De manier waarop Google omgaat met de privégegevens van internetgebruikers, is illegaal. Dat vindt het College bescherming persoonsgegevens (CBP), zo liet het donderdag weten.

“Google koppelt persoonsgegevens van internetgebruikers die via allerlei verschillende Google-diensten worden verkregen, zonder de gebruikers daarover vooraf goed te informeren en zonder daarvoor vervolgens toestemming te vragen”, aldus het CBP, dat onderzoek deed naar de werkwijze van de internetgigant.

Het bedrijf koppelt de gegevens onder meer om internetgebruikers vervolgens te kunnen benaderen met advertenties en diensten die de persoon in kwestie zouden kunnen aanspreken. Google gebruikt daarvoor bijvoorbeeld privacygevoelige informatie zoals betaalgegevens en gegevens over surfgedrag.

Geen mogelijkheid om te weigeren

Google geeft vooraf niet duidelijk aan welke persoonsgegevens worden gecombineerd en geeft de internetter evenmin de keuze om dat te weigeren. Het accepteren van algemene privacyvoorwaarden is niet voldoende, aldus het CBP.”Google spint een onzichtbaar web van onze persoonsgegevens, zonder onze toestemming. En dat is bij wet verboden”, aldus CBP-voorzitter Jacob Kohnstamm.

Het college heeft Google inmiddels uitgenodigd voor een hoorzitting. Tijdens die zitting wordt besloten of er een voorwaardelijke boete wordt opgelegd. Google krijgt dan een termijn om de overtreding recht te zetten, anders volgt een geldboete.

Ook onderzoeken in andere EU-landen

Ook andere Europese landen onderzoeken de manier waarop Google gegevens bundelt. Het CBP hoopt, om de aanpak van Google kracht bij te zetten, met de andere privacywaakhonden op te trekken. "Het kan niet zo zijn dat Google zich hier niets van aantrekt'', aldus de woordvoerster.

Het CBP heeft nog niet naar andere bedrijven gekeken die eveneens gegevens opslaan en die gebruikers vragen om algemene voorwaarden te accepteren. "Maar als je gegevens verwerkt, moet de gebruiker vooraf voldoende informatie hebben. Dat er gegevens worden gecombineerd, mag niet verstopt staan in een hele lijst met algemene voorwaarden.''

Google voerde in 2012 nieuwe privacyvoorwaarden in die gelden voor gebruikers van alle diensten van Google. Frankrijk tikte Google eind vorig jaar al op de vingers wegens het overtreden van Europese regels.

Na dit onderzoek hebben de toezichthouders in Duitsland, Groot-Brittannië, Italië, Spanje en Nederland besloten om nationale onderzoeken te starten op basis van hun eigen nationale privacywetgeving.

'Data binnenhalen te makkelijk'

Bits of Freedom, een organisatie die opkomt voor digitale rechten, vindt het goed dat het CBP Google op het matje roept. "Het is nu veel te makkelijk voor internetdiensten om zoveel mogelijk data binnen te halen'', aldus een woordvoerder.

Vaak wordt gebruikers alleen gevraagd om algemene voorwaarden te accepteren. "Dat gebeurt bij iTunes, Facebook, Googlediensten, apps, noem maar op. Ik ken bijna niemand die die voorwaarden leest. We gaan klakkeloos akkoord'', legt de woordvoerder uit. Door onderzoeken zoals door het CBP en een groeiend bewustzijn van de manier waarop bedrijven data opslaan, "komen we steeds meer in een situatie waarbij bedrijven moeten zeggen wat ze doen. Dat is lastig voor ze.''

Reclames die je achtervolgen

Volgens Bits of Freedom konden bedrijven "10, 15 jaar lang'' stiekem data opslaan over gebruikers, die geen weet hadden van welke informatie er precies werd opgeslagen. Voor veel internetgebruikers is bijvoorbeeld onduidelijk dat Youtube van Google is en dat er gegevens kunnen worden gebruikt voor op specifieke personen gerichte reclames op sites die helemaal niet van Google zijn. "Mensen bellen bijvoorbeeld met de vraag waarom schoenenreclames ze op het internet achtervolgen. Als je het dan uitlegt, volgt de vraag hoe ze dat kunnen voorkomen.''

Dat kan volgens Bits of Freedom vrij goed. Dankzij zogenoemde plug-ins kan je voorkomen dat cookies op je computer komen en kan je trackers blokkeren. Daardoor kunnen diensten geen gegevens opslaan. "Je kan ook instellingen aanpassen en andere diensten gebruiken, zoals bijvoorbeeld een andere zoekmachine'', aldus de woordvoerder.

Europese privacyregels in de maak

Mensen die toch gebruik willen maken van bijvoorbeeld Google hebben de dataverzameling nu "eigenlijk te slikken. Bedrijven hebben een enorme machtspositie. Of je accepteert de dataopslag, of je gebruikt geen Google. Maar het is vooral ook goed dat mensen weten dat er data verzameld worden.''

Europa werkt aan privacyregels die waakhonden zoals het CBP een grotere stok geven om mee te slaan, zo legt de woordvoerder uit. "Het is goed dat het CBP onderzoek blijft doen naar dit soort bedrijven en ook hogere boetes kan uitdelen.'' Die zijn nu niet dusdanig dat bijvoorbeeld Google ervan schrikt, maar dat gaat veranderen. "De boetes worden gekoppeld aan de jaaromzet van een bedrijf.''

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl