Italiaanse economen stellen dat Europese banken iets gezonder zijn geworden, maar achterblijven bij Amerikaanse collega’s.

Zondag 26 oktober maakt de Europese centrale bank de resultaten van een groot onderzoek bij banken bekend. 130 Europese banken werden door de ECB doorgelicht op zwakke plekken. Ook is een stresstest uitgevoerd, om te kijken of de banken in economisch zwaar weer overeind blijven.

Buffers vergroten

De vraag die daarbij op de achtergrond speelt is: gaat de ECB de buffereisen voor banken aanscherpen? Als banken meer eigen buffers hebben, hoeven ze minder voorzichtig te zijn met het verstrekken van risicovolle kredieten aan het midden- en kleinbedrijf, is de gedachte. Want ondanks dat banken goedkoop kunnen lenen bij de ECB, komt uitlenen aan kleine bedrijven maar niet op gang. En dat hindert het economisch herstel in de eurozone.

Economen van de centrale bank van Italië hebben al een verkenning gedaan naar de gezondheid van de Europese banken. Hun conclusie is dat Europese banken het iets slechter doen dan Amerikaanse banken. Voor Nederlandse banken zou er nog meer werk aan de winkel kunnen zijn.

Eigen kapitaal groeit, maar niet snel genoeg

Ze hebben daarbij gekeken naar de zogenoemde ‘leverage ratio’: de verhouding tussen eigen kapitaal en de totale balans. Een lage ratio geeft een gezonde verhouding tussen die twee aan. De ratio nam voor Europese banken af van 50,5 naar 26,1.

Maar dat tempo is lager dan bij Amerikaanse banken. Die verlaagden hun gemiddelde 'leverage ratio' van 32,8 naar 14,1.

Dé manier om de buffers te vergroten is door meer kapitaal aan te trekken door aandelen uit te geven. Die maatregel is impopulair bij bestaande aandeelhouders, omdat de waarde van bestaande aandelen lager wordt.

De onderzochte banken hebben tussen 2011 en 2013 geprobeerd hun balans te verbeteren. Vooral door bezittingen af te stoten, maar ook door nieuw kapitaal aan te trekken. Gemiddeld nam eigen kapitaal toe met 9,6 procent, terwijl bezittingen afnamen met 4,3 procent. Overigens vinden de economen dat het aantrekken van extra kapitaal gelijke tred moet houden met het saneringen van de bezittingen van de banken, zoals slechte hypotheken.

Nederlandse banken presteren matig

Maar er is dus nog een groot verschil met de collega's aan de overkant van de oceaan. Het zou geen kwaad kunnen om het tempo op te voeren, concluderen de Italiaanse specialisten.

Als Europese banken in de buurt willen komen van de leverage ratio van de grootste Amerikaanse banken, moeten ze op een ratio 21,6 gaan zitten. Dan moeten ze hun ratio met nog 17 procent omlaag brengen. Oftewel: 17 procent méér bezittingen van de hand doen, dan wel 21 procent meer kapitaal aantrekken.

De Nederlandse banken presteren matig vergeleken met andere Europese banken. Volgens de cijfers zat de leverage ratio van Nederlandse banken in juni 2013 iets boven het Europese gemiddelde. Alleen Duitse, Franse en Deense banken hadden een slechtere leverage ratio.

Op het huidige tempo zijn de Europese banken aan het einde van eerste kwartaal van 2015 in evenwicht, voorspellen de economen.

Minister Dijsselbloem wilde al op eventuele ECB-aanscherpingen vooruitlopen. Dat plan stuitte op afkeuring van ING-topman Ralph Hamers.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl