De Europese Commissie gaat mogelijk onderzoeken of Google schuldig is aan machtsmisbruik met zijn besturingssysteem Android. En dat is niet de enige reden waarom Google onder vuur ligt in Europa.
Opnieuw start de Europese Commissie een onderzoek naar Google. Althans, daar lijkt het voorbereidingen voor te treffen, schrijft persbureau Reuters woensdag op basis van ingewijden.
Dit keer is Android het doelwit, het mobiele besturingssysteem van Google dat op zo’n 80 procent van alle smartphones draait. De Europese Commissie zou willen weten of Google dat enorme marktaandeel misbruikt om eigen diensten zoals de zoekmachine en Gmail te bevoordelen.
In de afgelopen weken zouden bedrijven die zaken hebben gedaan met Google vragenlijsten hebben ontvangen. Daarin vraagt de Europese Commissie onder meer of de internetgigant bepaalde eisen stelt aan het gebruik van Android.
Android met apps van Google
Android is in principe opensourcesoftware, wat inhoudt dat iedereen het onder bepaalde voorwaarden gratis mag gebruiken. Maar dan zijn officiële Google-diensten niet geïnstalleerd. Volgens een ingewijde zou Google eisen dat als telefoonfabrikanten de nieuwste versie van Android willen gebruiken ze een minimum aantal Google-apps op de telefoon zetten.
Dat doet denken aan de zaak die de EU eerder aanspande tegen Microsoft, dat de dominante positie van Windows gebruikte om de eigen browser Internet Explorer te promoten. Brussel tikte Microsoft daarvoor meerdere keren op de vingers.
Een officieel onderzoek naar Android wordt pas na oktober verwacht, als de huidige eurocommissaris van Mededinging Joaquín Almunia een opvolger heeft. Het zou niet de eerste keer zijn dat de ambities van Google op weerstand stuiten in Europa, dat met ruim 22 miljard euro aan digitale advertentie-uitgaven in 2013 een belangrijke markt is voor de zoekgigant.
Dit zijn andere dingen die Europa niet pruimt:
• Machtsmisbruik met zoekmachine
Net als bij smartphones is Google ook dominant op zoekgebied. In Europa heeft de zoekmachine van Google een marktaandeel van ruim 90 procent.
Brussel is al jaren kritisch over de presentatie van resultaten door de Amerikaanse zoekmachine. Volgens de commissie worden de eigen diensten van Google bevoordeeld ten nadele van de concurrentie, en dus ten nadele van de consument.
Google kwam meerdere malen met voorstellen om de presentatie te verbeteren. In februari leek de Europese Commissie tevreden, maar nu lijkt Brussel toch weer nieuwe concessies te eisen voordat het onderzoek in september wordt afgesloten.
• Recht om vergeten te worden
In mei besliste het het Europese Hof van Justitie dat Google (en trouwens ook Bing en Yahoo) links naar websites met gevoelige persoonsgegevens uit de zoekresultaten moet verwijderen. De rechtszaak ging over een Spanjaard die al jaren werd achtervolgd door een gedwongen verkoop van zijn huis. Die gebeurtenis bleef naar boven komen in zoekresultaten, ook al was het 15 jaar geleden.
Google was het niet eens met de uitspraak van de rechter, maar had geen andere keus dan de verwijderingsverzoeken van mensen in behandeling te nemen. Over de exacte uitvoering bestaat nog de nodige onduidelijkheid.
Zo stelde Google uitgevers op de hoogte als een link uit de resultaten werd gehaald. Dat had tot gevolg dat onder meer de BBC, The Daily Telegraph en The Guardian artikelen schreven over dat de artikelen waren verwijderd. Daarmee ondermijnden ze in feite de uitspraak van de rechter.
Daarnaast verwijdert Google alleen links in de zoekmachine in het land waar het verzoek is gedaan. Een artikel dat is verdwenen uit bijvoorbeeld google.nl is daarmee nog steeds vindbaar via google.com.
Ook kan Google een verwijderingsverzoek weigeren als het vindt dat het publieke belang daarmee geschaad word. Gevolg: mensen stappen naar privacywaakhonden om alsnog hun gelijk te halen.
Genoeg redenen voor Europese autoriteiten om vorige week met Google, Microsoft en Yahoo om de tafel te zitten om te praten over een uniforme uitvoering van de uitspraak. Wordt vervolgd.
• Belastingontwijking
Via een ingenieuze constructie betaalt Google (net als verschillende andere Amerikaanse bedrijven) weinig belasting in Europa. Het Europese hoofdkantoor van Google staat in Ierland, om gebruik te maken van de voordelige belastingregels die daar gelden. Vervolgens worden de winsten via Nederlandse brievenbusfirma's geleid om gebruik te maken van de deelnemingsvrijstelling, waardoor winsten van dochters niet nog eens belast mogen worden.
De bovenstaande belastingroute wordt duidelijk uitgelegd in de onderstaande graphic van The New York Times.
De constructie leidt ertoe dat Google extreem weinig belasting afdraagt. In Groot-Brittannië betaalde Google tussen 2006 en 2011 omgerekend zo’n 12 miljoen euro belasting, over een omzet van 13,5 miljard euro, concludeerde een Britse parlementaire commissie vorig jaar.
De Europese Commissie doet momenteel onderzoek naar de belastingvoordelen die Ierland, Luxemburg en Nederland gunnen aan bedrijven. Ook Google wordt mogelijk onder de loep genomen.
• Uitgevers en Google News
Niet alle krantenuitgevers zijn dol op het internet. En al helemaal niet op Google News, de nieuwsdienst van de zoekgigant die zomaar zonder toestemming naar hun artikelen linkt. Dat leidde in België, Frankrijk en Duitsland tot conflict tussen Google en de geschreven pers.
De uitgevers beschuldigen Google ervan geld te verdienen met hun artikelen. Google ontkent en stelt dat het alleen een overzicht met links en korte samenvatting aanbiedt. Bovendien is Google News vrij van advertenties.
Toen Google als reactie alle links van de betreffende uitgevers verwijderde, stonden ze op hun achterste benen. Dan dalen de bezoekcijfers! Kortom: ze zetten simpelweg druk op Google om geld te vangen. En dat lukte. In België trof Google een schikking met de uitgevers en in Frankrijk stopte het 60 miljoen euro in een innovatiefonds.
In Duitsland kwam het niet tot een oplossing, en na een wetswijziging verwijderde Google de betrokken uitgevers uit de resultaten. Voortaan moeten ze expliciet vragen om opgenomen te worden. Desondanks zijn de uitgevers niet tevreden. Onder meer Axel Springer, Burda en WAZ zijn vorige maand naar de rechter gestapt en eisen 11 procent van de omzet van Google News.
Lees ook
Zwarte vrouw bij techbedrijf? Dan moet je goed zoeken
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl