De komende regeerperiode gaan oppositiepartijen PvdA en GroenLinks het regeerakkoord op vijftien thema’s samen toetsen. Dat levert een samenwerking op die volgens de partijen niet vrijblijvend is. Ze willen op die vijftien onderwerpen ook hetzelfde gaan stemmen.

De linkse oppositiepartijen presenteerden maandag een progressief akkoord dat als tegenhanger moet dienen van het coalitieakkoord waar VVD, D66, CDA en ChristenUnie binnenkort naar verwachting mee komen.

PvdA en GroenLinks spreken van een nieuwe politieke weg, en zetten bovendien een nieuwe stap in hun toch al nauwe samenwerking. Het akkoord betekent ook dat de twee partijen zich aan elkaar verbinden voor de komende regeerperiode. Maar het is nadrukkelijk geen fusie, benadrukken partijleiders Jesse Klaver (GroenLinks) en Lilianne Ploumen (PvdA).

Straks staat “het oude kabinet weer op het bordes”, zegt Klaver. “Het is de voortzetting van de oude coalitie. Maar ik beloof u bij deze: u krijgt niet dezelfde oppositie. Want wij gaan het anders doen dit keer”, belooft hij. De vijftien standpunten van de linkse partijen zullen ook als ‘meetlat’ fungeren, waarnaast ze de plannen in het regeerakkoord zullen leggen.

Dit zijn de thema's en de bijbehorende doelstellingen voor 2030 die PvdA en GroenLinks in hun progressief akkoord hebben vastgelegd:

1. Klimaat: We halen de doelstelling van Parijs en beperken de opwarming van de aarde tot
maximaal 1,5 graden.

2. Woningmarkt: Mensen geven maximaal een kwart van hun inkomen uit aan wonen

3. Arbeidsmarkt: Iedereen die werkt heeft een zekere arbeidsmarktpositie

4. Ongelijkheid: Werken loont meer dan beleggen en speculeren

5. Kenniseconomie: Nederland behoort tot de meest duurzame innovatieve economieën van de
wereld

6. Onderwijs: Iedereen in Nederland kan goed lezen, schrijven en rekenen

7. Bestuurscultuur: Mensen hebben meer vertrouwen in de democratische rechtsstaat dan ooit

8. Gezondheid: De sociaaleconomische gezondheidsverschillen zijn minstens gehalveerd

9. Jeugdarmoede: We bannen armoede onder kinderen uit

10. Inclusiviteit: Zo snel mogelijk uitbannen van discriminatie en institutioneel racisme

11. Biodiversiteit: We keren de afname van de biodiversiteit, door meer natuurgebieden, schoner
water en gezondere lucht

12. Regionaal beleid: De bereikbaarheid van voorzieningen neemt toe in heel Nederland

13. Gelijkheid: Vrouwen krijgen even goed betaald als mannen, de loonkloof wordt gedicht

14. Consumptie: Producten in de winkel zijn vrij van uitbuiting, ontbossing, kinderarbeid of
andere vormen van mensenrechtenschendingen ergens op de wereld

15. Buitenlandpolitiek: De Europese Unie is koploper groene banen, eerlijke handel en faire
belastingen

Sleutelrol in Eerste Kamer

Het kabinet heeft steun van een van de twee partijen nodig in de Eerste Kamer, maar de nieuwe coalitie zal dus allebei moeten overtuigen als ze steun wil voor voorstellen. Over de toekomst van de landbouw staat weinig in het linkse akkoord.

Eerder kondigden de twee partijen al aan als één fractie te willen onderhandelen aan de formatietafel. Ze voeren ook al af en toe samen fractievergaderingen. Maar in de aanloop van de gemeenteraadsverkiezingen werken de twee partijen in veel grote steden niet samen, bleek recent uit een rondgang van Nieuwsuur.

PvdA-leider Ploumen riep andere partijen en clubs buiten het parlement op zich aan te sluiten. Ze hoort graag voorstellen van mensen die ervan overtuigd zijn "dat het anders kan en beter moet."

LEES OOK: Femke Halsema roept de regering op een coronadenktank te vormen voor de lange termijn