De Britse premier Theresa May wil de EU vragen de Brexit opnieuw uit te stellen, maar liefst zo kort mogelijk. Ze gaat om een no deal-Brexit te voorkomen proberen met de oppositie een acceptabel voorstel te presenteren en aanvaard te krijgen voor 22 mei. Groot-Brittannië hoeft dan niet mee te doen aan de Europese verkiezingen.
May kwam dinsdag met haar verklaring na een urenlang beraad met de leden van haar kabinet. Ze zei dat elk plan waarin zij en Labour-leider Jeremy Corbyn zich kunnen vinden ter goedkeuring zal worden voorgelegd aan het parlement. Ze zal het vervolgens meenemen naar de bijeenkomst van de Europese Raad volgende week.
“Vandaag kom ik in actie om de impasse te doorbreken. Ik bied aan met de leider van de oppositie om de tafel te gaan zitten om te proberen overeenstemming te bereiken over een plan waar we beiden achter staan om ervoor te zorgen dat we de Europese Unie verlaten en dat doen met een deal”, aldus May.
Donald Tusk, de voorzitter van de Europese Raad, reageerde via Twitter op de laatste ontwikkelingen in Londen. “Ook nu, na vandaag, weten we niet wat de uitkomst zal zijn. Laten we geduldig zijn.”
Even if, after today, we don’t know what the end result will be, let us be patient. #Brexit
— Donald Tusk (@eucopresident) 2 april 2019
Waarschuwing Corbyn
Oppositieleider Jeremy Corbyn heeft het aanbod van premier Theresa met hem te praten over het doorbreken van de Brexit-impasse met instemming begroet, maar haar meteen ook gewaarschuwd. De voorman van Labour behoudt zich het recht voor de regering met een motie van wantrouwen ten val te brengen als zij niet in staat blijkt een meerderheid te bewerkstelligen in het Lagerhuis.
“De tijd zal het leren”, aldus Corbyn. Hij zei de discussie vooraf geen beperkingen te willen opleggen, maar benadrukte nog eens dat Labour er alles aan zal doen een desastreuze no deal-Brexit te blokkeren. “Onze verantwoordelijkheid is ervoor te zorgen dat we niet uit de EU neerstorten.”
Lees meer: Hoe een no deal-Brexit het Verenigd Koninkrijk compleet kan ontregelen
De Schotse premier Nicola Sturgeon waarschuwde dat Mays verzoek om kort uitstel van de inwerkingtreding van artikel 50 mogelijk een valstrik is. Afgevaardigden die het eens zijn met een latere Brexit-datum dan 12 april en niet willen meedoen aan de Europese verkiezingen kunnen volgens haar voor de keus komen te staan tussen de bestaande scheidingsregeling van May of een vertrek uit de EU zonder enige afspraak.
Door haar bereidheid met Labour te praten, waarvoor May tot dusver niets voelde, lijkt de tweedeling in de Conservatieve partij verder verscherpt en een mogelijk zachtere Brexit in de maak. Bij de parlementaire stemming over alternatieve opties, om de regering de weg te wijzen, haalde het voorstel deel te blijven uitmaken van de douane-unie het maandagavond net niet (273-276).
Minister Blok houdt vragen
De verklaring van May over de Brexit “roept meteen wel weer een aantal vragen op”, zei minister Stef Blok van Buitenlandse Zaken in de Tweede Kamer.
“De komende dagen zullen ook echt gebruikt worden om helderheid te krijgen van het Verenigd Koninkrijk over wat ze voor zich zien. En dat bepaalt dan ook de vraag welke periode daarbij passend is”, aldus Blok. Hij kan niet uit de verklaring halen of de Britse premier buiten de rode lijnen wil treden die ze eerder heeft gesteld.
Politieke partijen reageren afwachtend. Het CDA is bereid uitstel te geven. Maar dan is 22 mei wel een “snoeiharde datum”, zei Pieter Omtzigt. Coalitiegenoot VVD vindt het goed dat May met de oppositie wil praten. Maar laten we “eerst wachten wat eruit komt”, aldus Anne Mulder. D66’er Kees Verhoeven spreekt van een “grote stap” die de Britse premier al veel eerder had moeten zetten.
Wetsvoorstel van het Lagerhuis voor uitstel
Een groep Britse parlementariërs kwam eerder op de dag zelf al met een wetsvoorstel om de regering te dwingen opnieuw uitstel te vragen van de Brexit.
Het initiatief wordt onder meer gesteund door conservatief Lagerhuislid Oliver Letwin en Yvette Cooper van oppositiepartij Labour. “We bevinden ons in een erg gevaarlijke situatie. Er is een ernstig en groeiend risico dat over tien dagen een vertrek zonder deal plaatsvindt”, aldus Labourlid Cooper. “We beseffen dat dit lastig is. Maar het is zeker de moeite van het proberen waard”, concludeerde Letwin.
Het Lagerhuis heeft vorige maand nog duidelijk gemaakt tegen een chaotische Brexit zonder deal te zijn. Het lukt echter ook niet een parlementaire meerderheid te vinden voor een Brexit-plan. De parlementariërs hebben het akkoord van premier May al herhaaldelijk verworpen en ook tegen een reeks alternatieve plannen gestemd.
Brexiteers probeerden spoorwegen te saboteren
Ondertussen onderzoekt de politie pogingen van onbekende voorstanders van de Brexit om het Britse spoornet te saboteren. In de buurt van Yaxley (Cambridgeshire) en Netherfield (Nottinghamshire) zijn op de rails verdachte apparaatjes aangetroffen. Volgens The Mirror konden die kortsluiting veroorzaken, waardoor seinhuiswachters de indruk kregen dat er een trein stilstond op een baanvak, terwijl dat niet het geval was. Het zou de dienstregeling verstoren en leiden tot vertraging.
Door veiligheidsmaatregelen, die getroffen waren conform de richtlijnen van de EU, werkten de dingen echter niet.
Op de apparaten was de tekst aangebracht dat uitstel of afstel van de Brexit niet wordt gepikt. De regering wordt beticht van verraad want “vertrek betekent vertrek” en “we zullen dit land op de knieën brengen” als we niet snel afscheid nemen van de Europese Unie.
De mislukte sabotageacties werden respectievelijk op 21 en 27 maart ontdekt door spoorwegarbeiders. In verband met het onderzoek is dat dinsdag pas bekendgemaakt. Er zijn nog geen aanhoudingen verricht.