Er is eindelijk een koper voor HEMA. Zakenman Marcel Boekhoorn neemt de warenhuisketen over.
HEMA staat al meer dan een jaar in de etalage, maar tot nu toe verliep het verkoopproces zeer moeizaam.
Er was voor de zomer even sprake van dat de oer-Hollandse keten in Belgische handen zou komen, maar investeerder Core Equity haakte net als diverse andere partijen af.
De huidige eigenaar, het Britse Lion Capital, kocht HEMA in 2007 voor 1,1 miljard euro, maar wil graag van de winkelketen af. Twee eerdere pogingen om HEMA te verkopen mislukten in 2011 en 2014.
Maar nu lijkt het toch rond te komen dankzij Boekhoorn, de man die schatrijk werd door de verkoop van Telfort en twee panda’s uit China naar Nederland haalde. Zijn investeringsmaatschappij Ramphastos Investments heeft een principe-overeenkomst met de eigenaar van HEMA over een overname.
Wat haalt de 58-jarige zakenman met HEMA in huis?
De warenhuisketen verkeerde lang in zwaar weer en schrijft nog altijd rode cijfers, maar de weg omhoog is ingeslagen, blijkt uit een blik op de financiële resultaten. Al zorgen de warme zomer en stakingen in Frankrijk dit jaar voor een dipje.
De omzet per winkel kruipt omhoog
HEMA opent driftig nieuwe vestigingen, met name buiten Nederland. De HEMA kun je tegenwoordig zelfs vinden in Abu Dhabi en andere landen in het Midden-Oosten zullen snel volgen. Ook wil topman Tjeerd Jegen de stap naar Azië maken.
In tien jaar tijd is het aantal winkels ruimschoots verdubbeld, van 355 in 2006 naar 753 halverwege 2018. Maar de inkomsten zijn min of meer op hetzelfde niveau gebleven. Dat betekent dat de omzet per winkel fors is gedaald.
Maar sinds drie jaar zitten de gemiddelde opbrengsten per filiaal weer voorzichtig in de lift, zoals te zien is in de onderstaande grafiek. Een goed teken.
De vergelijkbare omzet krimpt dit jaar
De netto omzet van HEMA stijgt al enkele jaren op rij, maar dat is inclusief de opening van nieuwe winkels. Om beter te vergelijken tussen verschillende jaren is het nuttiger om alleen filialen mee te rekenen die gedurende het hele jaar open zijn geweest, de zogenoemde like for like consumer sales.
Reken je nieuwe vestigingen niet mee, dan zijn de inkomsten op vergelijkbare basis gestegen in de jaren 2015, 2016 en 2017. Maar dit jaar komen er weer minder mensen naar de winkels.
Jegen gaf daarvoor twee redenen. Door de hoge temperaturen was het minder druk in de filialen. Ook was er een staking in het openbaar vervoer in Frankrijk, waar HEMA inmiddels 75 vestigingen heeft.
Zwarte cijfers zijn in zicht
De rode cijfers zijn nog niet weggewerkt, al worden ze wel elk jaar minder. HEMA boekte in 2017 een verlies van 31 miljoen euro, de teller voor de eerste zes maanden van dit jaar staat op min 16 miljoen euro.
Winstgevendheid neemt weer toe
Ebitda is de Engelse afkorting voor earnings before interest, taxes, depreciation and amortization. Het is een zeer ruwe maatstaf voor de winstgevendheid van een bedrijf. De ebitda is ongeveer het resultaat dat overblijft als de leveranciers, de lonen en de huur zijn betaald, maar zonder dat financiële lasten, afschrijvingen en waardeverminderingen verrekend zijn.
Bij HEMA neemt het ebitda weer toe, na vier jaren van sterke daling. Een signaal dat het onderliggend beter gaat het het winkelbedrijf.
Schuldratio terug naar acceptabel niveau
Door de overname van investeringsfonds Lion Capital werd HEMA opgezadeld met een enorme schuldenlast.
De netto schuld van HEMA bedroeg halverwege 2018 afgerond 758 miljoen euro. Doordat de ebitda stijgt, is de verhouding tussen de schuld en de bruto winstgevendheid gedaald tot een enigszins acceptabel niveau.
De schuldratio geeft aan binnen hoeveel jaar een bedrijf zijn schulden af kan betalen. Een schuld/ebitda-ratio van minder dan 3 is in de meeste gevallen acceptabel. Komt de schuldratio boven de 5, dan is dat riskant.
De schuld/ebitda-ratio van HEMA liep begin 2015 op tot meer dan 16. Zo’n hoge ratio is niet alleen gevaarlijk voor het terugbetalen van de schuld, het betekent ook dat de mogelijkheden om nieuw kapitaal aan te trekken beperkt zijn.
Nu is de schuldratio gedaald tot 7,30. Overigens rekent HEMA zelf met een aangepast ebitda, waarmee de schuldratio uitkomt op 6,1.
Boekhoorn sprak donderdag tijdens de persconferentie van een loden last. Hij wil de schuld drastisch verlagen. "Er gaat 100 miljoen euro aan schuld van de balans af en er zal een kapitaalinjectie van 40 miljoen euro worden gedaan", aldus de ondernemer.
Revitalisering van Nederland lijkt te slagen
HEMA had het een tijdlang moeilijk in Nederland, veruit de belangrijkste markt voor de winkelketen. Niet voor niets was revitalisering van de Benelux een van de speerpunten van CEO Jegen.
In Nederland lukt dit. De nieuwe inrichting van de winkels en vernieuwing van het assortiment lijken aan te slaan bij consumenten. De omzet in Nederland is in drie jaar tijd met bijna 90 miljoen euro gestegen.
België en Luxemburg is een ander verhaal, maar die landen dragen aanzienlijk minder bij aan de omzet. Net als Frankrijk, waar HEMA razendsnel groeit.
Focus op simpele kleding betaalt zich uit
Back to basics, zo valt de kledingstrategie van HEMA te typeren. De keten probeert niet langer te concurreren met de H&M’s en Primarks van deze wereld met modieuze outfits.
HEMA legt zich toe op basisartikelen zoals ondergoed en T-shirts. En dat betaalt zich uit. Kleding is een van de categorieën die de kar trekt, met een groei van 2,6 procent vorig jaar. HEMA is nu zelfs marktleider in de Nederlandse kledingbranche.
Nog beter gaat het met huishoudelijke artikelen en persoonlijke verzorging, met een plus van 6,6 procent.
Qua eten en drinken weet HEMA de inkomsten op peil te houden, ondanks concurrentie van Albert Heijn, Lidl en andere supermarkten. Mensen kopen nog steeds taarten, wijn en hapjes bij de winkelketen.
En hoe zit het met de webshop?
De laatste pijler van HEMA’s strategie is versterking van e-commerce. In alle landen is de website in 2016 vernieuwd, waarbij vooral de mobiele gebruikservaring is verbeterd.
Verder zet de winkelketen in op de wisselwerking tussen de online webshop en fysieke vestiging. Klanten kunnen een bestelling via internet plaatsen en die ophalen in de winkel – of bij klachten het product weer inleveren bij de balie. Thuisbezorgen is tevens verbeterd. Wie op een doordeweekse dag voor 21.00 uur bestelt, heeft de artikelen de volgende dag in huis.
Dat werpt z'n vruchten af. Vorig jaar nam de online omzet met 31 procent toe vergeleken met het jaar ervoor. In het tweede kwartaal van 2018 lieten de internetverkopen een plus van 8 procent zien.
Toch is retailexpert Cor Molenaar kritisch. “De HEMA heeft tot nu toe eigenlijk gewoon een winkeltje op internet”, zegt hij tegen Business Insider. “Maar we zijn in een nieuwe fase beland in de retailwereld. Je moet een integrale online strategie hebben en de smartphone omarmen.”