Zakenbank Goldman Sachs, één van de machtigste banken op Wall Street, heeft een nogal angstwekkend rapport gestuurd naar zijn klanten. De boodschap: de kans dat aandelenmarkten de komende 24 maanden in een neerwaartse spiraal belanden is liefst 88 procent.
Goldman baseert zijn voorspelling op een historische analyse van zogenoemde bear markets, ofwel fasen van aanhoudend dalende koersen.
Het rapport getiteld Bear Necessities. Should we worry now? is een 87 pagina’s lange analyse van macro-economische trends en ontwikkelingen op de aandelenmarkt sinds het begin van de twintigste eeuw.
De auteurs zijn hoofdstrateeg Peter Oppenheimer en de Europese specialisten Sharon Bell en Lilia Iehle Peytavin. Het gros van de aandelendata komt van de brede Amerikaanse S&P 500-index.
De S&P 500 maakt momenteel de op één na sterkste en langste periode van aanhoudende koersstijgingen door.
Aandelen zijn ook relatief duur, zo stellen de analisten van Goldman Sachs. Om het risico van een substantiële koersdaling van aandelen te bepalen, werken de analisten van Goldman Sachs met een zogenoemde 'Bear Market Indicator'.
Deze risicomaatstaf werkt met een aantal indicatoren. Eén maatstaf is de waardering van aandelen op basis van de koers-winstverhouding zoals berekend door Nobelprijswinnaar Robert Shiller. Die vergelijkt de aandelenkoersen van de S&P-500 met de gemiddelde winst over de afgelopen tien jaar.
Verder worden de Amerikaanse inkoopmanagersindex, de ontwikkeling van de werkloosheid, obligatierentes en de kerninflatie gebruikt.
Onderstaande grafiek laat zien dat de 'GS Bear Market Indicator' doorgaans piekt in de 'roze zone', voordat een structurele fase van dalende beurskoersen inzet. Met een niveau van 67 procent zit de indicator momenteel in de gevarenzone.
De historische ervaring leert dat als de indicator het niveau van 67 procent bereikt, de kans 88 procent is dat aandelen binnen vierentwintig maanden in een bear market belanden, aldus de analisten van Goldman.
Echter voor de komende drie tot zes maanden is de kans op aandelenmalaise nog relatief klein, te weten tussen de 35 procent en 44 procent.
Volgens strateeg Oppenheimer en zijn co-auteurs kun je drie soorten bear markets onderscheiden:
"Cyclische" bear markets ontstaan door stijgende rentes en recessies; "event-driven"-dalingen zijn het gevolg van negatieve economische schokken, zoals oorlog of een crisis in opkomende markten; "structurele" koersdips zijn het gevolg van financiële zeepbellen."
Het hangt er een beetje vanaf hoe je naar de beurs kijkt, maar op alle drie de fronten zijn er donkere wolkjes aan de lucht verschenen: de Amerikaanse centrale bank - en ook de Britse - is van plan rentes te verhogen; de Amerikaanse president Donald Trump dreigt met militaire actie in Noord-Korea; en nogal wat analisten wijzen erop dat de extreem lage rentes van de afgelopen tien jaar gezorgd hebben voor financiële zeepbellen op de beurs en op huizenmarkten.
Goldman-strateeg Oppenheimer vermoedt dat een grote dip van de aandelenmarkt momenteel niet optreedt, omdat de inflatie erg laag is en centrale banken daarom ook rentes laag houden. "De stijging van de inflatie laat op zich wachten", schreef hij onlangs in The Financial Times. "De beurs gaat er nog steeds vanuit dat het risico laag is dat renteverhogingen een recessie uitlokken op de korte termijn."
Mocht de bear market wel inzetten, dan is het 'riemen vast'. Op basis van historische data stelde Goldman Sachs onderstaand diagram samen.
Typisch voor bear markets is een 'bedriegelijk herstel' (false bounce). Aandelen dalen plots, maar herstellen daarna weer, waardoor beleggers denken dat het wel meevalt. Vervolgens worden die beleggers in de daarop volgende maanden hard afgestraft, of als ze slim zijn stappen ze nog net op tijd uit.
