Aan het einde van ieder beursjaar staan kranten en allerhande
beleggingsblaadjes vol met beursvisies voor het daaropvolgende beursjaar.
Een traditie die inmiddels niet meer weg te denken is.
Vandaar dat ik ook even stil sta bij de ontwikkeling van de rente, de
verwachte economische groei, de enorme cashreserves waarover het
bedrijfsleven momenteel beschikt, en mijn verwachtingen voor aandelen.
Opvallend is verder het nog altijd sombere sentiment onder particuliere
beleggers.
Rente: pas op met obligaties
Mede om de economische groei te stimuleren hebben centrale banken wereldwijd
de korte (interbancaire) rente de afgelopen jaren heel wat keren verlaagd.
Nu deze het absolute nulpunt nadert, is men hier en daar begonnen met het
opkopen van obligaties om ook de lange rente verder te verlagen. Zoals
bekend zorgt een lagere rente ervoor dat investeringen eerder rendabel zijn.
Enerzijds zorgt de nu nog vrij hoge werkloosheid ervoor dat looneisen
voorlopig beperkt zullen blijven. Anderzijds geldt ook dat veel fabrieken
nog altijd niet op volle toeren draaien: eerst zal hier de
capaciteitsbezetting verder opgeschroefd worden, alvorens een toename in de
vraag zich direct doorvertaalt in hogere prijzen.
De inflatie zal daarom voorlopig nog aan de lage kant zal blijven. Dat maakt
dat de centrale banken op hun beurt de (korte) rente voorlopig nog op een
laag niveau kunnen laten.
Snellere groei Azië en VS
Mede vanwege deze lage rente, de langzaam verbeterende inkomenspositie van
consumenten en het feit dat bedrijven nu over meer cash beschikken dan ooit,
lijkt het aannemelijk dat de economische groei zich zal doorzetten. En in
sommige regio's, denk aan zowel Azië als Amerika, wellicht gaat accelereren.
In 2009 waren het overheidsstimuleringsprogramma's die het economische
vliegwiel na een abrupte stilstand weer in beweging brachten. Dit werd
gevolgd door een voorraadherstel bij bedrijven in 2010. Vanaf komend jaar
(2011) zullen het met name de consumentenbestedingen zijn - in Amerika goed
voor circa 70 procent van de economie - die de economie verder zullen
aanzwengelen.
Het stevige herstel dat zich op de Amerikaanse arbeidsmarkt lijkt aan te
kondigen, is hierbij in het bijzonder hoopgevend. Zo steeg de vraag naar
uitzendkrachten in de afgelopen novembermaand opmerkelijk sterk. Vaak is dat
een voorbode voor een toename van de creatie van meer duurzame banen. Een
ander teken is de ontwikkeling van de duur van de gemiddelde werkweek in
Amerika: die steeg in het afgelopen derde kwartaal het sterkst in meer dan
25 jaar.
De verbeterende situatie op Amerikaanse arbeidsmarkt leidt naar verwachting
tot meer vertouwen bij de consument en eveneens tot meer besteedbaar
inkomen. Dat leidt weer tot meer consumentenbestedingen, wat weer leidt tot
meer bedrijfsinvesteringen. Hierdoor zal de situatie op de arbeidsmarkt
zicht weer verder kunnen verbeteren.
Cashreserves bedrijven
Wereldwijd hebben bedrijven sinds het uitbreken van de economische crisis
enorme hoeveelheden cash opgepot. Zelfs het Europese noodfonds van
750 miljard euro waarmee hele landen gered moeten worden steekt hier mager
bij af. Voor bedrijven bestaan er in essentie een viertal mogelijkheden voor
aanwending van deze reserves.
Zij kunnen 1) hun reserves investeren in groei, bijvoorbeeld door het bouwen
van nieuwe fabrieken, of 2) ze kunnen de overvloedige reserves gebruiken
voor het plegen van overnames. Of besloten kan worden de overmatige reserves
terug te geven aan de wetmatige eigenaren - de aandeelhouders.
Dit kan door 3) of de dividenden te verhogen of 4) de inkoop van eigen
aandelen op te schroeven. Al deze alternatieven, mits met beleid uitgevoerd,
zijn gunstig voor de aandeelhouders. Zelf houden we overigens rekening met
een toename van elk van de genoemde alternatieven.
Particuliere belegger: somberheid troef
Geloof het of niet: particuliere beleggers zijn ondanks koersstijgingen van
de meeste beurzen van 80 tot 100 procent sinds het dieptepunt van begin 2009
nog altijd opmerkelijk somber gestemd. Per saldo opereren zij nog steeds aan
de verkoopzijde op de beurs.
Wanneer particuliere beleggers per saldo verkopen is dat vaak een goede
indicatie voor aantrekkelijke aandelenrendementen die volgen. Pas wanneer
beleggen weer hét favoriete onderwerp op verjaardagen en feestjes is en
particulieren weer massaal in aandelen stappen, is het zaak om zelf
voorzichtiger te worden.
Zover is het echter nu nog lang niet. Maar houdt er wel rekening mee dat ook
het huidige negatieve sentiment zich eens weer ten positieve keert.
Aandelen: niet duur, vooruitzichten goed
De waarderingen van aandelen bevinden zich momenteel rond historische
gemiddeldes (maar zijn afgezet tegen de actuele rente juist relatief
goedkoop). Vanwege het verdere economische herstel dat zich lijkt aan te
kondigen, zou een wat hogere actuele waardering reëel zijn geweest.
Juist het feit dat momenteel van een dergelijke, wat hogere waardering geen
sprake is, geeft aanleiding om redelijk positief te zijn over de
vooruitzichten van aandelen voor het komende jaar.
Voor 2011 lijkt het aannemelijk dat het economische herstel zich zal
doorzetten wat ook een positieve uitwerking op de arbeidsmarkten zal hebben.
Ik vermoed wel dat er komend jaar, na drie decennia, een einde komt aan de
periode van dalende rentes. In het bijzonder obligaties met lange looptijden
zullen hiervoor gevoelig blijken (en stevige koersdalingen kunnen laten
zien).
Voor aandelenbeleggingen - in het bijzonder waar het 'value-aandelen' betreft
- biedt 2011 echter wederom aantrekkelijke rendementen.
Wel dienen uiteraard externe risicofactoren als altijd goed in de gaten
gehouden te worden. Hierbij valt te denken aan de Europese schuldencrisis
maar ook bijvoorbeeld de uitzonderlijk hoge, maar door velen nog altijd
gebagatelliseerde, gemiddelde hypotheekschuld in Nederland. Waar Nederland
in veel internationale rankings op allerlei gebieden steeds verder wegzakt,
behoren we op dit vlak namelijk nog steeds tot de wereldtop...
Hendrik Oude Nijhuis heeft zich jarenlang verdiept in de strategieën van 's
werelds beste beleggers en is tevens oprichter van
warrenbuffett.nl over de beleggingsstrategie van Warren Buffett.
Lees ook:
degelijk geld
tegen
wel
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl