Ons land telt 24 particuliere basisscholen en veertien middelbare scholen. In
het basisonderwijs is het aantal scholen en leerlingen de laatste jaren
redelijk stabiel.

Het voortgezet onderwijs daarentegen is wel uitgedijd, zegt Anna Bakker,
directeur van brancheorganisatie PAEPON (Platform van Aangewezen Erkende
Particuliere Onderwijsinstellingen). Ze houdt wel een slag om de arm: de
branche kan een tik krijgen door de kredietcrisis.

Ook diverse particuliere middelbare scholen melden desgevraagd dat hun
leerlingpopulatie is toegenomen. Bij Luzac Opleidingen is het aantal
leerlingen de afgelopen drie jaar zelfs bijna verdubbeld, van 1.600 naar
2.800.

“Particulier onderwijs wordt in ons land steeds bekender en meer
geaccepteerd”, geeft Luzac-directeur Rens Koole als verklaring. “Daarnaast
zijn veel ouders onzeker over de kwaliteit van het reguliere onderwijs. Ze
zien dat hun kind niet floreert en regelen zelf een alternatief.”

Volgens Jacqueline Imminga-Raadersma, directeur van de nieuwe particuliere
basisschool Bizzie Kids Basic in Almere, voelen ouders zich aangesproken
door de persoonlijke aandacht en de systematische werkwijze, waardoor
kinderen vaak sneller door de lesstof heen gaan. “Ze willen gewoon goed
onderwijs.”

Terug naar de basis
Wie het aanbod aan particuliere scholen bekijkt, ziet een bont gezelschap.
Sommige organisaties brengen compleet nieuwe onderwijsconcepten, zoals
vedisch onderwijs (met veel aandacht voor meditatie), talentontwikkelend
onderwijs of onderwijs gebaseerd op neuro-linguistisch programmeren.

Andere instellingen gaan juist terug naar de basis: ouderwets, degelijk
onderwijs (tevens de slogan van Instituut Blankestijn), met veel aandacht
voor studiediscipline en kennis reproduceren. Deze laatste categorie wordt
volgens het Ministerie van Onderwijs steeds populairder, ten koste van meer
exotische varianten.

Diverse grote instellingen profiteren van deze trend. Zo verzorgt Instituut
Blankestijn – gestart als middelbare school – inmiddels ook basisonderwijs
vanaf groep zes. Concurrent Luzac biedt sinds drie jaar naast de bekende
examenklassen ook volledig voortgezet onderwijs aan. En directeur Rens Koole
sluit niet uit dat zijn organisatie op termijn ook een groep acht gaat
herbergen.

Kleinschalig onderwijs
Hoe verschillend het aanbod aan particuliere scholen ook is, er zijn wel
enkele gemene delers. Veel scholen schermen met kleinschalig onderwijs. De
klassen zijn doorgaans erg klein en de leerlingen krijgen veel persoonlijke
aandacht. Diverse scholen hebben ook vakleerkrachten in dienst, voor
kunstzinnige vakken en sport.

Die persoonlijke behandeling, in combinatie met het uitblijven van
overheidsfinanciering, heeft wel een prijs. Voor het basisonderwijs moeten
ouders 840 tot 19.000 euro per jaar betalen, waarbij tradionele scholen over
het algemeen het duurst zijn. Voortgezet onderwijs is nog prijziger: 13.000
tot 30.000 euro.

Soms moet je daarnaast nog enkele honderden euro’s extra ophoesten voor
materiaalkosten en inschrijfgeld. Wie geld wil uitsparen kan ervoor kiezen
het schoolgeld in één keer te betalen, in plaats van maandelijkse termijnen.
Maar desondanks blijft het een stuk duurder dan regulier onderwijs. In het
voortgezet onderwijs zijn de verschillen het afgelopen jaar nog verder
opgelopen, vanwege het kabinetsbesluit tot gratis schoolboeken.

Deze kosten moet je helemaal zelf bijeen moet sprokkelen. De overheid springt
namelijk niet bij. Wel kunnen ouders, als de school is gekoppeld aan
kinderopvang, een deel van de opvangkosten terugkrijgen via
kinderopvangtoeslag.

Het prijsverschil tussen scholen is erg groot. Dit is deels te verklaren door
het leerlingaantal: hoe kleiner de klassen, hoe indrukwekkender de factuur.
Ook omvang speelt een rol. Een grotere instelling, zoals Luzac, profiteert
van schaalvoordelen. Daarnaast zal elke school – immers een commerciële
instelling - een verschillende winstmarge hanteren.

Slagingspercentage
Het schoolgeld is een belangrijk criterium om scholen te vergelijken. Maar
als je toch al diep in de buidel tast voor het onderwijs van je kind, wil je
er natuurlijk ook veel kwaliteit voor terug zien. Een goed startpunt is een rapport
van de Onderwijsinspectie. Hoewel het toezicht op particuliere scholen
minder uitgebreid is dan bij het reguliere onderwijs, komt de inspecteur ook
hier over de vloer.

Let ook op de prestaties van de school door de jaren heen. Naar welk onderwijs
stromen basisschoolleerlingen door? Hoe groot is het slagingspercentage
onder scholieren? De mentaliteit van de school is eveneens van belang. Spant
de school zich echt tot het uiterste in om je kind de eindstreep te laten
halen? Wil zij alleen een eliteschool zijn of ligt de prioriteit bij goed
onderwijs?

Een ander criterium is het toelatingsbeleid. Mag iedereen die zijn portemonnee
trekt instromen of worden leerlingen met gedragsproblemen geweigerd? Let
verder op de sfeer op school en de benadering van ouders.

Ook van belang is de organisatie die achter de school schuilt. Bij Luzac
Opleidingen is Rabobank grootaandeelhouder. Je kunt je voorstellen dat deze
bank niet gebaat is bij een slecht imago. Sowieso is een school die al wat
langer bestaat een pré.

Geschillencommissie
In het voortgezet onderwijs is lidmaatschap van PAEPON een voordeel. Dit
fungeert als een soort kwaliteitslabel. De aangesloten scholen hebben een
gedragscode ondertekend, die hen onder andere verplicht om actueel en
toegankelijk lesmateriaal aan te bieden, toetsen vlot na te kijken en alleen
te werken met gekwalificeerde docenten. Ook commiteren de scholen zich aan
de Geschillencommissie Consumentenzaken, die bindende uitspraken doet bij
conflicten.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl