ANALYSE – Verlangen we niet allemaal terug naar eenvoudige tijden? Bij de maker van elektrische auto’s Tesla doen ze dat wellicht ook.
Tesla startte in 2003 met een simpel uitgangspunt: een elektrische auto ontwikkelen die gaaf is én goed verkoopt. Dat doel verwezenlijkte uitvinder Elon Musk en tegenwoordig verkoopt Tesla bijna 100.000 auto’s per jaar. Om de groei nog verder te stuwen, investeert Tesla in oplaadpunten voor de auto’s. Deze superchargers vind je ook in Nederland – onder meer bij Amsterdam, Eindhoven en Zevenaar.
Een jaar na de lancering van de Model S in 2013 – een luxe middenklasse-auto – begon Tesla’s businessplan al te verschuiven. Het bedrijf stortte zich op de opslag van energie en in 2016 fuseerde de autobouwer met zonnepanelenbedrijf SolarCity. Als eerste gezamenlijke product introduceerden de twee afgelopen week dakbedekking met ingebouwde zonnepanelen.
Verder breidt Tesla de reusachtige fabriek in Nevada uit en zijn er plannen voor een mega-accufabriek in Europa.
Al deze projecten dienen duidelijk het doel om Tesla voort te helpen in een toekomst waarin we geen fossiele brandstoffen meer gebruiken. Ze passen in de huidige strategie van Elon Musk. Het is echter niet ondenkbaar dat Tesla zelf slechts een overgangsrol zal spelen in de bredere opschudding van de volledige transportketen.
Tesla is de bruggenbouwer
De innovator Tesla groei nu met dank aan zijn rol als bruggenbouwer. Het berijf staat met één been in de auto-industrie en met het andere been in de nieuwe wereld zonder fossiele brandstoffen.
Honda en tal van andere autobouwers hadden al eens een poging gedaan om een elektrische auto te bouwen - en faalden, waarschijnlijk omdat ze hun tijd vooruit waren. Tesla blies de elektrische auto nieuw leven in. En zoals het wel vaker gaat met bruggenbouwers: als de brug er eenmaal ligt, heb je de speciaal ontworpen bouwstenen niet meer nodig.
Maker van spullen of informatiespecialist
De trend in Silicon Valley is dat veel Amerikaanse techbedrijven producten niet zelf willen bouwen. De meeste startups in de omgeving ontwikkelen liever diensten, zonder dat ze zelf hardware ervoor moeten leveren. "Ook grote techbedrijven hebben geen zin meer om dingen in elkaar te zetten", zegt adviseur bij Blackrock Ewen Cameran Watt. "Ze willen liever datamanagers zijn, die gegevens met de relevante bedrijven en klanten verbinden."
Auto's bouwen is namelijk niet per se lucratief voor nieuwkomers - Tesla is een uitzondering in een industrie die al decennia geen nieuwkomer meer zag. Het opzetten van een autobedrijf vergt enorm veel investeringen. Startups zoals taxiapp Uber zien liever dat mensen ín een auto hun diensten gebruiken, dan dat ze een auto bouwen die goed genoeg is voor die reiziger.
Elon Musk wil alles doen
Tesla rent uiteraard mee in deze wedloop. De lerende machines achter de software van de Autopilot in de nieuwste Tesla's is daarvan een voorbeeld. Deze zelfrijdtechnologie presenteert Tesla met een schat aan informatie uit situaties in de echte wereld.
Maar wellicht doet Musk daarmee ook teveel tegelijkertijd. Tesla ontwikkelt, bouwt en ouderhoudt luxueuze wagens; lanceert goedkopere modellen; biedt een breed netwerk aan laadstations. Als je even vergeet dat Musk beloofd heeft zich ook op vrachtwagens en busjes te gaan storten, is de lijst met uitdagingen voor zijn bedrijf al groot genoeg.
Concurrenten in de auto-industrie zijn al decennia enorm bedreven in wat Tesla probeert te doen en de nieuwe kapers in de techwereld leren snel door bij Musk over de schouder te kijken.
In een vlucht vooruit probeert Musk de elasticiteit van Tesla te testen. De vraag is: heeft het businessmodel wel die rekbaarheid? Tot zover betekende de verkenning van nieuwe terreinen geen pijn voor Tesla.
Maar wie de financiële resultaten van het bedrijf - vaak tegenvallend - afzet tegen de fluctuerende beurskoers, kan toch zien dat het niet zonder risico's is. In zekere zin loopt Tesla alweer bijna achter. Eigenlijk is de bouw van elektrische auto's al het verhaal van gisteren. Zelfrijdend is het nieuwe verhaal.