Dit zijn 20 groene fondsen die in duurzame aandelen en obligaties zitten

Als je wilt gaan beleggen of al een tijdje belegt, ontkom je niet aan de vraag of je een deel van je fortuin – of zelfs al je vermogen – in groene en sociaal verantwoorde producten moet steken.

Duurzaam beleggen is in de afgelopen jaren uitgegroeid van een nichemarkt tot een van de dominante ontwikkelingen in de wereld van beleggingsfondsen.

Maar hoe kies je groene en sociaal verantwoorde beleggingen die ook nog een goed rendement behalen? En voldoende diversificatie? En hoe kun je voorkomen dat je je geld steekt in een investering waar de label ‘duurzaam’ of ‘groen’ gewoon een marketingtruc is?

Business Insider zet de belangrijkste overwegingen voor je op een rij. Daarna geven we een overzicht van 20 duurzame beleggingsfondsen met de belangrijkste kenmerken die je kunt aanschaffen bij Nederlandse brokers en grootbanken.

Duurzame fondsen schieten als paddenstoelen uit de grond

De helft van alle nieuwe passieve beleggingsfondsen die vorig jaar in Europa, het Midden-Oosten en Afrika werden gelanceerd, kreeg het label duurzaam, aldus persbureau Reuters. Ook de financiële dienstverlener Morningstar sprak van een vloedgolf van nieuwe ESG-fondsen, oftewel duurzame fondsen, die voor het eerst in 2020 op de markt kwamen.

Deze ongekende groei bouwt voort op de inmiddels sterke positie die duurzaam beleggen bezet in de financiële wereld. Zo bedroeg het totale beheerde vermogen van duurzame beleggingen in de Verenigde Staten begin vorig jaar 17.100 miljard dollar.

Dat is gelijk aan ongeveer een derde van het hele Amerikaanse beleggingsuniversum dat professioneel beheerd wordt, laat een rapport van US SIF zien.

Ook in Europa rukt duurzaam beleggen op. Eind 2019 werd voor 45 procent van het beheerde vermogen in Europa op enigerlei wijze gebruik gemaakt van selectiemethoden op basis van duurzame criteria.

ESG, SRI en impact beleggen: de drie tinten van groen en sociaal

Duurzaam beleggen kent meerdere vormen die net een andere afweging maken over wat onder de definitie van een groene en sociaal verantwoorde investering verstaan mag worden:

Beleggen op basis van ESG-factoren

De afkorting ESG staat voor Environmental, Social en Corporate Governance, oftewel milieu, sociale verantwoordelijkheid en goed bestuur.

Een voorbeeld van een milieuoverweging is hoe efficiënt de energie wordt verbruikt en hoeveel CO2 er uitgestoten wordt bij de productie van goederen en diensten. Bij sociale factoren wordt onder meer gekeken naar zaken zoals verboden arbeidspraktijken (kinder- en dwangarbeid), mensenrechten, arbeidsomstandigheden en relaties met verschillende belanghebbenden. Governance kan betrekking hebben op het functioneren van het management of het bestuur van een onderneming.

Deze informatie wordt geaggregeerd door gespecialiseerde partijen tot ESG-scores, die aangeven hoe goed een bedrijf, een organisatie of een overheidsproject het op duurzaamheidsvlak doet.

Inmiddels heeft vrijwel elke verhandelbaar financieel product zo'n duurzaamheidsscore van een of meerdere beoordelaars. Professionele en particuliere beleggers wegen ESG-scores mee bij hun beleggingsbesluiten.

SRI-beleggen

Socially Responsible Investing (SRI) of maatschappelijk verantwoord beleggen gaat een stap verder dan louter inachtneming van de ESG-factoren.

Bij een SRI-beleggingsstrategie worden de ESG-factoren gebruikt om beleggingen uit te sluiten die niet duurzaam genoeg zijn, zoals bedrijven actief zijn de wapen-, tabaks- en/of de gokindustrie.

Ook proberen aanhangers van de SRI-strategie bedrijven te selecteren die de beste ESG-scores hebben en jaar op jaar een verdere verbetering laten zien.

Hoe beperkend een SRI-beleggingsbeleid is, oftewel met welke striktheid bepaalde beleggingen uitgesloten worden, hangt af van de overtuigingen van beleggers. Toch worden de financiële overwegingen niet over het boord gegooid. Uiteindelijk streeft SRI naar een zo goed mogelijk rendement dat niet ten koste gaat van het geweten.

Impact beleggen

Impact beleggen is weggelegd voor de echte wereldverbeteraars die in de eerste plaats een verschil willen maken. Rendement komt dan logischerwijs op de tweede plaats.

Beleggers die voor deze strategie kiezen, formuleren vaak hele specifieke doelen die een bedrijf of een organisatie moet bereiken. Een belangrijke vereiste is dat deze doelen een tastbare positieve impact nastreven op het milieu of de maatschappij. Dat die impact uiteindelijk bereikt wordt, is overigens niet gegarandeerd.

Een voorbeeld van impact beleggen is een investering in een project dat een nieuwe vorm van hernieuwbare energie probeert te ontwikkelen.

Duurzame beleggingsfondsen: waarom koop je die?

Duurzaam beleggen kan via veel verschillende financiële producten: aandelen met goede ESG-scores, groene bedrijfs- en overheidsobligaties, ETF's en beleggingsfondsen met uiteenlopende samenstellingen en strategieën.

Behalve het feit dat je investering hopelijk bijdraagt aan een betere wereld, is er niet veel anders aan duurzaam beleggen. De gebruikelijke financiële overwegingen blijven van kracht.

Je moet dus opletten dat je niet al je eieren in één mandje legt en een realistische inschatting maakt over hoeveel kennis en tijd je hebt om de beste aandelen of obligaties te selecteren. Ook de kosten mogen niet over het hoofd worden gezien!

Als particuliere belegger kom je snel bij beleggingsfondsen of ETF's uit. Deze financiële producten volgen vaak brede marktindices en bieden daardoor optimale spreiding.

Ze komen in allerlei soorten en maten en zijn makkelijk te kopen en verhandelen. Een ander voordeel is dat je geen uitgebreid onderzoek hoeft te doen naar individuele bedrijven die daarin zitten.

Verantwoord beleggen in ETF's hebben we al in deze bijdrage behandeld. Daarin vind je onze selectie van 24 groene trackers die je niet mag missen bij Nederlandse brokers.

In dit artikel richten wij ons op duurzame beleggingsfondsen. Deze producten hebben een paar belangrijke verschillen met ETF's.

Beleggingsfondsen worden meestal actief beheerd met het doel om een specifieke marktindex te verslaan. Dat vereist meer denkwerk, analyse en voortdurende aanpassingen van de portefeuille en betekent vaak een hogere beheervergoeding.

Ook zitten beleggingsfondsen complexer in elkaar, omdat ze eigen regels bedenken waarom ze bepaalde aandelen of obligaties wel of niet hebben. Het voordeel daarvan bij duurzaam beleggen is dat voor ESG-factoren vaak een eigen analyse gedaan wordt waardoor er ruimte ontstaat voor meer verdieping.

Verder is het handig om te weten dat beleggingsfondsen slechts één keer per dag tegen één koers gekocht of verkocht kunnen worden.

20 duurzame beleggingsfondsen die je niet mag missen

Het aanbod van beleggingsfondse, inclusief duurzame fondsen, is best uitgebreid. Alleen al op de beurzen van Euronext worden er ruim 200 beleggingsfondsen verhandeld, waarvan meerdere op enigerlei wijze duurzaamheidskenmerken in acht nemen.

Het is daarom belangrijk om een goede selectie te maken. Daarbij moet je letten op zaken zoals duurzaamheidsscores, beleggingsstrategie, historisch rendement, risicoclassificatie, blootstelling aan bepaalde sectoren en lopende kosten.

Om de zoektocht te versimpelen, speurde Business Insider naar 20 duurzame beleggingsfondsen die je bij Nederlandse brokers DeGiro, BinckBank kunt krijgen en die een interessante aanwinst kunnen zijn voor je portefeuille. Ook bekeken we het aanbod op de beurzen van Euronext, dat via de meeste banken beschikbaar is. Wij zochten per product de bovengenoemde kenmerken op.

Hiervoor gebruikten wij gegevens van de financiële website Morningstar, duurzaamheidsratings van MSCI en Sustainalytics en essentiële beleggersinformatie per product, een standaard document dat de fondsbeheerder samenstelt.

Hieronder volgt een korte samenvatting van de kenmerken die we per beleggingsfonds beschrijven:

• Duurzaamheidsrating MSCI: Dit geeft de duurzaamheidsscore van MSCI weer, die loopt van CCC (de laagste) tot AAA (de hoogste) in de volgende volgorde: CCC, B, BB, BBB, A, AA, AAA.
• Duurzaamheidsrating Sustainalytics: Dit geeft de duurzaamheidsscore van Sustainalytics weer, die loopt van 0 tot 50, waar 0 geen duurzaamheidsrisico’s aangeeft en 50 voor het hoogste niveau van duurzaamheidsrisico’s staat.
• Risico: Dit is hoe risicovol een product is volgens de risicometer, een verplichte risicoclassificatie in Europa. De score loopt van 1 tot 7, waar 1 de laagste risicocategorie is en 7 de hoogste.
• Top sector: Dit is de sector volgens de classificatie van Morningstar waaraan een aandelenfonds de grootste blootstelling heeft.
• Rendement: We pakken het 3-jaarse historische rendement gemiddeld over 2017, 2018 en 2019 in de valuta waarin het fonds handelt.
• Valuta: Dit is de valuta waarin het fonds handelt.
• Kosten: Dit zijn lopende kosten oftewel een stuk rendement dat de fondsbeheerder elk jaar zelf houdt als vergoeding voor zijn werk en zaken zoals administratie.
• Aanbieder: Wij geven de aanbieder van het fonds aan tussen haakjes achter de naam van het fonds.

14 beleggingsfondsen met focus op aandelen

Van de twintig groene beleggingsfondsen die wij hebben gevonden, richten veertien zich op aandelen:

Het gemiddelde rendement over een periode van drie jaar varieert van 6 procent tot 15 procent per jaar. Dat is best een verschil als je erbij bedenkt dat al deze fondsen zich op dezelfde activacategorie richten en een vergelijkbaar risicoprofiel hebben (risicoclassificatie 5 of 6).

De voornaamste verklaring voor het verschil in rendement is dat elke beleggingsfonds eigen filters, criteria en wiskundige modellen toepast om aandelen mee te selecteren, waardoor de onderliggende blootstelling nogal verschilt per product.

Het beleggingsfonds met het hoogste rendement van gemiddeld 15 procent per jaar is de ACTIAM Duurzaam Index Vastgoedfonds Europa. Dit instrument richt zich uitsluitend op aandelen van vastgoedfondsen die als duurzaam gekwalificeerd zijn. De selectiecriteria zijn mede gebaseerd op de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties, oftewel SDG's in het Engels.

AXA Framlington Human Capital heeft het laagste jaarlijkse rendement van 6 procent. Dit product belegt in aandelen van Europese bedrijven met de beste ESG-scores. Verder geeft dit fonds in het bijzonder de voorkeur aan ondernemingen die de beste praktijken hanteren als werkgever en dus goed voor hun personeel zorgen.

Deze twee voorbeelden laten zien hoe specifiek de blootstellingen van beleggingsfondsen kunnen zijn. Het fonds van ACTIAM richt zich op één sector terwijl het fonds van AXA zich op één regio richt en daarbij extra nadruk legt op sociale factoren. Vergeet niet: een specifiekere selectie beperkt de spreiding die een fonds biedt.

Maar er is ook keuze zat aan duurzame beleggingsfondsen die een bredere focus hebben, zoals ACTIAM Impact Wereld Aandelenfonds, ASN Duurzaam Aandelenfonds en Kempen Global Sustainable Equity Fund.

Bij de eerste twee fondsen krijg je wel indirect veel technologieaandelen in je portefeuille, omdat deze twee fondsen de grootste blootstelling aan de technologiesector hebben. De derde optie bevat juist relatief veel farmaceuten in de selectie omdat de grootste blootstelling aan de gezondheidssector is.

Dus ook bij fondsen met een bredere focus moet je kritisch zijn over wat je eigenlijk koopt.

Rendementen in de tabel hierboven worden overigens weergegeven in de valuta waarin het beleggingsfonds handelt. Houd dus rekening mee met valutarisico als je in euro’s belegt en een product koopt dat in dollars of in een andere vreemde valuta gedenomineerd is.

Hoe beoordeel je hoe groen en sociaal een fonds is?

Elke beleggingsfonds definieert duurzaamheid anders en pakt de selectie van bedrijven op een eigen manier aan. De Robeco Sustainable European Stars Equities past bijvoorbeeld eigen ESG-onderzoek toe. Dit is gebaseerd op de overtuiging dat "de duurzaamheidsimpact niet voldoende wordt onderzocht en ondergewaardeerd wordt." Met eigen methodiek probeert dit fonds deze beleggingsmogelijkheden te vinden.

De BNP ESG Netherlands Index Fund Classic sluit bedrijven uit die betrokken zijn bij de sector van fossiele brandstoffen en selecteert aandelen met de beste ESG-scores.

Ook zijn er fondsen die zich specifiek op milieufactoren richten zoals Pictet Clean Energy dat uitsluitend bedrijven bevat die een bijdrage leveren aan lagere uitstoot van CO2.

Naast de duurzame selectiecriteria is het goed om meerdere bronnen voor ESG-ratings van de fondsen zelf te raadplegen. Wij gebruiken daarvoor beoordelingen van MSCI en Sustainalytics. Deze twee beoordelaars worden het vaakst gebruikt door professionele beleggers, aldus een recent rapport over de kwaliteit van duurzame beoordelaars Rate the Raters 2020.

Het is een goed idee om meerdere bronnen van ESG-ratings te checken omdat die in hun beoordeling soms flink uit elkaar lopen. Dat komt voor omdat er nog geen universele aanpak bestaat voor het beoordelen van hoe groen of sociaal een belegging is. Elke beoordelaar gebruikt de gegevens en de methode die hij of zij wil.

Desondanks zijn er zeker beleggingsfondsen waarbij beide beoordelaars het met elkaar eens zijn.

Zo hebben Kempen Sustainable Smallcap Fund en Robeco Sustainable European Stars Equities allebei een AAA-rating bij de MSCI en relatief sterke scores voor duurzaamheidsrisico’s bij Sustainalytics (respectievelijk 21 en 20). Deze overeenstemming is een bemoedigend signaal dat bedrijven binnen deze financiële producten daadwerkelijk duurzaamheid serieus nemen.

Ten slotte is er bij meerdere fondsen sprake van aandeelhoudersactivisme. Dat betekent dat er op aandeelhoudersvergaderingen van bedrijven gestemd wordt op basis van duurzaam stembeleid.

Ook is er voortdurend dialoog met bedrijven. Zo wordt er bij ASN Duurzaam Aandelenfonds momenteel gesprek gevoerd met farmaceutische bedrijven over ethisch handelen en met de kledingsector over leefbaar loon.

6 beleggingsfondsen met focus op obligaties

In onze selectie hebben we ook zes duurzame beleggingsfondsen opgenomen die in obligaties of onderhandse leningen investeren:

Wat gelijk opvalt is dat het rendement bij vastrentende waarden veel lager ligt dan bij beleggingsfondsen die zich op aandelen richten, tussen 0,1 procent en 3,2 procent per jaar.

Dat is de keerzijde van een lager risicoprofiel. De risicoclassificatie bij beleggingsfondsen die zich op vastrentende waarden focussen is gematigder (tussen 2 en 4) dan bij de aandelenfondsen (tussen 5 en 6). Grote uitslagen van winst en verlies zijn bij obligaties namelijk niet aan de orde!

Onze lijst bevat meerdere fondsen die in vastrentende waarden beleggen die zelf niet verhandelbaar zijn, zoals onderhandse leningen en microkredieten. Dat zijn interessante alternatieven voor obligaties.

Onderhandse leningen worden afgesloten door leners en geldversterkkers die direct met elkaar in contact zijn geweest en aparte afspraken met elkaar hebben gemaakt.

Het ASN Groenprojectenfonds is een fonds dat investeert in dit soort leningen van aangewezen groenprojecten. Deze projecten vallen onder een speciale overheidsregeling, waardoor beleggers in dit fonds in aanmerking komen voor een belastingvoordeel.

Wel is het zo dat het ASN Groenprojectenfonds het behalen van financieel rendement niet als de primaire doelstelling heeft. Dat is ook terug te zien in het lage rendement van 0,1 procent per jaar. Daartegenover staat het laagste risicoprofiel (risicoclassificatie 2) van onze lijst dat zelfs bij obligatiefondsen zeldzaam is. Dit fonds komt het meest in de buurt van impact beleggen.

Microkredieten zijn leningen van een erg kleine omvang die voornamelijk worden toegekend aan mensen in ontwikkelingslanden.

Een ander fonds van ASN, ASN Novib Microkredietfonds, belegt in onderhandse leningen of aandelenparticipaties van microfinancieringsinstellingen. Deze organisaties verstrekken microkredieten aan lage- inkomensgroepen, micro-ondernemingen en het midden- en kleinbedrijf in ontwikkelingslanden.

Het fonds draagt daarbij "aan armoedebestrijding, de groei van werkgelegenheid en de ontwikkeling van de lokale economie", aldus de documentatie. Of dat echt zo is, is moeilijk te bevestigen want MSCI noch Sustainalytics hebben een duurzaamheidsrating voor dit fonds.

De andere vier financiële producten in deze lijst betreffen obligatieleningen, die dus wel gewoon verhandelbaar zijn.

Twee van deze, NN Green Bond en AXA Global Green Bonds, beleggen uitsluitend in groene obligaties van bedrijven en overheden. Bij groene obligaties moet het geld gebruikt worden voor de vooraf opgegeven duurzame projecten. Daarmee ben je als belegger verzekerd dat je geld gericht wordt geïnvesteerd.

Lees meer over beleggen:

• Moet je nog meegaan met de huidige beurseuforie? Deze indicatoren wijzen op een correctie in de komende weken
• De grootste vermogensbeheerder ter wereld heeft nu 2 beleggingsfondsen die kunnen meeliften met de bewegingen van de bitcoin
• Nieuw beleggingsfonds voor Nederlandse mkb-leningen zorgt voor spreiding en is maandelijks verhandelbaar – dit moet je weten over de kosten en het rendement