Wie kan Trump tot rede brengen in handelsoorlog?

ANALYSE – De Verenigde Staten worden al vele decennia gezien als de wereldleider voor vrije handel en economische stabiliteit, maar dit beeld wankelt. In april heeft de Amerikaanse president Donald Trump ingrijpende Importheffingen aangekondigd, maar ook weer uitgesteld. Het gevolg is dat financiële markten geteisterd worden door extreme volatiliteit.

Er lijkt sprake te zijn van een vertrouwenscrisis, waarvan het einde nog niet in zicht is. De importtarieven van Trump gingen verder dan iemand maar ook had voorspeld en staan voor veel landen voorlopig op een minimum van 10 procent. Zeker Azië is het slachtoffer van het agressieve beleid van de Amerikaanse president.

Financiële markten konden niet anticiperen op de manier waarop de Amerikaanse overheid de tarieven had berekend. Het gevolg is risicomijdend gedrag. Een gevoel van onzekerheid en wantrouwen ten aanzien van Amerikaanse activa – zowel aandelen, als staatsobligaties en de dollar – zorgt ervoor dat beleggers elders hun heil zoeken.

Dit leidt tot enorme veranderingen in wereldwijde markten. Het handelsconflict tussen VS en China is hoog opgelopen, doordat China de importheffingen van Trump heeft beantwoord met tegenheffingen en andere maatregelen.

Inmiddels heft China 125 procent op op de invoer Amerikaanse producten, terwijl Amerika 145 procent heft op Chinese producten. Naar verluidt verbiedt de Chinese overheid luchtvaartmaatschappijen nu om zaken te doen met Boeing.

Dit zijn ongekende ontwikkelingen, maar het lijkt erop dat Trump mikt op een gedeeltelijke vrijstelling wat betreft de invoerheffingen op elektronische apparaten. Hij draaide importheffingen op telefoons, chips en chipapparatuur deels terug, wat ook kan worden gezien als een openingszet om te onderhandelen met de Chinese overheid. Intussen heeft China heeft zich in de handelsoorlog buitengewoon standvastig getoond.

Dollar en Amerikaanse staatsobligaties blijken geen veilige haven

De veilige havens zijn veranderd ten gevolge van het gebrek aan vertrouwen. Amerikaanse staatsobligaties en de dollar hebben hieronder geleden, mede vanwege de angst dat hoge importtarieven tot een recessie in de VS leiden

De dollar-index kende de grootste sell-off sinds november 2022, waarbij onder meer de euro profiteert. Het is niet verrassend dat beleggers bij deze onzekerheid en onrust vluchten naar de euro en Zwitserse frank. De eurozone beschikt over voldoende omvang en marktliquiditeit om een toestroom van kapitaal op te vangen.

De euro is de afgelopen periode met maar liefst 5 procent in waarde gestegen ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Dit heeft de Europese Centrale Bank ertoe aangezet om de rente te verlagen, al zijn de onrustige marktomstandigheden ongetwijfeld ook een factor. Het lijkt waarschijnlijk dat alle centrale banken inzetten op economische groei en werkgelegenheid door lage rentes en stimuleringsmaatregelen.

De vertrouwensschade bij handelsrelaties is al aangericht, maar het is de vraag of deze dynamiek standhoudt. Zou het Witte Huis tot het inzicht komen dat het zo niet langer kan en het beleggersvertrouwen proberen te herstellen?

Het is steeds sterker de vraag naar welke mensen in zijn directe omgeving Trump luistert. Aan de ene kant is daar iemand als minister van Financiën Bessent, die er een relatief orthodoxe agenda op nahoudt. Regeringsfunctionarissen zoals Peter Navarro en Howard Luttnick zijn controversiëler.

Beleggers moeten hopen dat Trump naar Bessent zal luisteren met een schuin oog op de marktvolatiliteit, maar de toekomst van de dollar is en blijft onzeker.

Een zwakkere mondiale groei lijkt vrijwel zeker op de korte termijn, net als kleinere handelsstromen, verstoringen in de toeleveringsketen en het uitstellen van investeringen door bedrijven. Uiteindelijk zal de terugval op aandelenmarkten ook de consumentenbestedingen schaden.

Na de Tweede Wereldoorlog werd de Amerikaanse dollar de wereldwijde reservemunt. De dollar was onaantastbaar en bewees liquide, stabiel, universeel en praktisch bruikbaar te zijn. Gaat dat veranderen? We weten simpelweg niet wat de volgende actie van Trump zal zijn, als het om de importtarieven gaat. Misschien zijn deals met landen dichterbij dan we denken. Veel zal daarvan afhangen.

Joey van Hanegem is een Foreign Exchange Dealer bij Ebury Nederland.