Het probleem van Draghi en 5 andere dingen die je moet weten

Alle ogen in de financiële wereld zijn donderdag gericht op de Europese Centrale Bank. Die neemt, zo is de verwachting, nieuwe stappen in zijn strijd tegen de zeer lage inflatie en de kwakkelende economische groei in de eurozone. Analist Arne Petimezas van beursmakelaar AFS Group praat je bij vanaf de beursvloer in Amsterdam. 

1. Aandelenbeleggers hebben geen hoge pet op van het verruimingspakket dat ECB-president Draghi donderdagmiddag zal aankondigen (de consensusverwachting is dat Draghi de depositorente verlaagt van -0,3 naar -0,4 procent en het obligatieaankoopprogramma van 1,44 biljoen euro uitbreidt met krap 200 miljard euro).

Hier een grafiek van de Eurostoxx 50, de index van 50 Europese bluechip-aandelen.

(klik voor vergroting)

Op 13 april 2015 bereikte de Stoxx 50 een top op 3.836,28 punten. Beleggers koesterden toen nog hoop dat Draghi er in zou slagen de groei en inflatie in de eurozone aan te wakkeren. Zorgen over een kwakkelende wereldeconomie hebben sindsdien steeds meer de overhand gekregen.

In de december probeerde Draghi het tij nog te keren, maar beleggers vonden het stimuleringspakket maar niks. In januari leefde de beurs eventjes op toen Draghi een nieuwe verruimingsronde in het vooruitzicht stelde. Die opleving was echter van korte duur.

Dat de beurs vorige maand toch herstelde had niets met Draghi te maken. Op 10 februari liet Fed-voorzitter Janet Yellen doorschemeren dat verdere renteverhogingen tot nader orde zijn uitgesteld. Pas toen kalmeerden beleggers.

2. ECB-president Draghi heeft een probleem, en dat is niet dat hij niet genoeg kán doen, maar dat zijn handen gebonden zijn. De ECB kan bijvoorbeeld de depositorente naar Zweedse niveaus (-1,25 procent) verlagen om de wisselkoers van de euro te verzwakken, maar dat zou de nekslag zijn voor delen van het bankwezen.

Er zijn 6 biljoen euro aan overheidsobligaties in de eurozone. Maar vanwege de regels van het van het opkoopprogramma (‘QE’) kan de ECB in praktijk minder dan een derde van die obligaties opkopen. Draghi kan proberen de regels op te rekken, maar dat zal een brug te ver zijn voor veel ECB-bestuurders. Voor analisten is het daarom een heel simpel rekensommetje wanneer het doek valt voor QE (maart 2018).

Draghi kan zijn vizier ook richten op aandelen. De marktkapitalisatie van de breed samen gestelde Stoxx 600 is meer dan 7 biljoen euro. Voor de conservatieve centrale bankiers van de ECB zouden grootschalige aandeleninkopen niet te verhapstukken zijn.

Het meest effectieve wat Draghi (quasi-legaal) kan doen is bij banken aankloppen om hun kredieten op te kopen, met name die van dubieuze kwaliteit. Banken hebben voor bijna 10 biljoen euro aan leningen uitstaan. De ECB zou daarmee in een keer het bankwezen zuiveren van giftige activa. Maar landen als Duitsland en Nederland zien het niet zitten dat de ECB de 'bad bank' van de eurozone wordt.

Dan is er nog monetaire financiering. Heel effectief, maar ook heel illegaal. De ECB kan een biljoen euro overmaken naar de Europese Investeringsbank voor het doen van investeringen. Of elke burger in de eurozone 5.000 euro geven. Dat geld komt direct in de economie terecht.

3. In aanloop naar het rentebesluit van de ECB noteren staatsrentes in de eurozone op bodemniveaus. Zo kan minister van Financiën Jeroen Dijsselbloem voor twee jaar tegen een rente van -0,52 procent lenen. Beleggers zijn dus bereid per jaar 0,52 procent te betalen om hun centen bij 'de Dijs' te mogen parkeren.

Inmiddels zijn rentestanden tot en met 7 jaar negatief. Vrij vertaald zijn beleggers (uw pensioenfonds) op hun knieën de staat aan het smeken om meer te lenen en wat nuttigs te doen met het geld. Zoals investeren in infrastructuur, onderzoek of onderwijs. Dat verhoogt de productiecapaciteit van de economie en betaalt zichzelf terug. De economie groeit harder en de rente stijgt en iedereen is blij. Maar jij, EU-regeltjes en een minister van Financiën met het macro-economisch inzicht van een kruidenier uit de provincie.

4. Ook de ECB begint de zenuwen te krijgen over een mogelijke Brexit in juni. Volgens het Duitse Handelsblatt is de ECB banken aan het vragen hoe goed ze voorbereid zijn op een eventuele opzegging van het Britse EU-lidmaatschap. De ECB zou willen weten of banken wel om kunnen gaan met extreme volatiliteit in de valutamarkt als de Britten voor een Brexit stemmen. Ook wil de ECB weten hoeveel banken kunnen verliezen op leningen aan het Verenigd Koninkrijk en of en hoe valutaposities zijn gehedged.

Uit cijfers van de BIS, de centrale bank van centrale banken, blijkt dat de vijf grootste eurolidstaten (Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en Nederland) 1,2 biljoen dollar aan claims op het Verenigd Koninkrijk hebben.

5. Er is bijna geen Griek meer te vinden die nog keurig aflost en rente betaalt op zijn banklening. Volgens de topman van het HFSF, het reddingsfonds voor Griekse banken, hadden banken 102 miljard euro aan slechte leningen op de balans staan in december. Dat betekent dat 47 procent van alle leningen van dubieuze kwaliteit is, een krankzinnig hoog percentage.

Als percentage van het bbp is 58 procent van de leningen giftig. Dergelijke percentages zie je alleen in bananenrepublieken en soortgelijke landen waar de maatschappij uiteen is gevallen. Griekse banken hebben in meerdere steunrondes miljarden euro’s aan kapitaal van private beleggers en belastingbetalers ontvangen. Dat geld is in rook opgegaan. Vorig jaar moest het HFSF 23 miljard euro afboeken op deelnemingen in Griekse banken.

6. ABN Amro keert na negen jaar terug naar de AEX-index. Beursbedrijf Euronext kondigde donderdag aan dat bij de herweging van de index op 21 maart naast ABN Amro ook oliedienstverlener SBM Offshore weer terugkeert naar de hoofdindex. Verzekeraar Delta Lloyd en kunstmestproducent OCI worden gedegradeerd naar de AMX-index (MidKap). 

Arne Petimezas is analist bij financiële dienstverlener AFS Group. Deze bijdrage is niet bedoeld als advies tot het doen van individuele beleggingen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl