Dit zijn 24 groene ETF's die duurzame aandelen en obligaties volgen

Als je wilt gaan beleggen of al een tijdje belegt, ontkom je niet aan de vraag of je een deel van je fortuin – of zelfs al je vermogen – in groene en sociaal verantwoorde producten moet steken.

Duurzaam beleggen is in de afgelopen jaren uitgegroeid van een nichemarkt tot een van de dominante ontwikkelingen in de wereld van beleggingsfondsen.

Maar hoe kies je groene en sociaal verantwoorde beleggingen die ook nog een goed rendement behalen? En voldoende diversificatie? En hoe kun je voorkomen dat je je geld steekt in een investering waar de label ‘duurzaam’ of ‘groen’ gewoon een marketingtruc is?

Business Insider zet de belangrijkste overwegingen voor je op een rij. Daarna geven we een overzicht van 24 duurzame ETF’s met de belangrijkste kenmerken die je kunt aanschaffen bij Nederlandse brokers en grootbanken.

Duurzame fondsen schieten als paddenstoelen uit de grond

De helft van alle nieuwe beleggingsfondsen die vorig jaar in Europa werden gelanceerd, kreeg het label duurzaam, aldus persbureau Reuters. Ook de financiële dienstverlener Morningstar sprak van een vloedgolf van nieuwe ESG-fondsen, oftewel duurzame fondsen, die voor het eerst in 2020 op de markt kwamen.

Deze ongekende groei bouwt voort op de inmiddels sterke positie die duurzaam beleggen bezet in de financiële wereld. Zo bedroeg het totale beheerde vermogen van duurzame beleggingen in de Verenigde Staten begin vorig jaar 17.100 miljard dollar.

Dat is gelijk aan ongeveer een derde van het hele Amerikaanse beleggingsuniversum dat professioneel beheerd wordt, laat een rapport van US SIF zien.

Ook in Europa rukt duurzaam beleggen op. Eind 2019 werd voor 45 procent van het beheerde vermogen in Europa op enigerlei wijze gebruik gemaakt van selectiemethoden op basis van duurzame criteria.

ESG, SRI en impact beleggen: de drie tinten van groen en sociaal

Duurzaam beleggen kent meerdere vormen die net een andere afweging maken over wat onder de definitie van een groene en sociaal verantwoorde investering verstaan mag worden:

Beleggen op basis van ESG-factoren

De afkorting ESG staat voor Environmental, Social en Corporate Governance, oftewel milieu, sociale verantwoordelijkheid en goed bestuur.

Een voorbeeld van een milieuoverweging is hoe efficiënt de energie wordt verbruikt en hoeveel CO2 er uitgestoten wordt bij de productie van goederen en diensten. Bij sociale factoren wordt onder meer gekeken naar zaken zoals verboden arbeidspraktijken (kinder- en dwangarbeid), mensenrechten, arbeidsomstandigheden en relaties met verschillende belanghebbenden. Governance kan betrekking hebben op het functioneren van het management of het bestuur van een onderneming.

Deze informatie wordt geaggregeerd door gespecialiseerde partijen tot ESG-scores, die aangeven hoe goed een bedrijf, een organisatie of een overheidsproject het op duurzaamheidsvlak doet.

Inmiddels heeft vrijwel elke verhandelbaar financieel product zo'n duurzaamheidsscore van een of meerdere beoordelaars. Professionele en particuliere beleggers wegen ESG-scores mee bij hun beleggingsbesluiten.

SRI-beleggen

Socially Responsible Investing (SRI) of maatschappelijk verantwoord beleggen gaat een stap verder dan louter inachtneming van de ESG-factoren.

Bij een SRI-beleggingsstrategie worden de ESG-factoren gebruikt om beleggingen uit te sluiten die niet duurzaam genoeg zijn, zoals bedrijven actief zijn de wapen-, tabaks- en/of de gokindustrie.

Ook proberen aanhangers van de SRI-strategie bedrijven te selecteren die de beste ESG-scores hebben en jaar op jaar een verdere verbetering laten zien.

Hoe beperkend een SRI-beleggingsbeleid is, oftewel met welke striktheid bepaalde beleggingen uitgesloten worden, hangt af van de overtuigingen van beleggers. Toch worden de financiële overwegingen niet over het boord gegooid. Uiteindelijk streeft SRI naar een zo goed mogelijk rendement dat niet ten koste gaat van het geweten.

Impact beleggen

Impact beleggen is weggelegd voor de echte wereldverbeteraars die in de eerste plaats een verschil willen maken. Rendement komt dan logischerwijs op de tweede plaats.

Beleggers die voor deze strategie kiezen, formuleren vaak hele specifieke doelen die een bedrijf of een organisatie moet bereiken. Een belangrijke vereiste is dat deze doelen een tastbare positieve impact nastreven op het milieu of de maatschappij. Dat die impact uiteindelijk bereikt wordt, is overigens niet gegarandeerd.

Een voorbeeld van impact beleggen is een investering in een project dat een nieuwe vorm van hernieuwbare energie probeert te ontwikkelen.

Duurzaam beleggen in ETF's: waarom?

Duurzaam beleggen kan via veel verschillende financiële producten: aandelen met goede ESG-scores, groene bedrijfs- en overheidsobligaties, ETF's en beleggingsfondsen met uiteenlopende samenstellingen en strategieën.

Behalve het feit dat je investering hopelijk bijdraagt aan een betere wereld, is er niet veel anders aan duurzaam beleggen. De gebruikelijke financiële overwegingen blijven gewoon van kracht.

Je moet dus opletten dat je niet al je eieren in één mandje legt en een realistische inschatting maakt over hoeveel kennis en tijd je hebt om de beste aandelen of obligaties te selecteren. Ook de kosten mogen niet over het hoofd worden gezien!

Als particuliere belegger kom je snel bij ETF's oftewel trackers uit. Deze financiële producten volgen vaak brede marktindices en bieden daardoor optimale spreiding.

Ze komen in allerlei soorten en maten en kunnen tegen zeer lage kosten aan de portefeuille worden toegevoegd. Een ander voordeel is dat je als eigenaar van een ETF geen uitgebreid onderzoek hoeft te doen naar individuele bedrijven die daarin zitten.

Lees meer over waarom je ETF's aan je portefeuille moet toevoegen: 10 vragen over beleggen in ETF’s, hét must-have product voor elke particuliere belegger

24 duurzame ETF's die je niet mag missen

Het aanbod van ETF's en ook groene ETF's is heel uitgebreid. Alleen al op de beurzen van Euronext worden er ruim 800 indexfondsen verhandeld, waarvan ongeveer 90 in enige mate duurzaamheidskenmerken in acht nemen.

Daarom is het belangrijk om een goede selectie te maken. Daarbij moet je letten op zaken zoals duurzaamheidsscores, beleggingsstrategie, historisch rendement, risicoclassificatie, blootstelling aan bepaalde sectoren en lopende kosten.

Om de zoektocht te versimpelen, speurde Business Insider naar 24 meest opvallende duurzame ETF’s die je bij Nederlandse brokers DeGiro, BUX, Lynx en BinckBank kunt krijgen. Ook bekeken we het aanbod op de beurzen van Euronext, dat via de meeste banken beschikbaar is. Wij zochten per product de bovengenoemde kenmerken op.

Hiervoor gebruikten wij gegevens van de financiële website Morningstar, duurzaamheidsratings van MSCI en Sustainalytics en essentiële beleggersinformatie per product, een standaard document dat de fondsbeheerder samenstelt.

Hieronder volgt een korte samenvatting van de kenmerken die we per ETF beschrijven:

• Duurzaamheidsrating MSCI: Dit geeft de duurzaamheidsscore van MSCI weer, die loopt van CCC (de laagste) tot AAA (de hoogste) in de volgende volgorde: CCC, B, BB, BBB, A, AA, AAA.
• Duurzaamheidsrating Sustainalytics: Dit geeft de duurzaamheidsscore van Sustainalytics weer, die loopt van 0 tot 50, waar 0 geen duurzaamheidsrisico’s aangeeft en 50 voor het hoogste niveau van duurzaamheidsrisico’s staat.
• Risico: Dit is hoe risicovol een product is volgens de risicometer, een verplichte risicoclassificatie in Europa. De score loopt van 1 tot 7, waar 1 de laagste risicocategorie is en 7 de hoogste.
• Top sector: Dit is de sector volgens de classificatie van Morningstar waaraan een ETF de grootste blootstelling heeft.
• Rendement: We pakken het 3-jaarse historische rendement gemiddeld over 2017, 2018 en 2019 in de valuta waarin de ETF handelt.
• Valuta: Dit is de valuta waarin de ETF handelt.
• Kosten: Dit zijn lopende kosten oftewel een stuk rendement dat de fondsbeheerder elk jaar zelf houdt als vergoeding voor zijn werk en zaken zoals administratie.
• Aanbieder: Wij geven de aanbieder van de ETF aan tussen haakjes achter de naam van de tracker.

13 duurzame trackers met langer trackrecord

Van de ruim twintig ETF's die wij hebben gevonden, bestaat iets meer dan de helft minstens vier jaar. Deze indexfondsen hebben daardoor een langer trackrecord, dat ons in staat stelt om een gemiddeld rendement te berekenen op basis van historische gegevens. Wij gebruiken hiervoor een 3-jaars gemiddelde.

Het rendement varieert van 2 procent tot 18 procent per jaar:

Het rendement loopt zo fors uiteen, mede omdat op de lijst ETF's staan die zich op verschillende beleggingscategorieën richten. De meest winstgevende tracker (Lyxor New Energy) volgt een mandje van wereldaandelen uit de energiesector.

Dit indexfonds behaalde in de periode tussen 2017 en 2019 gemiddeld 18 procent per jaar op, een indrukwekkend rendement vergeleken met de historische prestatie van de aandelenmarkt als geheel. Deze ETF verdient volgens de duurzaamheidsscore van MSCI als enige op onze lijst de hoogste categorie van AAA. Dit heeft mede te maken met de voorkeur voor bedrijven die iets met duurzame energie doen.

Het indexfonds met het laagste rendement (Xtrackers II ESG EUR Corp Bond) volgt een mandje van obligaties, een activacategorie die als relatief veilig geldt en dus minder rendement oplevert.

De rendementen worden weergegeven in de valuta waarin de ETF handelt. Houd dus rekening met valutarisico als je in euro's belegt en een tracker koopt die in dollars of in een andere vreemde valuta gedenomineerd is.

De keerzijde van een hoger of lager rendement is hoe risicovol een belegging is. Zo zitten de trackers in onze selectie die aandelen volgen in de op een na hoogste categorie (risicoclassificatie 6) terwijl de ETF's die zich op obligaties richten een gematigder risicoprofiel hebben (risicoclassificatie 3 en 4).

Dat zijn allemaal de financiële kenmerken. Maar hoe zit het nou met de duurzaamheidseigenschappen?

Hoe beoordeel je hoe groen en sociaal een ETF is?

Elke ETF volgt een al bestaande index, die een eigen aanpak heeft. De Xtrackers II ESG EUR Corp Bond investeert bijvoorbeeld alleen in obligaties van bedrijven die minimaal een ESG-rating van BBB bij beoordelaar MSCI hebben.

De MSCI USA Socially Responsible sluit bedrijven uit die betrokken zijn bij de productie van fossiele brandstoffen.

ETF's waar bedrijven op criteria voor maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) beoordeeld worden, oftewel een SRI-strategie volgen, passen een mix van uitsluitingen en selectie op basis van ESG-scores toe.

Dat zijn allemaal voorbeelden van trackers die ondanks uitsluitingen en selectie op basis van ESG-scores veel spreiding bieden, omdat die meerdere marktsectoren en werelddelen beslaan. Maar er zijn ook gespecialiseerde ETF's zoals Lyxor New Energy of iShares Global Clean Energy die uitsluitend bedrijven in de groene energiesector bevatten.

Naast de selectiecriteria is het goed om meerdere bronnen voor ESG-ratings te raadplegen. Wij gebruiken daarvoor beoordelingen van MSCI en Sustainalytics. Deze twee beoordelaars worden het vaakst gebruikt door professionele beleggers, aldus een recent rapport over de kwaliteit van duurzame beoordelaars Rate the Raters 2020.

Het is overigens een goed idee om meerdere ESG-ratings te checken omdat die in hun beoordeling flink uit elkaar kunnen lopen. Zo krijgt iShares Global Clean Energy de op een na hoogste score bij MSCI (AA). Maar volgens Sustainalytics heeft de tracker een relatief hoog niveau van duurzaamheidsrisico's (25).

Dat soort verschillen komt voor omdat er nog geen universele aanpak bestaat voor het beoordelen van hoe groen een belegging is. Elke beoordelaar gebruikt de gegevens en de methode die hij of zij wil.

Toch zijn er ook ETF's waarbij beide beoordelaars het met elkaar eens zijn.

De UBS MSCI EMU Socially Responsible en iShares MSCI Europe SRI hebben een AA-rating bij de MSCI en een relatief sterke score voor duurzaamheidsrisico's bij Sustainalytics (19). Deze overeenstemming is een bemoedigend signaal dat bedrijven binnen deze financiële producten daadwerkelijk duurzaamheid serieus nemen.

11 duurzame ETF's die kort geleden geïntroduceerd zijn

Iets minder dan de helft uit onze selectie van 24 groene en sociale ETF's zijn uitgegeven in de afgelopen drie jaar en hebben daardoor een te korte koershistorie om op basis daarvan een gemiddeld historisch rendement te berekenen.

Toch is het goed om indexfondsen uit deze groep van nieuwkomers nader te bekijken omdat deze vaak een innovatievere strategie hanteren in de selectie van bedrijven dan de oudere trackers.

Wij hebben acht indexfondsen die aandelen volgen, twee trackers die zich op obligaties richten en één ETF die op groene vastgoedfondsen focust:

De duurzame strategieën bij de nieuwere fondsen zijn specifieker en daardoor meer uitgesproken.

Neem bijvoorbeeld Lyxor S&P Europe Paris-aligned die aandelen van Europese bedrijven volgt waarvan de bedrijfsstrategie in lijn is met het beperken van de mondiale opwarming tot 1,5 graad Celsius. Dit is het meest optimistische scenario voor de opwarming van de aarde opgenomen in het Klimaatakkoord van Parijs.

Een andere opvallende ETF uit deze lijst is Lyxor Global Gender Equality, die wereldaandelen volgt van bedrijven die toonaangevend zijn op het vlak van gendergelijkheid. De selectie vindt plaats op basis van de negentien criteria van de Equileap Gender Diversity (EGD)-scores die over zaken gaan zoals de genderbalans bij bestuur en personeel, gelijke beloning en de balans tussen werk en privé.

Bij de obligatiefondsen is Lyxor Green Bond noemenswaardig. Deze ETF volgt groene bedrijfs- en overheidsobligaties wereldwijd. Groene obligaties worden uitsluitend gebruikt voor het financieren van duurzame projecten.

Het verschil met een ETF die een mandje van obligaties van relatief duurzame bedrijven volgt, is dat die ondernemingen ondanks hun groene koers het opgehaalde kapitaal ook voor niet groene doeleinden kunnen aanwenden. Bij groene obligaties moet het geld gebruikt worden voor de vooraf opgegeven duurzame projecten. Daarmee ben je als belegger verzekerd dat je met je geld gericht te werk gaat.

In ons lijstje staan ook een paar indexfondsen die zich op specifieke sectoren richten. BNP EPRA NAREIT Developed Europe ex UK Green belegt in vastgoedfondsen die gebouwen in portefeuille hebben met slim energieverbruik en groene certificaten. L&G Clean Water richt zich op ondernemingen actief in de voorziening van schoon water of ontwikkeling van relevante technologie.

Ongeacht hoe specifiek of ambitieus een strategie klinkt, is het goed om te kijken aan welke onderliggende sectoren je voornamelijk blootstelling krijgt als je voor de ene of andere ETF kiest.

Technologiebedrijven zoals Microsoft en het moederbedrijf van Google Alphabet scoren vaak hoog op ESG-criteria waardoor beleggers in groene indexfondsen daar indirect relatief veel blootstelling aan hebben. Van de elf trackers op onze lijst van nieuwere groene ETF's hebben vier technologie als de dominante sector.

Lees meer over beleggen in ETF's:

• Dit ‘vegan’ beleggingsfonds presteert beter dan de markt – oprichter Claire Smith legt uit met welke aandelen ze topresultaten behaalt
• Deze 23 ETF’s en fondsen die wereldwijd beleggen, kun je krijgen bij brokers DeGiro, BUX en Binck – hier moet je op letten
• Zo kun je beleggen in blockchain, de technologie achter cryptomunten zoals de bitcoin – kies uit deze 18 aandelen en 5 ETF’s