De hoeveelheid geld die bij Griekse banken wordt opgenomen heeft dramatische vormen aangenomen. Dat zei de Duitse minister van Financiën Wolfgang Schäuble zaterdagavond in Brussel, waar hij overleg had met zijn Europese collega-ministers over de Griekse schuldenkwestie.

Ruim een derde van de geldautomaten in Griekenland is zaterdag leeggehaald en moest worden bijgevuld. Zo’n 2.000 automaten waren op een bepaald moment op de dag leeg vanwege veel geldopnames. Dat hebben drie bronnen in de bankenwereld laten weten.

In Griekenland proberen mensen massaal hun geld van de bank te halen, omdat de toekomst over een financieel reddingsplan voor het land nog onduidelijk is. Zaterdag hebben de Grieken bij elkaar ongeveer 600 miljoen euro opgenomen. Eerder op de dag was dat nog 110 miljoen euro. Voor de automaten staan onder meer veel gepensioneerden. Ze willen hun pensioen dat net is gestort, meteen opnemen.

Vanwege drukte en het bijvullen van de automaten, dat een tot twee uur in beslag neemt, waren er flinke rijen voor de automaten. De banken in Griekenland werken samen met de centrale bank om ervoor te zorgen dat er een stabiele geldtoevoer is naar de automaten.

Sinds de radicale Syriza-partij begin dit jaar aan de macht kwam, hebben de Grieken al meer dan 30 miljard euro van de bank gehaald. Velen zijn bang dat hun land de eurozone uit moet en ze proberen op de valreep hun spaargeld veilig te stellen.

Noodsteun Griekse banken

De positie van Griekse banken is kwetsbaar. Ze worden overeind gehouden met noodsteun van de Griekse centrale bank, die alleen met toestemming van de ECB kan worden verleend. Afgelopen weken verhoogde de ECB keer op keer het bedrag dat via zogeheten Emergency Liquidity Assistance (ELA) aan de banken kan worden verstrekt. Die noodsteun is echter niet onomstreden en kan worden gestaakt als minstens twee derde van de 23 bestuurders van de ECB dat wil.

De Duitse centralebankpresident Jens Weidmann, die een van die bestuurders is, zei vorige maand al dat de steun volgens hem in strijd is met Europese regels. De Duitse krant Handelsblatt meldde deze week dat inmiddels zes ECB-bestuurders tegen de steun zijn.

Op het moment dat de ECB de noodhulp voor Griekse banken niet meer goedkeurt, kan de Griekse regering echter wel degeljk gedwongen worden om banken komende week te dwingen de opnames van spaargeld te blokkeren. Kapitaalcontroles zijn daarmee een feit.

Ingewijden voorspelden de afgelopen tijd dat de ECB de steun in ieder geval zou doorzetten zolang er sprake is van een hulpprogramma van de eurolanden en het IMF voor Griekenland. Het huidige programma verloopt echter dinsdag.

Helse opgave

De Duitse minister Schäuble ging niet concreet in op de maatregelen die moeten worden genomen om de banken in Griekenland overeind te houden. Hij zei wel dat de eurolanden er alles aan zullen doen om "elk mogelijk besmettingsgevaar'' van de Griekse problemen voor andere landen te bestrijden.

Net als zijn Nederlandse collega Jeroen Dijsselbloem zei Schäuble dat de gevaren voor de rest van de eurozone nu kleiner zijn dan in de afgelopen jaren. Zeker de landen die met noodkredieten hun economie hebben aangepakt staan er volgens de Duitser nu veel beter voor. Hij doelde onder meer op Portugal en Ierland.

Schäuble benadrukte verder dat Griekenland onveranderd deel uit blijft maken van de eurozone en dat de Europese landen de Griekse bevolking niet laten vallen. Volgens hem is er alles gedaan om de beste oplossing te vinden voor de Grieken en de rest van Europa. Hij sprak in dat verband van een "helse opgave'' en uitte zijn teleurstelling dat die niet met succes is afgerond.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl