Bij Albert Heijn staat op de verpakking dat de winkel streeft naar het
verkopen van duurzame vis. Maar let op: dat betekent niet dat die vis ook
duurzaam ís.
Neem paling. Deze vis wordt bedreigd, maar ligt wel bij Albert Heijn in
de schappen. Wie beter kijkt, ziet dat op de verpakking van elke vissoort
staat hoe het met die vis gesteld is, en wat Albert Heijn doet om de
visstand te verbeteren. Bij de paling investeert de supermarkt in een
project waarbij jonge aaltjes worden teruggezet. Of het werkt is nog niet
duidelijk, maar volgens de supermarktketen is het "een begin".
Albert Heijn is daarmee een van de voorlopers. Bij concurrent C1000 stond
Greenpeace onlangs nog op de stoep. Volgens de milieuorganisatie verkoopt
deze keten veel ‘slechte vis’.
Maar daar komt verandering in. Op 13 december dit jaar maakte het
Centraal Bureau voor Levensmiddelenhandel (CBL), het overkoepelend orgaan
van alle supermarkten, bekend dat in 2011 alle verkochte wilde vis in het
schap MSC-gecertificeerd moet zijn. Voor gekweekte vis is er nog geen
keurmerk.
Het MSC keurmerk is op dit moment het enige wereldwijd erkende keurmerk voor
duurzame vis. Een vis met MSC keurmerk wordt van het net tot aan de winkel
in de gaten gehouden. De hele keten, van visser tot de winkel, wordt door
een onafhankelijke partij gecontroleerd.
De supermarkten kiezen 2011 als deadline, omdat zij de vissers de tijd
willen geven om om te schakelen op duurzame vistechnieken.
Tot die tijd is de consument aangewezen op de viswijzer. Dit is een folder op
creditcardformaat waarin staat welke vissen wel, en welke niet 'mogen'. De
viswijzer is ontwikkeld door Greenpeace, Wereld Natuurfonds, het Engelse
Marine Conservation Society en het Amerikaanse Seafood Choices Alliance.
De vissen op de wijzer zijn ingedeeld in drie kleurcategorieën. Groen betekent
prima keuze, Oranje mag nog net en rood betekent dat je de vis beter kunt
mijden. De 'rode' vissoorten worden te zwaar bevist, en de manier van kweken
of vangen is belastend voor natuur en milieu.
Maar deze wijzer vergt veel van de consument. Hij moet op zoek gaan
naar het verschil tussen sardine uit de Noord-Oost Atlantische Oceaan en uit
de Middellandse Zee. De laatste sardientjes zijn uit den boze, de
Atlantische soortgenoten kunnen wel zonder gewetensbezwaren worden gekocht.
Keurmerken zijn kortom veel praktischer. In de supermarkt en in viswinkels is
al wel vis met bepaalde keurmerken te vinden. Bekend is 'dolphin friendly',
meestal te vinden op blikjes dolfijnvriendelijk gevangen tonijn. Maar het
MSC-keurmerk is het enige dat voldoet aan de standaarden van de Wereld
Voedsel Organisatie, de FAO.
In Nederland zijn op dit moment nog maar twee winkels
MSC-gecertificeerd. En zelfs daar is het duurzame aanbod beperkt. Er zijn in
totaal maar negen visproducten te koop die MSC zijn.
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl