- Minister Marjolein Faber van Asiel heeft officieel een zogenoemd opt-out aangevraagd bij de Europese Commissie.
- Faber wil dat Nederland zich niet meer aan Europese afspraken over asiel hoeft te houden.
- Doorgaans worden uitzonderingsbepalingen voor lidstaten alleen bij een wijziging van het Europees Verdrag meegenomen.
- Lees ook: Kwart bedrijven in Nederland wil groei in buitenland zoeken, als arbeidsmigratie sterk wordt beperkt
Asielminister Marjolein Faber heeft de Europese Commissie naar eigen zeggen officieel gevraagd om een uitzondering op de gebruikelijke asielregels. Ze heeft de commissie laten weten dat Nederland een “migratie opt-out” wil, schrijft ze op X. “We moeten weer gaan over ons eigen asielbeleid!”
Het kabinet had al aangekondigd zo snel mogelijk om de uitzonderingspositie te zullen vragen. Om een opt-out voor Nederland te regelen moet het Europees verdrag worden gewijzigd, en dat geldt als heel moeilijk en tijdrovend. De regering of het parlement van één van de 27 EU-lidstaten kan dat al dwarsbomen.
Nederland wil opt-out voor asiel als Europees Verdrag wordt gewijzigd
De Nederlandse regering zal om de opt-out vragen “wanneer het EU-verdrag wordt gewijzigd”, schrijft Faber aan de Europese Commissie. Het kabinet vindt “het drastisch terugbrengen van immigratie” nodig “om onze grondwettelijke taken te kunnen volbrengen – voorzien in volkshuisvesting, gezondheidszorg en onderwijs”.
Van een zelfstandige verdragswijziging is geen sprake, zei ook premier Dick Schoof woensdagochtend. “Het is ook een aankondiging dat we dat willen, en het wordt bespreekbaar zodra een verdragswijziging in Europa aan de orde is.”
Bovendien moeten alle EU-lidstaten akkoord gaan met een verdragswijziging. "Ik ga ook proberen andere lidstaten mee te krijgen om daar beweging in te krijgen", aldus Faber, die Denemarken, Zweden en Polen noemt als voorbeelden van landen waar ze mee in gesprek wil. "En op het moment dat ik die landen mee ga krijgen, en we worden een grotere groep, dan zullen ze toch binnen Europa moeten gaan bewegen."
EU-landen bedongen in het verleden soms opt-outs als de unie regels wilde stellen voor een nieuw terrein, maar het migratiebeleid is al grotendeels Europees. Voorvechters van een opt-out wijzen erop dat het Europees verdrag de komende jaren toch een keer zal moeten wijzigen, bijvoorbeeld bij de toetreding van nieuwe EU-landen.
Sceptici werpen dan weer tegen dat lidstaten waar veel asielzoekers aankomen weinig genegen zullen zijn om een daarmee minder belast land als Nederland een uitzonderingspositie te gunnen.
Bovendien kan Nederland andere EU-landen ook niet meer aanspreken op de afspraken waar het wel prijs op stelt, zoals de regel dat de EU-lidstaat van aankomst een asielzoeker opvangt. Veel migranten reizen na aankomst in bijvoorbeeld Zuid-Europa door naar landen in het noorden en westen van Europa.
Zolang Nederland geen opt-out heeft, kan de EU er volgens Faber op rekenen dat het kabinet zich inspant voor de nieuwe migratieregels die de unie gaat invoeren. Dat 'migratiepact' beschouwt Faber als "essentieel", verzekert ze. "We zullen de invoering van het pact daarom voorrang blijven geven."
De laatste grote verdragswijziging dateert van 2007. Sindsdien zijn zo nu en dan wel kleinere en minder controversiële veranderingen doorgevoerd.
De EU-regels voor asiel en migratie "blijven bindend voor Nederland", benadrukt een woordvoerder van de Europese Commissie. Dat blijft zo tot een eventuele wijziging van het EU-verdrag, zegt de woordvoerder in een eerste reactie op de Nederlandse wens voor een uitzondering op het asielbeleid, tijdens een dagelijkse persconferentie.
