Het is niet zeker of generatieve AI blijft

Dit artikel verscheen eerder in de wekelijkse Business Insider Tech-Update. Deze nieuwsbrief ook ontvangen? Schrijf je dan onderaan deze pagina in.

OPINIE – Het lijkt alsof het nooit anders was. Je vraagt ChatGPT even snel naar het beste pastarecept ter wereld, omdat je vanavond Italiaans wilt eten. Of je vraagt de chatbot te helpen met je sollicitatiebrief, omdat hij beter kan schrijven dan jij. Een kleine moeite die voorheen lastiger was omdat je Google moest doorspitten voor het voor jou meest relevante antwoord. Je vraagt je wel eens af hoe je ooit zonder dit gemak kon leven.

Generatieve AI is volgens de goeroes iets wat onze toekomst zal beheersen. Het is iets dat bewezen nut heeft en daarom zal blijven. Nuttige technologie heeft immers bestaansrecht, toch?

Maar dat punt schiet ietwat te kort op het gehele plaatje, en dan vooral het gedeelte wat wij, de gebruikers van de technologie, niet zien: de kosten en inkomsten. De kosten van generatieve AI rijzen namelijk de pan uit. Volgens CEO Sam Altman van OpenAI hebben we het over een kostenplaatje van enkele centen per gesprek dat je voert met ChatGPT. Met enkele miljoenen gesprekken per dag, loopt dat heel snel in de papieren.

Op dit moment wordt er geschat dat het OpenAI zo’n 700.000 dollar per dag kost om de dienstverlening draaiende te houden. Dat houdt in dat het in een belachelijk tempo door investeringsgeld brandt en dat er binnenkort nog meer bij moet komen. Volgens Altman is dat iets om trots op te zijn. Al zou je ook kunnen stellen dat dit juist een signaal is dat je geen geld in zijn bedrijf zou moeten steken.

Zeker niet als je weet dat er nog steeds geen echt verdienmodel bestaat voor generatieve AI. Ja, er zijn abonnementen af te nemen, maar een selecte minderheid maakt hier gebruik van. De doorsnee gebruiker wil niet betalen voor het stellen van wat vragen aan ChatGPT. Zeker niet als het ook gratis kan via Bing. En voor Bing zal waarschijnlijk niemand gaan betalen. We zijn al te lang gewend dat zoekmachines gratis zijn.

En dit kostenprobleem lijkt in de nabije toekomst alleen maar erger te worden. De eerste rechtszaken tegen de makers van generatieve AI lopen al om onrechtmatig gebruik van met auteursrecht beschermde materialen. Als daar uiteindelijk geld voor betaald moet worden, dan zullen er meer zaken gestart worden. En als de EU zijn zin krijgt en generatieve AI’s bij hun antwoorden moeten aangeven welke auteursrechtelijke bestanden ervoor gebruikt zijn, wordt het alleen maar makkelijker voor rechthebbenden om zaken te starten. Dat kan een flinke kostenpost opleveren.

Kortom, het gebruik van generatieve AI wordt nu nog door de grotere techbedrijven gesubsidieerd. We mogen er gratis gebruik van maken omdat ze er een toekomst in zien. Uiteindelijk zal er toch ook geld aan verdiend moeten worden. Maar hoe? Dat weten we nog niet, want het reguliere advertentiemodel lijkt niet toepasbaar. Was dat het wel, dan had Google het al wel doorgevoerd bij hun eigen generatieve AI Bard.

Ondertussen lijkt de hype rondom Bing, ChatGPT en andere generatieve AI alleen maar te groeien. Het lijkt daarbij erg lastig om de kosten per gesprek te verlagen, wat ervoor zorgt dat er netto steeds meer rode cijfers geschreven worden. Enkele beeldgeneratoren hebben daarom de toegang al afgesloten voor gratis gebruikers, maar de grote jongens hebben dit vooralsnog niet gedaan. Ze kunnen nog eventjes ‘investeren’.

Het lijkt er daarom ook op dat we iets te vroeg zijn met het claimen dat generatieve AI in deze vorm iets is wat altijd zal blijven. Het mag er dan wel op lijken, maar er bestaat nog steeds een reële kans dat de stijgende kosten het geheel de nek omdraaien voordat er een goed verdienmodel is gevonden. En hoe goed de generatieve AI ook is, als niemand er een cent aan verdient, zal niemand het draaiende houden.

Dat betekent overigens niet dat als ChatGPT en Bing het loodje leggen, dit het einde is voor de tech. Er bestaat namelijk een andere manier waarop je het in de toekomst tegen kan komen. Sterker nog, het is iets wat je nu al ziet gebeuren.

Het is mogelijk dat generatieve AI uitermate bruikbaar blijkt voor specifieke doeleinden. De reden dat de kosten nu zo hoog zijn, is omdat de modellen werken met gigantische datasets, waarbij veel processorkracht nodig is om die elke keer te doorzoeken naar de juiste antwoorden. Als je de AI-software (die in theorie kan werken op jouw laptop) voedt met een veel kleinere, maar gerichte dataset, dan kan hij uitstekend worden gebruikt voor selectieve doeleinden. En dat is iets wat bedrijven prima zouden kunnen aanbieden aan hun klanten, wat gelijk een verdienmodel schept.

LEES OOK: Écht sociale media, kan dat nog wel?