Eens in de zoveel tijd trekt een veiling extra aandacht; bijvoorbeeld als
bezittingen van beroemdheden -zoals Napoleon of Marilyn Monroe- onder de
hamer gaan of als een recordprijs wordt neergeteld voor een schilderij.
Bij sommige mensen bestaat de indruk dat een veiling een elite-aangelegenheid
is, maar op veel veilingen worden ook objecten aangeboden die voor een breed
publiek makkelijk betaalbaar zijn. In de catalogus van de veiling van de nalatenschap
van koningin Juliana bijvoorbeeld staan al tafels en stoelen afgebeeld
met een richtprijs van 25 tot 50 euro.
Goededoelenveiling
Er bestaan in ons land veilingen in alle soorten en maten. Bekende
voorbeelden zijn kunst- en antiekveilingen, huizenveilingen en
vakantieveilingen voor reizen. Maar je kunt ook op zoek gaan naar koopjes
uit een nalatenschap of een faillissement. En wat te denken van een
goededoelenveiling, waarvan de opbrengst naar een goed doel gaat?
Kofferveiling
Misschien wel het meest tot de verbeelding sprekend is de kofferveiling, die
veilinghuis De Eland
vijf maal per jaar houdt. Hier kun je karren met koffers op de kop tikken
die drie maanden op Schiphol zijn blijven staan. Wat in de koffers zit, is
geheim: je kunt worden opgezadeld met vuile was, maar ook worden verrast met
een fotocamera of exotische vakantiesouvenirs.
Definitief
Of je nu interesse hebt in een glasservies van onze voormalige vorstin of een
bijzonder kunstobject; in alle gevallen is het raadzaam om vooraf de
kijkdagen te bezoeken, zodat je een goed beeld krijgt van de kwaliteit van
de objecten; ook wel lots geheten. Anders dan in musea mag je de
voorwerpen aanraken. Ook kun je eventuele vragen stellen aan deskundigen die
op een veiling aanwezig zijn.
Het is belangrijk om de goederen waarvoor je interesse hebt zelf goed na te
kijken op eventuele gebreken. Na de hamerslag is de koop definitief en zit
je eraan vast. Je hebt bijvoorbeeld geen zeven dagen bedenktijd, zoals bij
een internetaankoop.
Vervalsing
De koop kan alleen nog ongedaan worden gemaakt als overduidelijk blijkt dat
de beschrijving of het rapport waarin de conditie van het lot wordt
omschreven zoveel fouten bevat dat je het anders niet -of alleen tegen een
aanzienlijk lagere prijs- gekocht zou hebben; bijvoorbeeld als sprake is van
een vervalsing. Maar dit komt slechts zelden voor.
Als een voorwerp niet puntgaaf is, hoeft dat overigens geen reden te zijn om
van een bod af te zien. Sommige veilinghuizen kunnen je in contact brengen
met een restaurateur, die een prijsindicatie voor restauratie kan afgeven.
Hamerprijs
In de catalogus staat bij elk voorwerp een richtprijs vermeld. Maar dit zegt
niets over de uiteindelijke verkoopprijs, waarschuwt Eva Kooijmans, general
manager van het Amsterdamse veilinghuis Gavelers. Als meer liefhebbers in de
zaal zitten, kan flink tegen elkaar worden opgeboden. Zo werd vorige maand
bij veilinghuis Sotheby’s in Londen 15,8 miljoen euro neergeteld voor een
schilderij van Dalí; drie keer meer dan verwacht en de hoogste prijs die
ooit voor een doek van deze schilder is neergeteld. Maar de prijs kan ook
een stuk lager uitpakken. "Je kunt leuke koopjes doen", aldus
Kooijmans. Om te voorkomen dat je in de hitte van de strijd een bod
uitbrengt dat te hoog is, adviseert zij vooraf een maximumprijs in gedachten
te houden.
Veilen op afstand
Wie wil deelnemen aan een veiling moet vooraf een biednummer aanvragen. Lukt
het je niet om te komen, dan kun je bij veel veilinghuizen ook schriftelijk,
telefonisch of online meebieden. In het eerste geval moet je op een speciaal
formulier het maximale bedrag opgeven dat je voor een bepaald object wil
betalen. Als die prijs boven het hoogste bod uitkomt, krijg jij het object
toegewezen. Dit hoeft niet het maximale bedrag te zijn. Als in stapjes van
100 euro wordt geboden en het hoogste bod 1.500 euro bedraagt, kun jij het
object meekrijgen voor 1.600 euro; ook als jouw bovengrens 2.000 euro
bedroeg.
Voor telefonische biedingen geldt vaak een minimumbedrag dat je moet bieden.
Daarnaast eisen veel veilinghuizen dat je bereid bent voor het betreffende
object minimaal de openingsprijs te betalen. Wil je op afstand deelnemen aan
een veiling, houd dan goed de termijnen in de gaten. Schriftelijke,
telefonische en online biedingen moet je vaak ruim van tevoren aanvragen.
Opgeld
Houd er bij het bieden rekening mee dat het veilinghuis bovenop de hamerprijs
extra kosten in rekening brengt: ‘opgeld’ geheten. De hoogte van dit bedrag
varieert per veilinghuis. Reken hiervoor op 23 tot 30 procent, inclusief 19
procent btw. Bij sommige veilinghuizen hangt het opgeld af van de
hamerprijs: hoe hoger dit bedrag, hoe lager het percentage.
Volgrecht
Voor kunstwerken die voor meer dan 3.000 euro van eigenaar verwisselen kun je
daarnaast nog te maken krijgen met ‘volgrecht’, het wettelijk recht van een
kunstenaar op een percentage van de verkoopprijs bij latere verkoop van zijn
werk. De hoogte van de premie varieert van 0,25 procent (bij kunstwerken
boven de vijf ton) tot 4 procent. Het maximum ligt op 12.500 euro. Deze
royalties zijn in het leven geroepen om kunstenaars die aan het begin van
hun carrière nog niet zo bekend zijn te laten meeprofiteren van de
waardestijging van hun werk.
Is jouw bod als hoogste uit de bus gekomen en heb je de totale prijs betaald,
dan mag je het voorwerp mee naar huis nemen. Bij sommige veilinghuizen kun
je het object ook thuis laten bezorgen.
Taxatie
Wil je zelf een lot voor een veiling inbrengen, dan moet je het artikel eerst
door het veilinghuis een waarde-inschatting laten maken. Veilinghuizen nemen
niet alle spullen aan: het moet voor hen wel interessant genoeg zijn.
Sommige veilinghuizen hanteren een ondergrens. Voor het maken van een grove
taxatie kun je met het voorwerp naar de veiling gaan, foto’s opsturen of
deelnemen aan taxatiedagen. Gavelers heeft afgelopen week een website
gelanceerd waarop je een eerste, globale waardebepaling van kunstwerken kunt
laten uitvoeren: taxeermijnkunst.nl
.
Als de veiling interesse heeft, stelt de expert een richtprijs vast. Je mag
een bodemprijs (limiet) vaststellen, waaronder jouw eigendom niet mag worden
verkocht. En dan is het duimen op een goede afloop. Want bij elke veiling
geldt: het is wat een gek ervoor geeft.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl