Nu wat extra werk verzetten, zodat je kinderen later een grotere erfenis krijgen. Een mooi idee. Maar de belastingdienst pikt bijna de hele opbrengst in.

Wie naar een lezing van topeconoom Greg Mankiw wil, heeft een probleem. De voormalige adviseur van George Bush en schrijver van ’s werelds meest populaire leerboek economie, treedt niet graag op.

Hij geeft colleges op Harvard, dus als je daar toevallig studeert kun je Mankiw live zien optreden, maar op uitnodigingen om – tegen een mooie vergoeding – te komen spreken, gaat hij zelden in. Vorige week legde hij in een veelbesproken column in The New York Times uit waarom hij zo vaak nee verkoopt: het levert hem simpelweg te weinig op.

Stapeling van belasting

Of beter: het levert zijn kinderen te weinig op. Met schnabbelen in het lezingencircuit, zou Mankiw een mooie erfenis voor zijn nageslacht op kunnen bouwen. Maar door de stapeling van belastingen, levert zijn inspanning de kleine Mankiw-tjes maar weinig op. Dan kan pappa maar beter thuisblijven en gezellig een potje monopoly met ze spelen.

Is de belasting dan zo hoog in de Verenigde Staten? Volgens de sommetjes van de econoom wel. Mankiw komt uit op een marginaal belastingtarief van maar liefst 90 procent! Zonder belastingen zou de opbrengst voor zijn kinderen tien maal zo hoog zijn dan in werkelijkheid.

Amerika zonder belastingen

Hoe hij aan deze enorme belastingheffing komt? Het sommetje gaat als volgt: stel dat een extra lezing Mankiw duizend dollar oplevert. In een Amerika zonder belastingen, zou hij dat hele bedrag kunnen beleggen. Bijvoorbeeld in een enkel beursgenoteerd bedrijf, dat jaarlijks acht procent (onbelaste) winst genereert. Herbeleg dit rendement dertig jaar lang, val dan dood neer, en de kinderen erven ruim tienduizend dollar.

Met belastingen pakt het heel anders uit. Eerst moet Mankiw zo’n 40 procent inkomstenbelasting afdragen, een percentage ziektekostenpremie betalen en nog wat inkomensafhankelijke heffingen. Van de duizend dollar blijft dan slechts 523 dollar over, om te beleggen in het bedrijf.

Dat bedrijf moet vervolgens winstbelasting betalen. En over de uitgekeerde winst moet Mankiw weer belasting afdragen. Het netto rendement is dan geen acht, maar pakweg vier procent. Na dertig jaar herbeleggen van de winst, resteert slechts 1700 dollar als erfenis. Daarover moet nog successiebelasting (erfbelasting) worden betaald, dus uiteindelijk krijgen de kinderen slechts duizend dollar.

Dat is slechts tien procent van de opbrengst zonder belasting; een marginaal belastingtarief van 90 procent. "Is het dan zo vreemd dat ik de meeste lucratieve aanbiedingen afsla?", vraagt Mankiw in The New York Times.

Nederlandse situatie

Als het in de VS al zo dol is, hoe erg zal het dan wel niet in Nederland zijn? Ik maakte het sommetje van Mankiw voor de Nederlandse situatie. Wat zouden de kinderen van een goedbetaalde professor hier overhouden van duizend euro aan extra inkomen?

De hardste klap komt bij het afrekenen van de inkomstenbelasting. De professor valt in het hoogste tarief van 52 procent, dus van de duizend euro kan hij er in Nederland slechts 480 beleggen.

Het bedrijf waar hij in belegt moet vennootschapsbelasting betalen. Het nieuwe kabinet wil deze belasting met een procentpunt verlagen, zo staat in het regeerakkoord. Dan komt het tarief op 24,5 procent – een stuk lager dan in de VS. Er blijft meer winst over om aan de aandeelhouder uit te keren.

En de belasting daarover is ook lager. In Nederland wordt 30 procent belasting geheven over het ‘fictieve’ rendement van vier procent. Dat komt dus neer op een vermogensbelasting van 1,2 procent.

Na dertig jaar herbeleggen van de winst, is het vermogen aangegroeid tot 1.982 euro. Vader stort dan dood ter aarde, en de kinderen moeten twintig procent successierecht betalen over de erfenis. Uiteindelijk krijgen ze 1.582 euro.

Enorm verlies

Net als in de VS is dat een enorm verlies, vergeleken met de tienduizend euro die ze zonder belastingen hadden gekregen. Het Nederlandse marginale belastingtarief à la Mankiw, is 84 procent. Dat is schrikbarend hoog. Je zou nooit meer een lezing willen geven. Maar het is lager dan de 90 procent uit Mankiws berekening.

De conclusie: extra werken voor een hogere erfenis loon nauwelijks in Nederland. Maar in de VS levert het nog minder op. Het is een schrale troost.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl