ANALYSE – Terwijl de handelsspanningen oplopen, gebeurt er iets vreemds met de dollar. Op valutamarkten verliest de munt terrein. De status van de dollar brokkelt af door de opkomst van de renminbi en het beleid van de Amerikaanse president Donald Trump.

De Chinese handelsdelegatie in de Verenigde Staten speelt hoog spel. In plaats van onder druk van de tariefsverhoging van Trump in te binden, kiezen ze voor een harde koers.

Voorlopig kent de oplaaiende handelsstrijd vooral veel verliezers. In de eerste plaats is dat China, dat op jaarbasis tientallen miljarden dollars aan invoerheffingen moet afdragen. Beleggers zagen alleen al op Amerikaanse aandelenmarkten ruim 500 miljard dollar aan beurswaarde verdampen. En op valutamarkten geeft de dollar verrassenderwijs terrein prijs.

De Amerikaanse munt daalde sinds vorige week vrijdag vier dagen op rij in waarde, vergeleken met een mandje met andere belangrijke valuta’s.

Meestal zit de dollar juist in de lift als de onzekerheid op financiële markten toeneemt. Net als bijvoorbeeld de Zwitserse franc, geldt de munt als een veilige haven. De gebeurtenissen van de laatste dagen wijzen erop dat die status heel langzaam begint af te brokkelen.

Voor een deel heeft dat te maken met het groeiende belang van met name de renminbi. In allerlei opzichten legt de Chinese munt steeds meer gewicht in de schaal.

In 2018 kwamen er bijvoorbeeld nieuwe oliefutures in renminbi in plaats van alleen dollars. Een paar jaar eerder werd de munt opgenomen in het mandje van reservevaluta’s van het IMF.

Begrotingsgat VS bedraagt ruim $1.000 miljard

De opmars van de renminbi komt in een stroomversnelling. Samenwerkingsorganisatie Asean+3 – die bestaat uit tien landen in Zuidoost-Azië, China, Japan en Zuid-Korea – maakte maandag bekend dat deze club een groter deel van de 240 miljard aan gezamenlijke valutareserves wil aanhouden in renminbi en yen, in plaats van dollars.

De positie van de Amerikaanse munt wordt ook uitgehold door de Amerikaanse president Trump. Zijn onvoorspelbare beleid maakt het voor partijen minder aantrekkelijk om vermogen in dollars aan te houden.

Het begrotingsbeleid helpt ook niet mee. In het lopende jaar stevenen de Verenigde Staten af op een tekort van meer dan 1.000 miljard dollar, net als in 2018.

Onze munt, jullie probleem

Zolang de rente niet al te hoog is en de dollar de belangrijkste munt ter wereld, kost het de Verenigde Staten weinig moeite om het begrotingstekort aan te vullen. Maar er is natuurlijk geen garantie dat de rente laag blijft en dat de dollar zijn populariteit behoudt.

“De dollar is onze munt, maar jullie probleem”, zei de Amerikaanse minister van Financiën John Connally in 1971.

Bijna vijftig jaar later komt onder meer door Trump het moment steeds dichterbij waarop de dollar niet langer bij afstand de belangrijkste munt ter wereld is, maar wel het probleem van de Amerikanen.

Joost Derks is valuta-expert en algemeen directeur bij de Nederlandsche Betaal & Wisselmaatschappij (NBWM). Hij heeft ruim twintig jaar ervaring in de valutawereld. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies.