Niet Roma, niet Bohemian Rhapsody, maar Green Book is volgens de jury van de Oscars de beste film van het afgelopen jaar. En dat is volgens velen een controversiële keuze.
De feelgoodfilm vertelt het waargebeurde verhaal van een Italiaans-Amerikaanse chauffeur die een zwarte concertpianist door het zuiden van de VS moet loodsen. De titel slaat op The Negro Motorist Green Book, een van 1936 tot 1966 uitgegeven boekje met een overzicht van hotels en uitgaansgelegenheden waar zwarte mensen welkom waren.
Green Book was een favoriet bij alle awardshows van de afgelopen maanden, maar kreeg behoorlijk wat tegenwind te verduren.
Zo doken er controversiële tweets op van scenarist Nick Vallelonga, zoon van de in de film geportretteerde chauffeur Tony ‘Lip’ Vallelonga.
Scenarist Nick Vallelonga reageerde in november 2015 onder meer op een tweet van toen nog presidentskandidaat Donald Trump, die stelde dat duizenden Amerikaanse moslims stonden te juichen tijdens 11 september.
"100 procent correct. Moslims in Jersey City juichten toen de torens in elkaar stortten. Ik heb het zelf gezien, zoals jij waarschijnlijk ook, op de lokale nieuwsuitzending van CBS", aldus Vallelonga.
Begin 2019 werd de tweet opgerakeld door de website IndieWire, nadat Green Book drie Golden Globes in de wacht sleepte. De scenarioschrijver verwijderde daarop zijn account.
Ook de regisseur van Green Book, Peter Farrelly, kwam onder vuur te liggen na de winst van de Golden Globes. Farrelly, vooral bekend van komedies als Dumb and Dumber en There's Something About Mary, liet in 1998 herhaaldelijk zijn geslachtsdeel zien aan collega's bij wijze van grap.
Daar heeft Farrelly nu spijt van, zei hij tegen The Hollywood Reporter. "Ik was een malloot. Ik deed dit twintig jaar geleden, omdat ik dacht dat het grappig was. Ik schaam me er nu voor."
Hoe waarheidsgetrouw is 'Green Book'?
Maar de belangrijkste kritiek op Green Book komt van de zwarte gemeenschap. Schrijver Nick Vallelonga zou niet hebben overlegd met de familie van de Afro-Amerikaanse concertpianist, Don Shirley, over de verfilming.
In de film wordt Shirley neergezet als eenzame zwarte man die vervreemd is geraakt van zijn familie, maar volgens zijn verwanten is dat niet waar.
"Ze hebben hem neergezet als iemand die geen band had met de zwarte gemeenschap en de zwarte cultuur, ook al was dat niet zo", zegt Shirleys achternicht Yvonne Shirley tegen The Hollywood Reporter. "Volgens de film bracht hij zijn vormende jaren door in Europa, ook al was hij toen in het Zuiden van de VS, waar hij is geboren en opgegroeid. Ze hebben er een verhaal van gemaakt waarin een witte man zijn fouten inziet en tot inkeer komt. Het leven van een buitengewone zwarte man en een geschiedenis van zwarte onderdrukking dient daarvoor slechts als achtergrond."
Ook nicht Carol Shirley Kimble is kritisch over de verfilming van het waargebeurde verhaal. "Mijn oom was een trotse man en heeft veel bereikt, net als de meesten in mijn familie. Het is een grove belediging om een witte man als held neer te zetten in het leven van zo'n begaafde zwarte man", zegt ze tegen Shadow and Act.
Volgens regisseuse Yoruba Richen, die werkt aan een documentaire over de 'groene reisgids' voor zwarte Amerikanen, willen Afro-Amerikanen graag hun eigen verhalen vertellen. "Daarin ligt voor mij het probleem bij Green Book", zegt ze tegen Business Insider. "De regisseur is wit en de scenarioschrijver ook. Het is een portret van een fascinerende zwarte figuur, Dr. Shirley, vertelt vanuit een wit perspectief."
Nick Vallelonga verweert zich tegen de beschuldigingen. Hij zegt in de jaren tachtig zijn vader en Don Shirley te hebben geïnterviewd over hun bijzondere toer door het Amerikaanse Zuiden ten tijde van de segregatie. Shirley zou hem verzocht hebben om in het script alleen te focussen op de relatie tussen hem en Vallelonga. Ook mocht Nick Vallelonga van Shirley geen andere mensen interviewen en moest de film uitkomen na zijn dood.
Aan dat laatste heeft Vallelonga in ieder geval gehoor gegeven. Zijn vader Tony Vallelonga en Don Shirley overleden beiden in 2013, binnen twee maanden van elkaar.