Er is kans op overbelasting van elektra, maar ook kans op brand of explosie door brandgevaarlijke werkzaamheden.
Zo’n beetje alle arbeidsrisico’s zijn in de mengvoederindustrie wel te vinden. Gebeuren er dan ook veel ongelukken? Gelukkig niet. Dit is vooral te danken aan vele veiligheidsmaatregelen die er zijn genomen en de veiligheidscultuur in veel van de bedrijven. Maar helaas niet bij alle bedrijven.
Goed en slecht
Bij de productie van mengvoeders worden onder meer granen, vismeel, soja en mineralen verwerkt. Daarbij komt altijd een flinke hoeveelheid stof vrij. Dit stof kan door een enkele vonk of door hete onderdelen van machines tot explosie komen.
Bij de ‘goede’ bedrijven zie je dat er alles aan gedaan wordt om dit te voorkomen. Vrachtwagens die komen lossen, worden geaard. Net als de afzuiginstallaties. Je ziet ook dat het stof uitsluitend wordt opgezogen en niet geveegd. Vegen, of wegblazen met perslucht, doet stof opdwarrelen wat het explosiegevaar alleen maar vergroot.
Machines zijn uitgerust met toerenwachters en warmloopbeveiligingen. Heftrucks zijn voorzien van vonkenvangers op de uitlaten. Bij bedrijven die het niet zo nauw nemen, zie je overal stofophopingen van soms wel millimeters dik. Machines worden matig tot slecht onderhouden.
Soms zijn beschermingspanelen van machines permanent verwijderd om ergens snel en makkelijker bij te kunnen komen. Dit is een indicatie van problemen.‘Het gaat al heel lang goed’, wordt er dan gezegd.
Schoon bedrijf
Bedrijf met stoflagen
Calamiteitenplan
Mengvoederbedrijven bestaan vaak uit meerdere gebouwen, silo’s en bijgebouwen. Er zijn grote hoogteverschillen en de doorgangen zijn vaak krap. Bovendien zijn er meestal maar weinig mensen aanwezig, niet meer dan twee tot vijf. Er wordt vaak in ploegendienst gewerkt, dus ook ’s nachts.
Machines doen het meeste werk. Hierdoor kan het gebeuren dat een incident niet snel wordt opgemerkt. Bovendien zijn er weinig handen om een eventuele calamiteit te bedwingen.
De ‘goede’ bedrijven hebben daarom een draaiboek gemaakt voor alles wat maar mis kan gaan. Alle medewerkers kennen het draaiboek en hebben de noodzakelijke handelingen goed geoefend.
We komen ook bij bedrijven waar helemaal geen calamiteitenplan aanwezig is. Laat staan dat er ooit geoefend wordt. Een klein incident, kan dan snel uitlopen op een catastrofe.
In een oogopslag
In mijn vorige column schreef ik al dat orde en netheid een goede graadmeter is voor de veiligheidscultuur binnen een bedrijf. Rommel binnen en buiten het bedrijf voorspelt meestal weinig goeds op het gebied van arbeidsomstandigheden en veiligheid.
Kijk daarom eens kritisch rond in je eigen bedrijf maar vooral ook bij de bedrijven waarmee je zaken doet of gaat doen. Als bij hen iets misgaat, kun jij ook gedupeerd raken. Bijvoorbeeld doordat leveringen niet doorgaan of omdat je afnemer failliet gaat aan een calamiteit.
Meer weten?
Stuur een e-mail naar [email protected]. Wil je praktische tips en informatie over bedrijfsrisico’s en preventie ontvangen? Meld je aan en je ontvangt ze maandelijks in je mailbox.
Arjan Hendriksen is manager risicobeheersing bij Interpolis. In een reeks bijdragen laat hij bedrijven zien hoe ze doordacht kunnen omgaan met risico’s. Interpolis is partnerexpert van Z24.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl