Je energierekening onder prijsplafond voor gas en stroom: 4 tips

Medio december heeft het kabinet Rutte de knoop doorgehakt over de manier waarop de leveringskosten van gas en stroom worden afgerekend onder het prijsplafond voor energie in 2023. Doordat dit zo laat is gebeurd, moesten energieleveranciers in de laatste weken van december halsoverkop hun systemen aanpassen.

Dit alles heeft geleid tot vertragingen en hectische taferelen. In veel gevallen is er nog geen eenduidige communicatie voor consumenten over wat ze kunnen verwachten van de energierekening per 1 januari 2023.

Deze week leidde dat al tot een stortvloed van vragen bij de klantenservice van energiebedrijven, die in diverse gevallen overbelast raakte.

In overzichten van de dagelijkse verbruikskosten is het nieuwe energieplafond bijvoorbeeld niet verwerkt. En sommige energiebedrijven geven überhaupt geen dagelijkse prijsinformatie aan klanten met slimme meters.

Prijsplafond voor energie in 2023

Het basisidee van het prijsplafond lijkt simpel: je betaalt dit jaar maximaal 1,45 euro per kuub gas en 0,40 euro per kWh stroom. Deze tarieven gelden tot een verbruikslimiet van respectievelijk 1.200 kuub gas en 2.900 kWh stroom.

Er zijn echter een paar haken en hogen. Bij de volumegrenzen van het prijsplafond wordt niet gekeken naar het kalenderjaar 2023, waarbij aan het eind van het jaar de balans wordt opgemaakt. In plaats daarvan heeft de overheid voor elke dag van het jaar een gestandaardiseerd dagverbruik vastgesteld.

Voor de volumelimiet van het prijsplafond wordt gekeken naar de optelsom van alle standaarddagen tot de datum van de jaarafrekening. Vervolgens vergelijkt je energieleverancier dit met het feitelijke verbruik. Zit je met het feitelijke verbruik boven het standaardniveau tot het moment van de jaarafrekening, dan betaal je over het extra volume de marktprijs van je energieleverancier.

Lees hier hoe de volumegrenzen voor het prijsplafond voor energie worden bepaald

Diverse energieleveranciers zijn nog bezig met het maken van online tools om de invloed van het prijsplafond op de energierekening duidelijk te maken. Zo stelt Eneco bezig te zijn met het maken van een tool waarmee klanten kunnen zien hoeveel van hun maandverbruik onder het energieplafond valt.

Een woordvoerster hoopt dat die tool later deze maand of begin volgende maand in de lucht is. Ze benadrukt dat de details van het prijsplafond pas in december bekend werden. Eneco gaf er daarom prioriteit aan om dat eerst goed te verwerken in de nieuwe termijnbedragen.

"Er wordt nog aan gewerkt", zegt ook een woordvoerder van Vattenfall over het verbeteren van de informatievoorziening aan klanten. Hoelang consumenten daarop moeten wachten, kan hij niet zeggen. "Daar ga ik geen deadline op plakken. We doen onze uiterste best." Volgens hem is het "best wel complex".

De Consumentenbond stoort zich ook aan de lange wachttijden bij energieleveranciers. "Als je veel mensen gaat vragen om meterstanden door te geven moet je wel bereikbaar zijn", zegt een woordvoerder. Hij begrijpt wel dat de energiebedrijven enige tijd nodig hebben om alles te regelen.

Energierekening: kosten gas en stroom onder prijsplafond

Om echt inzicht te krijgen over de hoogte van de energierekening onder het prijsplafond, zul je moeten wachten tot je energieleverancier de boel administratief op orde heeft. Tip één is dus: even geduld!

Voor wie toch enig idee wil krijgen over de kosten van gas en stroom, zijn er wel een paar dingen die je kunt doen om een ruwe schatting te maken.

1) Check het jaarverbruik van gas en stroom op je oude jaarafrekening

Als je de meest recente jaarafrekening opzoekt, kun je zien wat je op jaarbasis aan stroom en gas verbruikt. Dit geeft enig idee over de vraag of je in een periode van 12 maanden duidelijk onder, duidelijk boven of ongeveer in de buurt van de verbruikslimieten van het prijsplafond zit.

Als je duidelijk onder of in de buurt van een jaarverbruik van 1.200 kuub gas en 2.900 kWh stroom zit, kun je het verbruik van de oude jaarrekening toepassen met prijzen van 1,45 euro per kuub gas en 0,40 euro kWh stroom.

Let wel: dit zijn dan de maximale prijzen die je gaat betalen. Het kan zijn dat gas- en stroomprijzen van je energieleverancier in de loop van het jaar nog onder de maxima van het prijsplafond zakken en dan dalen je kosten.

Zit je jaarverbruik duidelijk boven de 1.200 kuub gas en/of 2.900 kWh stroom, dan is het handig om de meest recente melding van je energieleverancier over de marktprijzen voor gas en stroom per 1 januari 2023 erbij te pakken. Voor variabele contracten zijn energieleveranciers immers verplicht hierover 30 dagen van tevoren naar klanten te communiceren, dus dat zou al gedaan moeten zijn.

In veel gevallen zullen de prijzen van je energieleverancier voor gas en stroom nog boven de niveaus van het prijsplafond liggen, dus hoger dan 1,45 euro per kuub gas en 0,40 euro per kWh stroom. Je kunt dan voor het verwachte verbruik tot 1.200 kuub gas en 2.900 kWh stroom rekenen met met de maximale prijzen van het prijsplafond. Dit komt neer op leveringskosten van 2.900 euro op jaarbasis.

Daarnaast kunt je op basis van je oude jaarrekening schatten hoeveel je boven de volumelimieten van het prijsplafond verwacht te verbruiken en voor die volumes de variabele prijzen die per 1 januari gelden gebruiken.

Let wel: dit is een ruwe schatting, want energieleveranciers zullen de komende maanden de recente daling van gas- en stroomprijzen op groothandelsmarkten in hun marktprijzen moeten gaan verwerken.

2) Vaste lasten energierekening

Naast de variabele leveringskosten moet je ook rekening houden met de vaste lasten op de energierekening in 2023. Daarbij zijn drie dingen van belang: de vaste kosten die je energieleverancier rekent, de vaste kosten van het netbeheer en de fiscale korting op de energierekening.

De vaste kosten verschillen per energieleverancier. Hieronder geven we een overzicht ter indicatie van de jaarkosten bij elf aanbieders. Te zien is dat die, op een enkele uitschieter na, variëren tussen de 120 euro en 174 euro per jaar.

Dan de netbeheerkosten. Die zijn afhankelijk van de regio waar je woont. Er zijn zes netbeheerders. Je kunt hier voor gas en hier voor stroom zien welke netbeheerder waar actief is.

Je betaalt voor het netbeheer van gas en stroom, afhankelijk van waar je woont, dus tussen de 471 euro en 588 euro per jaar.

Tot slot: op je energierekening wordt in 2023 een fiscaal kortingsbedrag van 596,86 euro in mindering gebracht. Dit dekt dus in alle gevallen ruimschoots de netbeheerkosten. Voor een grove berekening hoef je dan alleen nog rekening te houden met de vaste leveringskosten van je energieleverancier.

3) Volumelimiet per maand onder prijsplafond

Wil je meer in detail een idee hebben van de energiekosten onder het prijsplafond, dan is het handig om te weten dat de overheid het maximale verbruik onder het prijsplafond heeft opgedeeld in een gestandaardiseerd verbruik per dag en per maand. Per maand ziet dit er als volgt uit.

Het moment van de jaarafrekening is hierbij van belang en dit verschilt per klant. Doorgaans gaat het om de maand waarin je klant bent geworden bij een energieleverancier. Het is dus handig om dit te controleren met je oude jaarrekening.

Voor de afrekening wordt gekeken naar het gestandaardiseerde verbruik vóór en na de jaarafrekening. Stel dat die in april valt. Dan is het gestandaardiseerde verbruik voor gas en stroom de optelsom van de maandvolumes van januari tot en met maart. Voor gas is dat 568 kuub.

De energieleverancier kijkt dan of je met het feitelijke verbruik boven of onder de 568 kuub bent uitgekomen. Zit je daar onder, dan betaal je maximaal 1,45 euro per kuub. Voor het verbruik daarboven betaal je de marktprijs van de energieleverancier.

Vervolgens heb je nog een gestandaardiseerd restverbruik voor het prijsplafond over de maanden april tot en met december. Dus voor gas is dat in totaal nog 632 kuub. Aan het eind van het jaar vergelijkt de energieleverancier dan weer hoe je feitelijke verbruik vanaf april tot en met december zich verhoudt tot dit restbudget.

Het is dus handig om te kijken hoe de volumes van het prijsplafond voor jou zijn verdeeld over het jaar. Als je je eigen meterstanden volgt, heb je daarmee een indicatie hoe dicht jouw verbruik bij de grenzen van het prijsplafond zit.

4) Slimme meter: wel of niet dagelijks uitlezen

Wie heel nauwkeurig z'n verbruik wil bijhouden met een slimme meter, moet de energieleverancier toestemming geven om dagelijks de energiemeter uit te lezen. Je kunt dat dan doorgaans in een app volgen.

Als je weet dat bijvoorbeeld het gestandaardiseerde volume van het prijsplafond voor gas in januari 221 kuub is, dan gaat het om gemiddeld 7,12 kuub gas per dag. Dat kun je dan als vuistregel aanhouden als je je gasverbruik volgt.

Wie een oude meter heeft, of z'n slimme meter maar één keer per maand laat uitlezen, kan aan het begin van de maand zelf z'n meterstand noteren. Je kunt dan na een paar dagen of weken kijken wat het verbruik is. Dat kun je dan met de 'dagquota' voor gas en stroom van het prijsplafond vergelijken.

LEES OOK: Dit mag je in januari per dag aan gas en stroom verbruiken onder prijsplafond voor energie