De CEO van Cambridge Analytica, het bedrijf dat het middelpunt vormt van het enorme dataschandaal rond Facebook, is stiekem gefilmd toen hij aanbood om politici in de val te lokken.
De geruchtmakende opname is maandag uitgezonden door het Britse Channel 4 News en komt vlak nadat bekend werd dat Cambridge Analytica op slinkse wijze de Facebookgegevens van 50 miljoen mensen heeft buitgemaakt.
Een undercoverjournalist van Channel 4 News filmde de topman van het databedrijf, Alexander Nix, en zijn collega’s tijdens vier ontmoetingen tussen november en januari. De journalist deed zich voor als assistent van een rijke cliënt die probeerde bepaalde kandidaten verkozen te krijgen in Sri Lanka.
In een opname uit januari zei Nix dat Cambridge Analytica iemand naar Sri Lanka kon sturen “die zich voordoet als rijke projectontwikkelaar” om zittende politici “een enorme hoeveelheid geld” te bieden voor “een deal die te mooi is om waar te zijn”, zoals voor grond.
“We nemen dat allemaal op met camera’s, we ‘blurren’ het gezicht van onze man en posten het dan op internet”, bood Nix aan.
"Dit soort tactieken zijn erg effectief, omdat er gelijk videobewijs is van corruptie", voegde hij daar aan toe.
Het aanbieden van smeergeld aan publieke figuren is zowel in Groot-Brittannië als in de VS een misdrijf. Cambridge Analytica is actief in Groot-Brittannië en is geregistreerd in de VS.
Tijdens dezelfde ontmoeting in het luxe Berkeley Hotel in Londen zei Nix dat Cambridge Analytica "wat meisjes naar de omgeving van het huis van de kandidaat kan sturen. We hebben daar een rijke geschiedenis mee."
Hij ging verder: "Het is maar een idee. Ik zeg alleen maar dat we wat Oekraïense meiden op vakantie met ons mee kunnen nemen. Je begrijpt wat ik bedoel."
Op het beeldmateriaal staat ook dat Mark Turnbull, de uitvoerend directeur van Cambridge Analytica Political, uitleg geeft over de manier waarop het bedrijf compromitterende beelden op internet kan zetten en zorgt dat ze viral gaan.
Tijdens een ontmoeting in december zei Turnbull tegen de journalist van Channel 4: "We brengen gewoon wat informatie in omloop op internet en zien het dan groeien met af en toe een zetje van onze kant... net als een afstandsbediening."
Hij zei ook: "Het moet gebeuren zonder dat iemand denkt dat het propaganda is, want op het moment dat je denkt 'dat is propaganda' is de volgende vraag 'waar komt het vandaan?'"
In het onderzoek van Channel 4 News wordt Cambridge Analytica er ook van beschuldigd "duistere andere bedrijfjes" in te huren om zijn doelen te bereiken.
Hieronder een aantal sleutelfragmenten van de geheime opnamen.
Volgens Channel 4 News hebben Cambridge Analytica en moederbedrijf Strategic Communications Laboratories zich met meer dan 200 verkiezingen over de hele wereld bemoeid, waaronder in Nigeria, Kenia, Tsjechië, India en Argentinië. Cambridge Analytica werkte in 2016 ook mee aan de presidentscampagne van Donald Trump.
Het databedrijf ontkent tegen Channel 4 News alle aantijgingen van smerig spel. "We verwerpen alle beschuldigingen dat Cambridge Analytica of onze partners smeergeld gebruiken of vallen zetten voor welk doel dan ook." En het benadrukt nog eens dat "Cambridge Analytica geen leugenachtig materiaal gebruikt voor welk doel dan ook."
Onlangs onthulde een voormalig medewerker van Cambridge Analytica, genaamd Christopher Wylie, hoe het bedrijf aan de Facebookgegevens van miljoenen gebruikers kwam en die informatie gebruikte voor software die kiezers benaderde met gepersonaliseerde politieke advertenties.
Channel 4 News zegt dat het later deze week een uitzending wijdt aan het werk van Cambridge Analytica voor de campagne van Trump.
Na de uitzending mailde Cambridge Analytica een uitgebreide verklaring naar Business Insider waarin CEO Alexander Nix excuses maakt voor de verkeerde inschatting die hij heeft gemaakt. Hij zegt de cliënt een beschamende situatie te hebben willen besparen. Lees de hele verklaring hieronder (Engels):
Cambridge Analytica held a series of meetings with the undercover reporter to discuss philanthropic, infrastructure, and political projects in Sri Lanka. While outlining the company's services as a data-driven communications and marketing agency, a senior Cambridge Analytica executive clearly set out the principles which govern its work and said the following to the undercover reporter:
"We're not in the business of fake news, we're not in the business of lying, making stuff up, and we're not in the business of entrapment … There are companies that do this but to me that crosses a line."
Despite this clear statement, the undercover reporter later attempted to entrap Cambridge Analytica executives by initiating a conversation about unethical practices. After several meetings discussing ostensibly legitimate projects, the reporter unexpectedly and suddenly turned the conversation towards practices such as corruption and the entrapment of political figures.
Assessing the legality and reputational risks associated with new projects is critical for us, and we routinely undertake conversations with prospective clients to try to tease out any unethical or illegal intentions. The two Cambridge Analytica executives at the meeting humoured these questions and actively encouraged the prospective client to disclose his intentions. They left with grave concerns and did not meet with him again.
We use meetings like this to make an informed decision about those whom we should or shouldn't engage with, in line with the guidance laid out by Section 9 of the UK Bribery Act 2010. The company's practice is for staff to gently de-escalate the conversation before removing themselves from the situation. However, CEO Alexander Nix acknowledges that on this occasion he misjudged the situation:
"In playing along with this line of conversation, and partly to spare our 'client' from embarrassment, we entertained a series of ludicrous hypothetical scenarios. I am aware how this looks, but it is simply not the case. I must emphatically state that Cambridge Analytica does not condone or engage in entrapment, bribes or so-called 'honeytraps,' and nor does it use untrue material for any purpose.
"I deeply regret my role in the meeting and I have already apologised to staff. I should have recognised where the prospective client was taking our conversations and ended the relationship sooner."
Cambridge Analytica is a high-profile company. While we work for clients from all sides of the political mainstream across many countries, some do not want it known that they are using a professional political consultancy. We understand this and allow our clients to work with us discreetly. This is not unusual in the industry.
Like any marketing agency, Cambridge Analytica uses social media platforms for placing paid advertisements and organic content. Influencer marketing and building grassroots networks on social media are both common activities for a modern political campaign.