Schuldeisers van HEMA hebben een akkoord gesloten met de directie om de winkelketen over te nemen.
De torenhoge schuld van HEMA wordt fors verlaagd, waarbij huidige obligatiehouders de aandelen in handen krijgen.
Het is de bedoeling om HEMA op termijn weer door te verkopen.
Een mogelijke koper is Blokker-eigenaar Michiel Witteveen, maar er zijn ook andere opties.
ANALYSE – De coronacrisis biedt geen gebrek aan drama. Dat geldt zeker ook voor winkelketen HEMA. Schuldeisers zijn bezig de macht te grijpen bij het warenhuisconcern. Maar dat is niet het eindspel in de strijd om de toekomst van de Nederlandse winkelicoon.
Maandag meldde de directie van HEMA onder aanvoering van topman Tjeerd Jegen dat een akkoord is bereikt met schuldeisers van de winkelketen.
HEMA zucht onder een onhoudbare schuldenlast. De huidige eigenaar, ondernemer Marcel Boekhoorn, wilde een deal sluiten met obligatiehouders die samen goed zou zijn voor 750 miljoen euro aan leningen. Maar dat mislukte zondag.
Omdat HEMA in gebreke dreigt te blijven op de terugbetaling van een deel van de schuld, moest er iets gebeuren. Volgens de directie ligt er nu een akkoord met de houders van de 750 miljoen euro aan obligaties.
De deal komt er kort gezegd op neer dat deze obligatiehouders 450 miljoen euro aan schuld kwijtschelden, zodat er 300 miljoen euro aan schuld overblijft. In ruil daarvoor krijgt een deel van de obligatiehouders nieuwe aandelen waarmee ze volledig controle krijgen over HEMA. De huidige eigenaar Boekhoorn wordt hiermee buitenspel gezet.
HEMA staat weer in de etalage
De strijd om HEMA is met de ontwikkelingen van maandag allerminst beslecht. Als de beoogde machtsgreep van de obligatiehouders inderdaad slaagt, krijgt HEMA een zeer diverse groep beleggers als aandeelhouder, met veel Angelsaksisch georiënteerde investeringsmaatschappijen die vooral één ding willen: rendement.
De directie van HEMA gaf maandag aan in de nieuwe constellatie zijn strategische plannen te willen uitvoeren: kostenbesparingen en hogere winstmarges realiseren op de winkels, online groeien, meer strategische deals sluiten zoals de samenwerking met Jumbo en uitbreiding in het buitenland.
Probleem is wel: voor een aantal van deze zaken is geld nodig, veel geld. Er moet geïnvesteerd worden en het is maar zeer de vraag of de schuldeisers, die nu in feite gratis aandelen krijgen, bereid zijn echt geld te steken in HEMA.
Schuldeisers verkopen HEMA snel weer door
Als de nieuwe eigenaren niet serieus willen investeren, is de kans groot dat HEMA blijft kwakkelen. Door de coronacrisis verwacht de warenhuisketen dit jaar een daling van de operationele winst met bijna 60 procent.
Om levensvatbaar te blijven heeft HEMA een eigenaar nodig die voor de langere termijn in het bedrijf wil investeren.
HEMA-topman Jegen gaf maandag in een toelichting op de schuldsanering expliciet aan dat het niet de bedoeling is dat de schuldeisers die nu eigenaar worden van HEMA heel lang eigenaar blijven. Er wordt al gepraat over een exitstrategie.
Als huidige obligatiehouders controle krijgen over de aandelen van HEMA, kunnen ze met diverse partijen in gesprek om de aandelen door te verkopen aan een partij die meer wil met HEMA.
Hierbij zijn een vijftal meer of minder waarschijnlijke opties denkbaar. We nemen ze hieronder kort door:
1. Burgerinitiatief & crowdfunding: HEMA in handen van particuliere fans
Afgelopen week werden er twee burgerinitiatieven gelanceerd om HEMA te redden. Eerste Kamerlid Mei Li Vos van de PvdA wil van HEMA een coöperatie maken waarbij deelnemers geld inleggen voor de overname van de aandelen. En merkenstrateeg Arjan Leest heeft met enkele oud-medewerkers van HEMA een website opgericht om HEMA via een crowdfundingactie in handen te krijgen.
Maandag kondigden de initiatiefnemers van respectievelijk Houdehema en Welovehema aan dat ze verder samen gaan optrekken. Naar eigen zeggen zijn er al meer dan 10.000 steunbetuigingen ontvangen.
Een samenwerking is waarschijnlijk hard nodig, want de kans is klein dat deze initiatieven succesvol zullen zijn. De obligatiehouders die bezig zijn de controle over HEMA te krijgen, zullen meerdere opties afwegen en gaan voor de hoogste bieder.
Alleen als via publieksacties zoveel geld bijeen wordt gebracht dat een prijs kan worden geboden die fors hoger is dan wat professionele partijen bieden, zou een burgerinitiatief kans maken.
2. Beursgang HEMA
HEMA naar de beurs brengen. In theorie is dat ook een optie. Maar de omstandigheden zijn lastig. Door de coronacrisis is er nog altijd veel onzekerheid op de beurs, met flink schommelende koersen.
Zelf heeft HEMA ook flink last van de crisis, waardoor de financiële cijfers niet echt uitnodigen tot een topwaardering van het bedrijf op de beurs.
3. Private equity: HEMA opnieuw bij een investeringsmaatschappij
In 2018 nam ondernemer Marcel Boekhoorn HEMA over van de Britse investeringsmaatschappij Lion Capital. In theorie is het mogelijk dat een soortgelijke partij interesse toont in HEMA.
Zogenoemde private equity-investeerders kopen ondernemingen op, voeren een plan uit om de winstgevendheid te verhogen en verkopen de boel dan weer door.
Punt is wel dat private equity overnames graag doet door veel te lenen en zelf relatief weinig eigen vermogen in een bedrijf te stoppen. Juist die aanpak, toegepast door Lion Capital, heeft HEMA opgezadeld met een torenhoge schuld en grote financiële problemen.
De kans dat een private equity-partij HEMA koopt en opnieuw volpompt met schulden, net nu het bedrijf een beetje lucht krijgt door kwijtschelding van schulden, lijkt dan ook niet groot.
4. Strategische koper voor HEMA uit de retail: Blokker
Nu komen we bij de opties die waarschijnlijk meer kans maken.
Afgelopen week werd bekend dat ondernemer Michiel Witteveen, die het Blokker-concern overnam van de gelijknamige familie, een bod heeft gedaan op HEMA.
Het blijft goed mogelijk dat Witteveen, na de afschrijving van schulden door de huidige obligatiehouders, opnieuw aanklopt om de aandelen HEMA over te nemen.
Voordeel voor een koper die zelf actief is in de Nederlands detailhandel is dat kostenbesparingen, merkpositionering én slimme samenwerkingen makkelijker gerealiseerd kunnen worden.
Retailexpert Cor Molenaar repte in 2018 tegenover Business Insider al van de mogelijkheid dat Marcel Boekhoorn, die op dat moment bezig was met de overname van de HEMA, ook Blokker zou kopen. Die logica geldt nu ook voor de huidige Blokker-eigenaar Witteveen.
HEMA is volgens Molenaar een sterk vrouwenmerk en Blokker vult dat op het huishoudsegment goed aan. “Het zou beter zijn voor beide merken”, zei Molenaar. “Samen zouden ze een heel sterke plaats in het middensegment veroveren, in plaats van dat ze tegen elkaar concurreren.”
5. Vermogende investeerder die het merk HEMA wil uitbouwen
Waar de combinatie van Blokker en HEMA vooral op de Nederlandse markt nieuwe mogelijkheden biedt, zou je ook kunnen denken aan een investeerder die brood ziet in internationale expansie van de HEMA. Daarvoor is wel iemand nodig die iets heeft met het merk HEMA, echt wil investeren en ruim bemiddeld is.
Een naam die daar typisch bij past is... Marcel Boekhoorn.
Afgelopen zondag maakte Boekhoorn bekend dat hij er niet uit was gekomen met de huidige schuldeisers. "Blijkbaar willen ze een markttest doen en kijken of er elders meer te halen is. Ik denk niet dat dit in het belang is van HEMA en de kans is groot dat het bedrijf wederom ten prooi zal vallen aan opportunistische investeerders."
Als de schuldeisers van HEMA die nu de controle grijpen, een marktverkenning doen, zal duidelijk worden of er partijen zijn die méér willen bieden dan Boekhoorn heeft gedaan. Op het moment dat dit niet zo zou zijn, kan Boekhoorn in theorie weer in gesprek treden met HEMA.
Zelf gaf Boekhoorn maandag gemengde signalen af. Tegenover Follow The Money aan dat hij geen nieuw bod gaat doen. Naar eigen zeggen is hij "klaar met HEMA."
Maar Boekhoorn plaatste ook een uitzonderlijke 'persoonlijke mededeling' op de site van zijn investeringsmaatschappij Ramphastos. Daarin meldde hij het volgende.
"De HEMA heeft een historische nieuwe kans op een toekomst met een gesaneerde balans: een goeddeels verwijderde molensteen. De manier waarop dit gedaan is, is wat wrang voor ons omdat we nu noodgedwongen op de reservebank zitten. Dat zijn wij niet gewend. Ik blijf het de komende tijd nauwgezet volgen."
De vraag blijft dus of Boekhoorn nog een keer opduikt als de obligatiehouders die de macht hebben gegrepen bij HEMA hun aandelen weer willen verkopen.